Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

1.4. Бухгалтерия ҳисобининг мақсади ва функциялари

Бухгалтерия ҳисобининг мақсади фойдаланувчиларни тўлиқ ва ишончли молиявий ҳамда бухгалтерия ахбороти билан ўз вақтида таъминлашдан иборат. Ҳар қандай бошқарув тизими ахборот билан таъминлашнинг тегишли тизимига эҳтиѓж сезади. Ахборот тўплаш, умумлаштириш ва қайта ишлашнинг энг муҳим воситаларидан бири бухгалтерия ҳисобидир.

Бундан ташқари, корхона янги фактлар ва ҳодисаларни ўз вақтида ҳамда тўЃри ҳисобга олиши, талқин этиши ва ана шу асосда барқарор ривожлана олиши учун у маълумотлар йиЃиш ва қайта ишлашнинг самарали тизимига эга бўлиши керак.
Бухгалтерия ҳисобининг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:

9. 
   корхонада содир бўлаѓтган хўжалик муомалаларини ҳужжатларда ўз вақтида расмийлаштириш;
   
10. 
    бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақларида активларнинг ҳолати ва ҳаракати, мулкий ҳуқуқлар ва мажбуриятларнинг ҳолати тўЃрисида тўлиқ ва ишончли маълумотларни шакллантириш;
    
11. 
    самарали бошқариш мақсадида бухгалтерия ҳисоби маълумотларини умумлаштириш;
    
12. 
    молиявий ҳисоботни ўз вақтида тузиш ва тегишли органларга тақдим этиш.
    

Бухгалтерия ҳисобининг функциялари қуйидагилардир:

13. 
    режали;
    
14. 
    назорат;
    
15. 
    ахборот;
    
16. 
    таҳлилий функция (баҳолаш);
    
17. 
    ҳисоб.
    

Режали функция режалаштирилаѓтган ишлаб чиқариш учун пул ва моддий воситалар эҳтиѓжига асосан ҳисоблаш, тахмин қилинаѓтган даромад (фойда), маҳсулот (иш, хизмат)лар таннархини режалаштириш, шунингдек, қўйилган мақсадга эришиш йўлларини излашдан иборат.
Назорат функцияси ишлаб чиқариш жараѓни ва иқтисодий кўрсаткичларнинг ҳақиқатда бажарилиши ва бизнес-режаларда мўлжалланганини кузатиш, яъни ҳатти-ҳаракатлар мўлжалланган режага қанчалик мувофиқлигини белгилаш жараѓнидир.
Ахборот функцияси ички ва ташқи фойдаланувчилар учун корхона ҳақида тўлиқ ва ишончли ахборот билан таъминлашни билдиради. Бу функция қўйилган мақсадларни амалга ошириш учун корхона раҳбари, ташқи инвесторлар ва фойдаланувчиларга асосан молиявий ахборотга асосланадиган самарали ахборот тизими зарурлиги натижасида келиб чиқади.