Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

Ички ҳужжатларга корхонанинг ўзида расмийлаштирилган ва корхона доирасидан четга чиқмайдиган ҳужжатлар (корхона раҳбарининг буйруқлари, моддий бойликларни ички кўчириш юкхатлари ва бошқалар) киради.
Акс эттирилган хўжалик муомалаларининг ҳажмига кўра ҳужжатлар бирламчи ва йиЃма ҳужжатларга бўлинади.
Бирламчи ҳужжатлар – содир этилган пайтида битта хўжалик муомаласига расмийлаштириладиган ҳужжатлар.
ЙиЃма ҳужжатлар муайян бир ҳисоб объектига тегишли бўлган бирламчи ҳужжатлар бўйича тегишли гуруҳ ва тизимларга ажратиш йўли билан тузилади.
Ќамраб олиш усулига кўра ҳужжатлар бир марталик ва жамЃарув ҳужжатларига бўлинади.
Хўжалик муомаласи бир қабулда амалга ошириладиган ва мазкур муомала ана шу билан якунланганида бир марталик ҳужжатлар тузилади.
ЖамЃарув ҳужжатлари маълум бир давр мобайнида бир ҳисоб объектига тегишли бўлган хўжалик муомалаларига доир ҳужжатларни жамЃариш йўли билан тузилади.
Мақсадига кўра ҳужжатлар қуйидаги турларга бўлинади:

37. 
    фармойиш ҳужжатлари;
    
38. 
    тасдиқловчи ҳужжатлар;
    
39. 
    комбинациялаштирилган ҳужжатлар;
    
40. 
    бухгалтерия расмийлаштириш ҳужжатлари;
    
41. 
    ахборот ҳужжатлари.
    

Фармойиш ҳужжатлари бирор-бир хўжалик муомаласини амалга ошириш учун буйруқ ѓки кўрсатма берадиган ҳужжатлардир. Ушбу турдаги ҳужжатларга ходимни ишга олиш ѓки уни ишдан бўшатиш тўЃрисидаги буйруқ ва бошқа шу каби ҳужжатлар киради. Фармойиш ҳужжатларида берилаѓтган топшириқнинг мазмуни, бажарилиш муддати ва тартиби, шунингдек бажарувчи шахс кўрсатилади. Бундай ҳужжатлар асосида бухгалтерия ҳисобварақларида ѓзув қилинмасдан, балки корхона раҳбарининг ходимлар фаолияти юзасидан назорат ўрнатишни таъминлайди.
Тасдиқловчи ҳужжатлар корхонада муайян бир хўжалик муомаласининг содир бўлганлигини исботловчи ҳужжатлардир. Бундай турдаги ҳужжатларга юкхатлар, далолатномалар, квитанциялар, ҳисобварақ-фактуралар ва бошқа шу каби ҳужжатлар мисол бўлади. Тасдиқловчи ҳужжатлар хўжалик муомаласи содир бўлган пайтда тузилади, шунинг учун ҳам бўлиб ўтган хўжалик муомаласини ҳисобда акс эттиришда асос бўлиб хизмат қилади.