“kasbiy pedagogika” fan sifatida

3. «Ijtimoiy hamkorlik» tushunchasi. Ijtimoiy hamkorlar bilan faoliyat yuritishda ta’lim muasasalarining mustaqilligini oshirish

O‘zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da maktab va KHKlarning eng muhim vazifalaridan biri o‘quvchilarning ongli ravishda kasbga yo‘naltirish va ularning kasb egallashlarini ta’minlash deb belgilangan.
Mazkur ishlarni bevosita maktab yoki maktablararo texnik markaz hamda KHKlarda maxsus ishlab chiqilgach “shartnoma”lar asosida o‘z ishlarini muvofiqlashtirgan holatida amalga oshiriladi. Mazkur shartnomalar ikki tomonlama va ko‘p tomonlama holatda qabul etiladi.

1. 
   Maktablar orasida.
   
2. 
   Maktab va tashxis markazlar orasida.
   
3. 
   Kasb-hunar kollejlar orasida.
   
4. 
   Maktablar va tashxis markazi orasida.
   
5. 
   Maktab, kasb-hunar kollejlar va tashxis markazi orasida.
   
6. 
   Maktablar va tashkilot yoki korxonalar orasida.
   
7. 
   Maktab, kasb-hunar kolleji, tashkilot va korxonalar orasidagi qabuletiladigan shartnomalar.
   

Shartnomalar tuzishda uning har bir bandiga didaktik talablar asosida, ijtimoiyiqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqligi va amaliy yo‘nalishini hisobga olib huquqiy kuch berish kerak.
Birinchi band. Namunaviy shartnomaning bu bandida asosiy e’tibor o‘quvchilarning mehnat va kasbiy ta’limi, ijtimoiy-foydali, unumli mehnatini tashkil qilish masalalariga qaratiladi.
Keyingi band. Shartnomaning bu bandidagi tadbirlar o‘quvchilar mehnat birlashmalarining ishini ta’minlashi kerak. O‘quvchilar ishining bu turi asosan ta’til vaqtida amalga oshiriladi va shuning uchun ularning mehnat ob’ektlari har xil, ba’zan esa mehnat va kasbiy tayyorgarlik o‘quv dasturi mazmuni bilan bog‘lanmagan bo‘lishi mumkin.
Keyingi band. Shartnomaning bu bandida tayyorlangan mahsulotlar miqdori va sifatini hisobga olishni; o‘quvchilar ijtimoiy-foydali, unumli mehnatining natijalarini o‘quvchilarga tayyorlagan mahsuloti, haqiqiy ishlangan vaqti hamda bajarilgan ishi uchun belgilangan tartibda haq to‘lashni ta’minlash tadbirlarini nazarda tutish lozim.
Keyingi band o‘quvchilarning mehnat va professional tayyorgarligini, ijtimoiy va unumli mehnatini xavfsizik texnikasi va ishlab chiqarish sanitariyasi, o‘quvchilar mehnatini muhofaza qilish qoidalariga qat’iy rioya qilgan holda tashkil etishni ta’minlashi kerak.
Keyingi band baza korxonalarning maktab, KHK va boshqa maorif muassasalariga o‘quv yiliga tayyorgarlik ko‘rishda yordamlashuviga qaratilgan tadbirlarni o‘z ichiga oladi
Keyingi band o‘quvchilar va ishlab chiqarish ta’limi ustalari to‘g‘risida g‘amxo‘rlikni aks ettiradi. Shuning uchun uni to‘ldirayotganda baza korxona sanatoriyalar, pansionatlar, dam olish bazalariga yo‘llanmalar ajratishda barcha rezerv va imkoniyatlardan foydalanishi lozim.