Kasbiy etika

3.3. Ishbilarmonlar tomonidan ish kiyimlarini tanlash jarayoni.
Kasbiy ish kiyimlarining ko‘rsatilgan funksional vazifalaridan tashqari ularga qator boshqa talablar qo‘yiladi. Ulardan biri nafislik talablariga ham javob berishidir, ya’ni ular chiroyli, xodimlar qaddi – qomatiga yarashgan, kiyim ishlaydiganlarning shaxsiy kamchiliklarini bildirmaydigan va fasoni bo‘yicha bugungi kun talablariga javob beradigan bo‘lishi lozim.
Ayniqsa rahbar va ishbilarmon mutaxassislar tashqi kiyimlariga o‘ta katta estetik talablar qo‘yilgan bo‘lib, ular bundan keyingi bandlar materiallarida ko‘rib chiqiladi.
Iste’molchilarga taomlar bilan xizmat qiladigan korxonalar xodimlarining kasbiy kiyimlariga qo‘yiladigan asosiy talablardan yana biri shundan iboratki, ular xodimlarning ishlashi uchun qulay bo‘lishlari va funksional vazifalarini sifatli bajarishga to‘sqinlik yaratmasliklari kerak.
Ovqatlanish korxonalari xodimlarining kasbiy kiyimlari katta gigienik va sanitariya ahamiyatiga ega:
birinchidan, ular ishlov berilayotgan oziq – ovqat mahsulotlarini xodimlar tanasidan mikroorganizmlarning tushishidan,
ikkinchidan esa xodimlar shaxsiy kiyimlarini ifloslanishdan saqlaydi;
uchinchidan, ular ifloslanganligining tez sezilishi natijasida xodimlarda tozalik talablariga qat’iy rioya qilish hisini shakllantiradi.
Ishchi va rahbar – mutaxassis xodimlarning kasbiy kiyimlari o‘zlarining
rangi, bichilish va tikilishi hamda boshqa xususiyatlari bilan iste’molchilar va korxona boshqa xodimlarining diqqatini o‘ziga tortadigan bo‘lmasligi lozim.
SHuni ta’kidlab o‘tish o‘rinliki, taomlar va kulinar hamda qandolat mahsulotlarni tayyorlash bilan shug‘ullanuvchi oshpazlar va qandolatchilarning kasbiy kiyimlari erkaklar uchun ham, ayol kishilar uchun ham bir xil rangda va bichimda bo‘ladi. Ular faqat tugmasining qaysi yoqasiga tikilish bilan farq qiladi.
Bundan oldin ta’kidlanib o‘tilganidek, ofitsiantlar, barmenlar, metrdotellar va garderobchi xodimlar o‘zlarining xizmat faoliyatlari yuzasidan iste’molchilar bilan bevosita kontaktga tushishadi, chunki ularning xizmat faoliyatlari bevosita iste’molchilar nazorati ostida kechadi. SHu boisdan ham ularning kasbiy ish kiyimlariga o‘ta katta talablar qo‘yiladi.
Halqaro tajribada ofitsiantlar uchun nafislik va utilitar talablarga javob beradigan kasbiy kiyim shakli va rangi qabul qilingan. Masalan, lyuks va yuqori razryadli kafe va restoranlarga kechki paytlarda ishlaydigan ofitsiantlar uchun jiletkali qora kostyum tavsiya etiladi. Kostyumga qo‘yiladigan talablardan asosiylari shundan iboratki, uning jiyagi (yoqasi)yarqirog‘iroq materialdan, shimi va pidjaklari esa manjetsiz tikilgan bo‘lishi kerak.
Jilet ham qalin qora materialdan tikiladi. Bunday kostyum modelli qora tufli, manjetli oq ko‘ylak va qora kapalak (babochka) bilan kiyilib, xizmat qilinadi.
Yuqorida ko‘rsatilgan kafe va restoranlarda kunduzi ishlaydigan ofitsiantlar uchun qalin materialdan tikilgan oq kurtka (kamzul) tavsiya etiladi.
Yoz vaqtlarida ham xuddi shunday kiyim shaklidan foydalaniladi. Lekin uning shakli ancha ixchamlashtirilgan bo‘lib, qora pidjak va jilet o‘rniga ixcham va ochiq rangli kurtka kiyiladi.