Kasimova Gulyar Axmatovna Sholdarov Dilshod Azimiddin o’g’li

 
INTOSAI
 
standartlarida aniq tartibning batafsil tavsifi keltirilgan. Ular «keng ko’lamli 
kontseptsiya» ni o’zida aks ettirilgan, shular doirasida davlat idoralari mustaqil 
ravishda risklarni boshqarish sohasida o’z siyosatlarini ishlab chiqishi mumkin
195
. 
Mazkur standartlar ikki qismdan tarkib topgan: avval risklarni boshqarishga ta’rif 
beriladi va mazkur jarayonning yaxshilash omillari yoritib beriladi.
Risklarni boshqarish vositalari va yondoshuvlari haqidagi bo’limga 
quyidagilar kiritilgan: maqsadlarni muvofiqlashtirish va aloqalarni boshqarish; 
o’zgarishlarni boshqarish; bilimlarni boshqarish; faoliyat ko’rsatkichlarining 
balanslashtirilgan tizimi; etalon tahlil; tizimli nazorat; xarajatlar va natijalarni 
taqqoslash; sifatni boshqarish.
Xorijiy mamlakatlarning davlat tashkilotlarida risklarni boshqarishni tashkil 
etishda Germaniya tajribasi ham muhim o’rin tutadi. Germaniya davlat 
tashkilotlarida 
risklarni 
boshqarish 
aniq 
tartibga 
soluvchi 
qoidalarga 
mutanosiblikda yagona namuna asosida amalga oshiriladi.Ular davlat moliyasi 
sohasidagi oliy nazorat organlari xalqaro tashkilotlarining standartlariga 
asoslanadi. Davlat boshqaruvi sektori muassasalarida faoliyat yuritish tartibi 
Germaniya Ichki ishlar vazirligi tomonidan “Tashkilotlar faoliyatini tahlil qilish va 
kadr resurslariga ehtiyojlarni hisoblash bo’yicha Yo’riqnoma”ning maxsus 
bo’limida aniqlashtirilgan. Davlat tashkilotlari duch keladigan risklarni boshqarish 
tizimida tahlilga tortish, davlat menejmentini takomillashtirish va davlat moliyasi 
barqarorligini ta’minlashda salmoqli hissa qo’shgan.
Davlat sektorida ichki nazoratning xalqaro standartlari risklarni boshqarish 
bo’yicha yo’riqnoma byudjet ijrosini baholash uchun baza hisoblanadi. Davlat 
sektorida ichki nazorat xalqaro standartlariga bog’liq ravishda byudjet 
tashkilotlarida risklarni boshqarishga faol tatbiq qilinmoqda. Risklarni boshqarish 
jarayonida ichki nazorat uning ajralmas tarkibiy qismi sifatida e’tirof qilindi. 
Davlat sektorida ichki nazoratning xalqaro standartlar va risklarni boshqarish 
195
INTOSAI standartlar asosida tashkilotlarda ichki nazorat va risklarni boshqarish haqida fundamental yo’riqnoma 
yotadi. Ichki nazorat va risklarni boshqarish tamoyillari barcha tashkilotlar – davlat va xususiy, tijorat va notijorat 
tashkilotlari uchun yagona hisoblanadi. Pensiya fondlarining o’ziga xosligini e’tiborga olish maqsadida INTOSAI 
tomonidan shu sohada maxsus hujjat ishlab chiqilgan. 

---

415 
bo’yicha Qoidalar “Davlat moliyasi sohasidagi oliy nazorat organlari, xalqaro 
tashkilotining ixtisoslashtirilgan qo’mitasi” -