Казусдаги масалада

IV. Yakuniy qoidalar
32. Tekshirilayotgan shaxs yashash joyidagi davolash-maslahat komissiyasining xulosasiga rozi bo‘lmagan taqdirda takroriy tibbiy ko‘rik viloyat va respublika muassasalarida o‘tkaziladi.
ОК 16-модда. Никоҳ тузишга монелик қиладиган ҳолатлар
Никоҳ тузишга:
лоақал биттаси рўйхатга олинган бошқа никоҳда турган шахслар ўртасида;
насл-насаб шажараси бўйича тўғри туташган қариндошлар ўртасида, туғишган ва ўгай ака-укалар билан опа-сингиллар ўртасида, шунингдек фарзандликка олувчилар билан фарзандликка олинганлар ўртасида;
лоақал биттаси руҳият бузилиши (руҳий касаллиги ёки ақли заифлиги) сабабли суд томонидан муомалага лаёқатсиз деб топилган шахслар ўртасида йўл қўйилмайди.

ФҲДЁ йўриқнома 84- банд 2- хатбоши: Tibbiy ko‘rik natijasi bo‘yicha nikohlanuvchi shaxslarda yoki ularning birida ruhiy holatining buzilganligi aniqlansa, FHDY organi ruhiy holatining buzilishi aniqlangan nikohlanuvchi shaxsning yashash joyidagi tuman, shahar tibbiyot birlashmasidan uning ruhiy holati buzilishi sababli sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilganligi haqida ma’lumot mavjud yoki mavjud emasligini aniqlashi lozim.

ОК 16- моддаси 3- кичик хат бошисига эътибор берадиган бўлсак лоақал биттаси руҳият бузилиши (руҳий касаллиги ёки ақли заифлиги) сабабли суд томонидан муомалага лаёқатсиз деб топилган шахслар ўртасида йўл қўйилмайди. Дейилган. Бизни казусимиздаги фуқарони эса суд муомалага лаёқатсиз деь топмаган. Тарафларнинг хабари бўлган бўлса никоҳ тузилиши мумкин.


9- казус
Ботрова Нодира ва Аллаев Нодирлар 2021 йил 6 май куни эгизак фарзандлар дунёга келади. Болалар тиббий муассасада туғилади. Ҳамда туғилишдан 15 соат ўтиб улардан биттаси вафот этади. Орадан икки кундан сўнг Н. Аллаев туман давлат хизматлари марказига мурожаат қилиб боласига туғилганлик тўғрисидаги гувоҳномани олишни сўраб мурожаат қилади. Давлат хизматлари маркази, мазкур ҳаракатни амалга ошира олмаслигини, фуқаро Н. Аллаев туман ФХДЁ бўлимига мурожаат қилиши кераклигини тушунтиради. Вазиятга ҳуқуқий баҳо беринг.
ФҲДЁ қоидалари: 1. Ushbu Qoidalar fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organlari (keyingi o‘rinlarda FHDY organlari deb ataladi), shaharchalar, qishloqlar va ovullar fuqarolar yig‘inlari (keyingi o‘rinlarda fuqarolar yig‘ini deb ataladi) raislari (oqsoqollari) va O‘zbekiston Respublikasining konsullik muassasalari hamda O‘zbekiston Respublikasi diplomatik vakolatxonalarining konsullik bo‘limlari (keyingi o‘rinlarda O‘zbekiston Respublikasining konsullik muassasalari deb ataladi) tomonidan fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish tartibini belgilaydi.
ФҲДЁ йўриқнома: 122. Bolaning tug‘ilishi bir oy muddat ichida qayd etilmasdan u vafot etganda, unga tug‘ilish haqidagi dalolatnoma yozuvi hamda bir vaqtning o‘zida o‘lim haqidagi dalolatnoma yozuvi rasmiylashtirilib, talab qilinganda o‘lim haqidagi guvohnoma beriladi.
ФҲДЁ қоидалари 3- хатбоши: Agar voyaga yetmagan vafot etgan shaxsga nisbatan FHDY organida tug‘ilganlik haqidagi dalolatnoma yozuvi qayd etilmagan bo‘lsa, vafot etgan shaxsga tug‘ilganlik haqida dalolatnoma yozuvi qayd etilib, bu haqda ariza bergan shaxsga ma’lumotnoma beriladi, shundan so‘ng vafot etgan shaxsga nisbatan belgilangan tartibda o‘lim haqidagi dalolatnoma yozuvi qayd etiladi.
(122-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 26-avgustdagi 514-sonli qaroriga asosan xatboshi bilan to‘ldirilgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 27.08.2020-y., 09/20/514/1243-son)

Давлат хизматлари маркази, мазкур ҳаракатни амалга ошира олмаслигини, фуқаро Н. Аллаев туман ФХДЁ бўлимига мурожаат қилиши кераклигини тушунтиради. ДХ нинг харакаат тўғри далолатномаларни ФҲДЁ оганлари тшлдириш керак.

10- казус
Болтаев Аскар 2021 йил куни уйида тўсатдан вафот этади. Ўлим юз берган вақтда унинг ёши 59 ёшда бўлади. Шундан сўнг, унинг қариндошлари участка шифокорини чақириб мурдани кўздан кечирган ҳолда ўлим тўғрисида тиббий маълумотнома расмийлаштириб беришни сўрашади. Врач мурдани кўздан кечиради. Бирор бир шубҳали ҳолат аниқламайди. Бироқ, тиббий гувоҳнома беришни рад этади. Ундан ташқари фуқаро Болтаев Аскар бирор бир касаллик бўйича рўйхатда ҳам турмас эди. Марҳумнинг қариндошлари тиббий гувоҳнома йўқлиги учун унинг ўлимини қайд қилмасдан уни дафн қилишади. Орадан 7 ой вақт ўтгандан сўнг марҳумнинг қариндошларига унинг ўлим гувоҳномаси зарур бўлиб қолади. Вазиятга ҳуқуқий баҳо беринг (баҳо фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд қилиш билан боғлиқ бўлсин)__
ФҲДЁ қоидалари : 121. O‘limni qayd etish marhumning doimiy yashash yoki vaqtincha turgan joyi yoki o‘lim sodir bo‘lgan joydagi FHDY organi tomonidan amalga oshiriladi.
(121-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 28-sentabrdagi 593-sonli qarori tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 29.09.2020-y., 09/20/593/1340-son)
122. O‘limni qayd etish to‘g‘risidagi ariza o‘lim to‘g‘risidagi tibbiy guvohnoma berilgandan keyin 3 kundan kechikmay berilishi kerak.
O‘limni qayd ettirish to‘g‘risida marhumning qarindoshlari va yaqin kishilari, shuningdek tibbiy muassasa ma’muriyati murojaat etishlari mumkin, ular o‘lim to‘g‘risida tibbiy guvohnoma va marhumning shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etadilar.
ФҲДЁ йўриқнома: 114. O‘lim haqidagi tibbiy guvohnoma berilgan vaqtdan boshlab uch kundan keyin murojaat etilganida, FHDY organi tomonidan o‘limni qayd etish rad qilinmaydi va umumiy asoslarda amalga oshiriladi.
115. O‘lim haqidagi tibbiy guvohnoma berilgan vaqtdan boshlab uch kundan keyin, biroq bir yilgacha bo‘lgan muddatda murojaat etilganida, o‘lim marhumning oxirgi yashash joyi yoki o‘lim sodir bo‘lgan joydagi FHDY organi tomonidan, bir yildan keyin murojaat etilganida esa, marhumning oxirgi yashash joyidagi FHDY organi tomonidan qayd etiladi. Bunda FHDY organi vafot etgan shaxsning o‘lim sodir bo‘lgan joydagi tegishli FHDY organidan unga nisbatan o‘lim haqidagi dalolatnoma yozuvi qayd etilmaganligini aniqlash lozim.