Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

Солиққа тортишнинг соддалаштирилган тизимига ўтиб ишлаѓтган кичик корхоналар учун ягона солиқ ставкалари

Тўловчилар	Товарлар (ишлар, хизматлар)нинг реализация ҳажми юзасидан фоизлари
Харид, таъминот-сотув, брокерлик фирмалари	30*
Хусусий амалиЄт билан шуЃулланадиган нотариуслар	50
Гастроль-концерт фаолияти билан шуЃулланиш лицензиясига эга бўлган юридик ва жисмоний шахслар, шунингдек норезидентларни жалб қилиш орқали оммавий томоша тадбирларини ташкил этишдан даромад олувчи корхоналар	35
Ќишлоқ хўжалик корхоналари, ягона ер солиЃини тўлайдиган товар ишлаб чиқарувчилар бундан мустасно	6
Иқтисодиѓтнинг бошқа тармоқлари корхоналари	12

* Ялпи даромадга нисбатан фоизларда.

Мисол. Кичик корхона таъмирлаш ва қурилиш ишларини амалга оширади. Бажарилган ишлардан ялпи тушум 530 минг сўмни ташкил этса, солиқ ставкаси 10%.
Солиқ қуйидагича ҳисобланади:
530 минг сўм * 10% / 100 =53 минг сўм.
Ушбу солиқ ҳисобланганда қуйидагича проводка берилади:
Д-т 9810-«Фойдадан ҳисобланган ва тўланган солиқлар» ҳисобвараЃи.
К-т 6410-«Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик» ҳисобвараЃи.
Бу солиқ бюджетга ўтказилганда:
Д-т 6410-«Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик» ҳисобвараЃи
К-т 5110-«Ҳисоб-китоб счЄти» ҳисобвараЃи.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 12 июлдаги «Савдо ва умумий овқатланиш корхоналарига солиқ солиш тартиби тўЃрисида»ги Ќарорига мувофиқ:
- чакана савдо соҳасида микрофирмалар ва кичик корхоналар томонидан белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқни ўзида белгиланган физик кўрсаткич бирлигига белгиланган даромад миқдоридан (солиқ тўловчининг потенциал ялпи даромадидан) келиб чиқиб ҳисобланган солиқнинг қатъий белгиланган суммасини тўлайди;
- савдо ва умумий овқатланиш корхоналари ялпи тушум ҳажмидан (товар айланмаси ҳажмидан) олинадиган ягона солиқни тўлайди.
Чакана савдо соҳасида микрофиирмалар ва кичик корхоналар учун белгиланган даромаддан олинадиган солиқ:
- солиқ солишнинг соддалаштирилган тизимини қўлловчи солиқ тўловчилар учун – ифлослантирувчи моддаларни табиий муҳитга чиқариб ташлаганлик, оқизганлик ва чиқитларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудига жойлаштирилганлиги учун ягона солиқ ва тўлов ўрнига;
- солиқ солишнинг соддалаштирилган тизимига ўтмаган солиқ тўловчилар учун ялпи даромад солиЃи ўрнига жорий этилади.
Фойдаланиладиган умумий майдон, шу жумладан ижарага берилган ва ижарага олинган майдон белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқ солиш объекти ҳисобланади. Белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқ суммаси:
умумий фойдаланиладиган майдон ҳажмидан;
базавий ставкалардан;
корхоналарнинг жойлашган жойига ва сотиладиган товарлар турларига қараб тузатиш киритувчи коэффициентлардан келиб чиққан ҳолда ҳисоблаб чиқилади.
Белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқ қуйидаги формула Єрдамида ҳисоблшаб чиқилади: