Казахский алфавит от итминв ену имени Л. Н. Гумилева

1. Апострофы не должны входить в новый вариант алфавита лишь по одной причине: 
это вызовет логическую несогласованность в программе трѐхъязычия. Например, theemployers‘ 
association — ассоциация работодателей, Ivanovs’ paper – статья Иванова. Так, ученику, 
пришедшему в первый класс казахской школы, придется в дальнейшем одновременно изучать 
предметы на трех языках. На уроках, преподаваемых на английском языке, ему будут внушать, 
что апостроф выполняет роль принадлежности чему-то или кому-то. На уроках, преподаваемых 

---

10 
24.11.2017 
на казахском языке, этот же апостроф будет обозначать совершенно другой звук, что приведет 
к путанице в обучении.
2. Предлагаемый алфавит в большей степени приблизит написание казахских 
фамилий к международным стандартам 
Для сравнения рассмотрим несколько фамилий, таких как:
Фамилия, имя 
Официально предлагаемый 
алфавит 
Алфавит ИТМиНВ 
в Европейском варианте 
Алфавит ИТМиНВ 
в Тюркском варианте 
Темірғалиев 
Нҧрлан 
Temirg’aliev 
N
úrlan
Temirǵaliev 
N
űrlan
Tem
ẏrǥaliyev 
N
űrlan
Нҧртазина 
Қарлығаш 
Nurtazina 
Qarlyg’as’ 
N
űrtazina 
Ќarlyǵash 
N
űrtazina 
Қarly
ǥash
Жайнибекова 
Мехрибану 
Jaini’bekova 
Mehri’bany’ 
Jainibekova 
Mekhribanu 
Zhainibekova 
Mekhribanu 
Шоманова 
Анар 
S’omanova 
Anar 
Shomanova 
Anar 
Shomanova 
Anar 
Нҧрмолдин 
Ерік 
Nurmoldin 
Erik 
N
űrmoldin 
Yerık
N
űrmoldin 
Er
ẏk
Абикенова 
Шолпан 
Abikenova 
S’olpan 
Abikenova 
Sholpan 
Abikenova 
Sholpan 
Тауғынбаева 
Ғалия 
Tay’g’ynbaeva 
G’aliа 
Tauǵynbaeva 
Ǵalia 
Tau
ǥynbayeva 
Ǥalia
Наурызбаев 
Нҧрлан 
Nay’ryzbai’ev 
N
u’rlan
Nauryzbaev 
N
űrlan
Nauryzbayev 
N
űrlan
Жҧбанышева 
Ақсҽуле 
Jubanys’eva 
Ak’sa’ule 
J
űbanysheva 
A
ќsáule 
Zh
űbanysheva 
Aқs
ҽ
ule
а также 
Ҽдебиет 
A’debi’et 
Ádebiet 
Ҽdebiet
Шишкин 
S’i’s’ki’n 
Shishkin 
Shishkin 
Василина 
Vasi'li'na 
Vasilina 
Vasilina 
Юрий 
I`u`ri`i` 
Yuriẏ 
Yuri
ĩ
Кҽусар 
Ka'y'sar 
Káusár 
Kҽusar 
3. Текст по алфавиту ИТМиНВ короче Официально утвержденного алфавита 
Казахского алфавита 
Юрий мен Юлия ерлі-
зайыпты болды (27 знаков) 
I`u`ri`i` men I`y`li`i`a erli-
zai’ypty boldy (40 знаков) 
Yuriẏmen Yuliyaerl
ı
–
zaiypty boldy (31 знак) 
Yuriĩ men Yuliya erlẏ-zaiyptẏ 
boldy (31 – знак) 
4. Поскольку Европейский и Тюркский варианты построены в полном соответствии с 
Тестом Ахмета Байтурсынова из 19
о
-ого принципа, исключая «
5. Сравнительная внешность – 
красота печатного и рукописного текста» 
и «
6. "Гигиеничность" для глаз», 
которые носят 
психологический характер, то каждый раз по ним надо проводить сравнительную процедуру (с 
указанием количества употребляемых знаков).
Обратимся к самому эксперименту. 
Кириллица негізіндегі қазақ алфавиті: 
АБАЙ: ...Қазақты я қорқытпай, я параламай, ақылменен не жырлап, не сырлап айтқанменен 
ешнҽрсеге кҿндіру мҥмкін де емес. Етінен ҿткен, сҥйегіне жеткен, атадан мирас алған, ананың сҥтіменен 
біткен надандық ҽлдеқашан адамшылықтан кетірген. Ҿздерінің ырбаңы бар ма, пыш-пышы бар ма, 
гуілдегі бар ма, дҥрілдегі бар ма - сонысынан дҥниеде ешбір қызықты нҽрсе бар деп ойламайды, ойласа 
да бҧрыла алмайды, егер сҿз айтсаң , тҥгел тыңдап тҧра алмайды, не кҿңілі, не кҿзі алаңдап отырады. 
Енді не қылдық, не болдық!... (41-ші қара сҿз) 
... Біздің қазақтың қосқан аты алдында келсе, тҥсірген балуаны жықса, салған қҧсы алса, қосқан 
иті ҿзгеден озып барып ҧстаса, есі шығып бір қуанады. Білмеймін, содан артық қуанышы бар ма екен? 
Ҽй, жоқ та шығар! Осы қуаныш бҽрі де қазақ қарындастың ортасында бір хайуанның ҿнерінің 
артылғанына я бір бҿтен адамның жыққанына мақтанарлық не орны бар? Ол озған, алған, жыққан ҿзі 
емес, яки баласы емес. Мҧның бҽрі – қазақтың қазақтан басқа жауы жоқ, биттей нҽрсені бір ҥлкен іс 
қылған кісідей қуанған болып, ана ҿзгелерді ызаландырсам екен демек. Біреуді ызаландырмақ – 
шариғатта харам, шаруаға залал, ақылға теріс. Ҽншейін біреуді ыза қылмақтың несін дҽулет біліп 
қуанады екен? Жҽ, болмаса, ана ыза болушы соншалық неге жер болып қалады екен?...(26-шы қара сҿз) 

---

11 
24.11.2017 
193 сҿз, 1090 символ