Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

Демак, бухгалтерия ҳисобининг предмети корхонанинг пул ифодасида акс эттириладиган хўжалик маблаЃлари шу маблаЃлар манбалари, уларнинг хўжалик фаолияти ва молиявий натижаларидир.
Бухгалтерия ҳисоби предметини бундай таърифлаш билан барча корхоналар учун умумий бўлган халқ хўжалигининг кенгайтирилган такрор ишлаб чиқаришини олиб бориш кўрсатилади. Бу бухгалтерия ҳисобининг энг муҳим хусусиятларидан биридир.
Мамлакатимизда бухгалтерия ҳисоби саноат, қишлоқ хўжалиги, қурилиш ва бошқа тармоқлари корхоналарида, тижорат банклари, суЃурта компаниялари, ноишлаб чиқариш тармоЃи корхоналари ва умуман олганда барча корхона, ташкилот ҳамда муассасаларда юритилади. Ҳозирги вақтда иқтисодиѓтнинг айрим тармоқлари ва бутун иқтисодиѓт бўйича бухгалтерия ҳисоботларини йиЃиш ва бу маълумотларни керакли кўрсаткичларда гуруҳлаштириш натижасида ҳамма корхоналарнинг хўжалик маблаЃлари, уларнинг тузилиши, жойланиши ва тайинланиши, хўжалик фаолияти ҳақидаги бухгалтерия ҳисобининг маълумотларига эга бўладилар.
Бухгалтерия ҳисобининг предмети ҳақида батафсил маълумотга эга бўлиш учун бухгалтерия ҳисобининг объектлари билан яқиндан танишмоЃимиз лозим.


2.2. Бухгалтерия ҳисобининг объектлари ва субъектлари

Асосий ва жорий активлар, мажбуриятлар, ўз сармояси, резервлар, даромад ва харажатлар, фойда ва зарарлар ҳамда уларнинг ҳаракати билан боЃлиқ бўлган хўжалик операциялари бухгалтерия ҳисобининг объектлари ҳисобланади. Бухгалтерия ҳисобининг объектини умумлаштирилган ҳолда қуйидагилар ташкил этади: хўжалик маблаЃлари, хўжалик маблаЃларининг ташкил топиш манбалари, хўжалик жараѓнлари ва молиявий натижалар.

Ќуйидаги чизмада бухгалтерия ҳисобининг объектлари кўрсатиб ўтилган:

Бухгалтерия ҳисобининг объектлари

Хўжалик маблаЃлари

Хўжалик маблаЃларининг ташкил топиш манбалари

Хўжалик жараѓнлари

Молиявий натижалар

Корхоналар молия-хўжалик фаолиятини амалга ошириши учун маълум турдаги маблаЃларга эга бўлиши керак. Улар хўжалик жараѓнида турли функцияларни бажаради ва шунинг учун улар бухгалтерия ҳисобида хўжалик маблаЃлари деб юритилади. Бухгалтерия балансида хўжалик маблаЃлари активлар сифатида эътироф этилади.