Kecha va kunduz

O‘g‘il erkak jinsiga mansub farzand. Abdusamat mingboshi hovlisida muallim saqlab, o‘g‘illarini o‘qitadi (87-bet). Tunov kun, shaharga tushganimda, mudarris domlaning o‘g‘illariga qattiqroq tegishib qo‘yuvdim...(222-bet).
Qiz ayol jinsiga mansub farzand. Enaxonning onasi o‘z qizini xoli topib, Zebi to‘g‘risidagi fikrni izhor qildi (50-bet). «Uyda xotinim bor, qizim bor, ularnima yeydi?» deb o‘ylamaydi (100-bet). Romanda qiz farzandga nisbatan ojiza leksemasi qo‘llangan. Ha, Razzoq so‘fining ojizalarimisiz? Qalaysizlar, omon-eson bormisizlar?(99-bet). Akbarali mingboshining to‘rtta xotini bor. Bitta xotini mening ojizam bo‘ladi (273-bet)
Bola qiz yoki o‘g‘il farzandga murojaat qilishda ishlatiladi. O‘zbek tilida bu leksema faqat tug‘ishgan farzandga nisbatan emas, balki yoshi katta kishilar tomonidan o‘zidan kichik yoshli kishini yaqin olish, erkalash maqsadida ham qo‘llaniladi. Asarda bu leksema buvining qiz nabirasiga murojaatida qo‘llangan. Katta ona nevarasining bu erkaligiga faqat erkalik debgina qaragan, shu uchun: — Aylanay, bolam, patiringni yop! (25-bet).
Opa o‘zidan katta qiz farzandga nisbatan ishlatiladi. O‘zbek tilida bu leksema o‘zidan katta yoshli ayollarga murojaat qilishda ham qo‘llaniladi. Asarda yozuvchi bu leksemadan aravakash yigit O‘lmasning o‘zidan katta qizlarga murojaatida foydalangan. Aravakash:— Qani, tushinglar endi, opalar! — deb muzaffarona bir ovoz bilan qichqirdi(24-bet).
Singil o‘zidan kichik ayol jinsidagi tug‘ishgan kishisiga nisbatan ishlatiladi. Onasi qarib, mukchayib qolgan, bir qizi bilan bir o‘g‘li hali yosh go‘dak, ro‘zg‘orning butun ishi xotini bilan singlisining bo‘ynida (28-bet).
Aka o‘zidan katta erkak jinsiga mansub farzandga nisbatan qo‘llaniladi. Asarda bu leksema qishloqqa Razzoq so‘fini ketishga qistagan akani, Enaxonning oilasi uchun tinim bilmaydigan akasini tasvirlagan o‘rinlarda ishlatilgan. Akasi xonaqoga ketayotib, yana shu gapni qo‘zg‘atdi (12-bet). Otasi muning yoshligida o‘lib ketgan, onasi ikkovi birgina akaning boqimiga qarab qolgan edilar (27-bet).