Kafedrasi yuldasheva aziza isamiddinovna

III-BOB. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA SUG‘URTA FAOLIYATINING MEYORIY-HUQUQIY ASOSINI DAVLAT TOMONIDAN YANADA TAKOMILLASHTIRISH, SHUNINGDEK USHBU FAOLIYATNI BOSHQARISHDAGI MUAMMOLAR

1. 
   Respublika sug‘urta bozoridagi mavjud muammolar va ularni bartaraf etish istiqbollari
   

Hozirgi vaqtda sug‘urta jamiyatimizning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga bozor iqtisodiyoti shakllangan mamlakatlarda kuzatiladigan darajada sezilarli ta’sir ko‘rsatmayapti. Bunday holatning asosiy sababi shundan iboratki, respublikamizda sug‘urta faoliyatining rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi omillarning ta’siri hamon kuchli. SHulardan eng muhimlari, qo‘yidagilardan iborat:

1. 
   o‘sish muammolari – sug‘urta xizmatlarining ma’lum segmentiga bog‘lanib qolish, hayotni sug‘urta qilish va aholining keng qatlamlarini qamrab oluvchi yo‘nalishlarning rivojlanmaganligi, menejmentning past darajasi, raqobat asoslarining rivojlanmaganligi;
   
2. 
   sug‘urta xizmatlari iste’molchilarining muammolari – aholi katta guruhlarining sug‘urta kompaniyalarining ishonchliligiga shubha bilan qarashi, sug‘urta madaniyatining tegishli darajasi, aholi daromadlari, inflyasion kutishlar bilan bog‘liq sug‘urta xizmatlariga bo‘lgan talablarning pastligi va boshqalar.
   

Sug‘urta bozori hozirgi holatining tahlili qo‘yidagi ham ijobiy, ham salbiy tendensiyalarni ajratish imkonini berdi. So‘zsiz, ijobiy holatlar jumlasiga sug‘urta xizmatlarining hajmi va sug‘urta kompaniyalari kapitallashuvining doimiy ravishda o‘sishi kiradi. Masalan, tahlil qilinayotgan davrning oxiriga kelib sug‘urta mukofotlari hajmining o‘sishi taxminan 6,5 martani tashkil qildi (3.1.1 - jadval ).
SHu bilan birga, ushbu davrda umumiy sug‘urta mukofotlari o‘sish sur’atlarining har yili o‘rtacha 25-40 foizga o‘sishiga qaramasdan sug‘urta mukofotlarining YAIMdagi ulushi pastligicha qoldi va uning hajmi 0,3 foizdan
oshmadi. Bozor iqtisodiyotiga ega mamlakatlarda sug‘urta bozorining 55-60 foizini tashkil qiladigan hayotni sug‘urta qilish ulushi hozirgi davrda juda past.

1. 
   - jadval