Kasb tanlashga

soh ad a
o ‘q ituvchiga profes-
siografik varaq ch a-
lar katta yordam
berish i m u m k in , bu
varaqchalar q u y id a g i-
ch a tu zilg a n : S in f
Fan
D ars
m avzusi
0 ‘qituvchi
0
‘q u vch ilarn i
ta n ish tira d i-
gan tarm oq
kasb (m u ta-
xassislik )
K asblar
to ‘g ‘risidagi
axb orotn in g
qisqacha
m azm u n i
Biroq mutaxassislar tuzgan kasb tasniflarini ham m a vaqt 
ham topib boMmaydi. Shu boisdan har bir o‘qituvchi kasbga 
yo‘naltiruvchi materialni tanlash m etodikasini egallashi zarur. 
Buni quyidagi sxema, ya’ni:
— o ‘quvchilarning diqqat-e’tibori qaratilishi lozim bo‘lgan 
o‘quv dasturlari va m aktab darsliklarini o‘rganish va tahlil qilish;
— kasb-m alaka tavsifnomalarini, kasbga tayyorlash dasturla- 
rini o ‘rganish va tahlil qilish;
— korxonalar, tashkilotlar va ilg‘or novatorlarning ish tajriba­
sini o‘rganish;
— m ehnat ta ’limi maktab dasturlarini tahlil qilish asosida ba­
jarish m um kin.
Professiografik varaqchalar o‘quv fanlari bo‘yicha tavsiflanadi. 
Bunday varaqchalarni eng tajribali o‘qituvchilar (m ehnat ta ’limi, 
fan o‘qituvchilari) tuzadilar. Bunday m ateriallar o‘qituvchilarning 
ilg‘or tajribasi asosida doimo to id irilad i, takom illashtiriladi, bu 
esa har bir o‘qituvchiga ish stajidan qat’i nazar kasbga yo'naltirish 
ishlarini olib borish, uni o ‘rganilayotgan fanlar m azm uni bilan 
rejali ravishda va uzviy bog‘lash im konini beradi.
0 ‘qituvchi o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish sohasidagi asosiy 
ishni darsda olib boradi. U darsda:
— o ‘quvchilarga eng ommaviy kasblar to ‘g‘risida muayyan bi­
lim lar beradi, kasblarning ijtimoiy-iqtisodiy, texnologik va psi­
xologik jihatlarini ochib beradi;
— o'quvchilarga tanlangan kasblarni egallash yo‘llari to‘g‘risi- 
da, o‘quv muassasalari, ixtisos beradigan kasblar, o ‘qish m uddat­
lari, kasbiy o‘sish istiqbollari va shu kabilar yuzasidan m a’iumot­
lar beradi;
353

---

-
jam iyatning ijtimoiy-iqtisodiy talablarini anglashga, shu­
ningdek o‘quvchilarning psixofiziologik xususiyatlarini bilishga 
tayanadigan barqaror kasbga qiziqishlarni va to ‘g‘ri asoslangan 
kasbiy niyatlarini shakllantiradi.
Kasbga yo‘naltirish ishini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan 
professiografik m ateriallarni tanlashning asosiy m ezonlari ana 
shu prinsiplardan kelib chiqadi. Bu asosiy m ezonlar quyidagilar- 
dan iborat;
7.