Kesimlarda materiallarni grafik tasvirlashdagi ahamiyati Reja: Kirish. I. Asosiy qism

II.Xulosa
Materiallarning grafik belgilari (D.st. 2.306-96).Chizmalarda buyum yoki qurilish konstruksiyalari yaqqolroq bo’lishi uchun tasvirlar ko’rinishlar, kesimlar, qirqimlarda shartli grafikaviy belgilar qo’llaniladi. Dst 2.306-96 ga muvofiq turli materiallar uchun ularni kesimda grafik usulida belgilash qoidalari (belgilar) o’rnatilgan. Detal chizmasida kesim yoki qirqim qo’llanilgan bo‘lsa, o‘sha joy yuzalari ma’lum tartibda belgilanishi lozim. Detal metalldan yasalgan bo‘lsa, kesim yoki qirqim shtrixlab chiqiladi, Shtrix chiziqlari detaining asosiy kontur (hoshiya chizig'i) yoki o‘q chizig’iga nisbatan 45° burchak ostida o’ng yoki chap tomonga qiyalatib chiziladi. Shtrixlanayotgan yuza ingichka tutash chiziqda bajariladi. Bitta detaining barcha ko‘rinishlarida bajarilgan qirqim yoki kesimlarida bu yuzalar bir tomonlama shtrixlanishi va shtrixlar orasi ham o‘zaro teng bo‘lishi shart.
Yog'ochdan boshqa materiallar metallar kabi hoshiya chizig’iga nisbatan 45° burchakda qiyalatib chiziladi. Shtrixlar orasidagi masofalar materiallarning turiga qarab har xil bo'ladi. Metallar, charm, rezina, tabiiy tosh, betonlarda 1,5—2 mm olinsa, sopol (keramika) va silikatli materiallarda qo‘shaloq chiziqlar oralig'i 1,5—2 va 5—7 mm olinadi. Tabiiy tuproq uchta-uchta o'zaro parallel kalta chiziqlar oralig‘i 1—2 mm, to'plam chiziqlar oralig‘i 3—5 mm qilib qoldiriladi.
Qurilish materiallari va boshqa ayrim buyumlarni shtrixlash gardish (ramka) chizig’iga nisbatan 45° burchak ostida ingichka tutash chiziqlar tarzida chiziladi Agar shtrix chiziqlari yo’nalishi gardish (kontur) chiziqlari bilan to’g’ri kelib qolsa, u holda 30° yoki 60° burchak ostida qo’llash mumkin.
Detallarga kesim yoki qirqim qo'llanilganda ularning kesilgan yuzalarini standartga muvofiq shartli belgilash qabul qilingan. Materiallarning turiga qarab, chizmada ularni tez va oson aniqlash maqsadida turlicha ko‘rinishlarda shtrixlanadi.
Kesim deganda detalning shaklini uning o‘qiga perpendikular qilib
o‘tkazilgan tekislik orqali aniqlash usuli tushuniladi. shunda tekislikda hosil
bo‘lgan yuza kesim deyiladi. Kesim standartga muvofiq bajariladi. Kesimdan
ko‘proq val, o‘q, shatun kabi detallarning shakli va ulardagi o‘yiq chuqurcha,
bo‘rtiq kabilarning geometriyasini aniqlashda qo‘llaniladi. Bunday elementlarning o‘qlari orqali detal o‘qiga perpendikular qilib kesuvchi tekislik o‘tkazilsa,
detalning ko‘ndalang kesimi hosil bo‘ladi.