Kader beni, iki Alman devletinin tam sınırları üzerinde bir kasabada, Braunau am Inn'de
Download 2,6 Mb. Pdf ko'rish
|
Kavgam - Adolf Hitler ( PDFDrive )
|
Alman ırkçı cemiyetleri bir çalışma birliği yapıyorlardı. Birtakım cemiyetler birbirlerinin işlerini hafifletmek için karşılıklı münasebetlere girişmişlerdi. Bundan dolayı ortak bir yönetim kurulu seçmekte ve ortak bir hattı harekât takip etmekteydiler. Maksatları basitti. Böyle
yapmakla usulleri birbirinden pek farklı olmayan oluşum ve partilerden başka bir şeyin söz konusu edilmesini önlemek istemekteydiler. Herhangi bir Alman vatandaşının, cemiyetin, diğer bir cemiyetle bir çalışma birliği yaparak, kendilerini birleştiren şeyleri
ortaya çıkardıklarını ve kendilerini birbirlerinden ayıran şeyleri de yok ettiklerini öğrenmesi hoşuna gider. Bundan dolayı, böyle bir gruplaşmanın faydalı olacağı tesir ve yapıcı kuvvetinin mühim bir şekilde artacağı zannedilir. Fakat bu tahmin çok hatalıdır. Kanaatimce, meseleyi iyice anlamak için aynı maksadı takip etmek iddiasında olan cemiyetlerin, bu düşünce sonunda
ne gibi
bir vaziyet
meydana getireceklerini iyice tetkik etmek lâzımdır. Şu unutulmamalıdır ki, tek bir amaç, ancak [ek bir cemiyet tarafından takip edilmelidir. Diğer cemiyetlerin bu amaca katılmaları pek akla uygun gelmez. Gaye yahut hedef, ilk önce tek bir grup tarafından tespit edilir. Bir şahıs, bir hakikati meydana çıkarır, belirli bir meselenin halini uygun görür, bir hedef ortaya koyar ve hedefinin gerçekleşmesini sağlayacak bir hareket meydana getirir, işte böylece bir cemiyet veya partinin programı mevcut hatalı gidişi düzeltmekten veya gelecekte bazı yenilikler yapmaktan ibarettir. Hareket bu
şekilde meydana gelince, hareketi meydana getirenin bir kıdem hakkı bulunur. Tarih nazarı itibaren alınacak olursa, bu hareketin, diğer aynı karakterdeki hareketler tarafından takıp edilmesi icap eder. Diğer hareketler, ilk hareketin arkası sıra yürüyerek, o hareketin kuvvetlenmesine yardımcı olurlar. Bu tabiidir ve mantık bunu icap ettirir. Böyle yapılırsa ortak hedefin gayenin lehine olur. Özellikle aydın kafaların yeni partiye dahil olmaları ile ortak hedef zafere daha kolay ulaşır, ilerde, tek bir maksat takip eden bir hareket meydana getirmek akla uygun ve mertçe bir davranış olur. Fakat bu söylediklerim bu biçimde olmuyorsa bunun sebebi iki tanedir. Birincisine "feci" demek zorunda kalıyorum, ikincisi, üzülerek söyleyeyim insanın kışiliğindeki zaaftır. Beni feci demeğe sevkeden durum, şöyledir: insanlar çoğu zaman ortak bir dâvanın peşinde oldukları halde, bir küme durumuna gelip, soruna dört elle sarılmazlar. Bu feci sonucun sebebi şudur. Büyük çapta her türlü hareket, ancak uzun
zamandan beri
insanların kalplerinde mevcut olan bir temenninin ve o kalplerde sükût içinde uyuyan ateşli bir arzunun tespit
edilip,gerçekleştirilmesidir. Asırlar
boyunca, insanlarla belirli bir dâvanın hallini arzu ederler, tahammül edilemez devamlı bir vaziyetten acı çekerler de, kendileri için kutsal olan
eylemin gerçekleşmesine yardımcı olmazlar. Böyle sıkıntı içinde bulunup, acı çeken ve bu duruma bir hal çaresi bulmak için icap
eden harekete girişmek cesaretini göstermeyen milletlere ancak âciz vasfı verilir. Bir milletin yaşamsal kuvvetini ve bu kuvvet tarafından teminat altına alınan hayat hakkını, günün birinde, Allah'ın lütfuyla, yapılması icap eden işi başarabilecek kabiliyete sahip bir kimse çıkarsa bundan daha iyi ve daha hayırlı bir tesadüf olamaz. Binlerce insanın, büyük çaptaki sorunlardan bir bölümünü çözümlemek için dünyaya getirildiklerini sanmaları mümkündür ve olağandır. Bazen Tan-rı'nın aynı zaman içinde, bir davanın halli için çeşitli insanlar ortaya çıkardığı ve nihai zaferi, kuvvetlerin serbest bir faaliyet içinde bulunduğu sırada en kuvvetliye, en çok lâyık olana kazandırdığı ve böylece o kimseye davayı halletme vazifesini verdiği de görülmüştür. Asırlar boyunca, dini hayatlarından memnun olmayanlar, kendi dinlerinin şeklini değiştirmek istemişlerdi. Bu manevi hareketi" neticesi olarak toplulukların içinden, fikir ve bilgileri itibariyle, bu dini buhrana iyi bir reçete yazmaya aday olduklarına inanan, yeni bir görüşün peygamberleri veya hiç olmama, mevcut inanışın karşısında olan birkaç
insan çıkmıştır. Bu işte de Tanrı, en kuvvetliyi, ı n büyük görevi yapmaya memur etmiştir. Kritik nokta buradadır. I >ı ger insanlar, Tanrı'nın lütfuna erişmiş böyle bir kimseye pek geç teslim olurlar. Hattâ birçok kimse, kendini en az onun kadar hak sahibi sanır ve sorunu çözümlemeye en az onun kadar kendini yet kili ve yetenekli kabul eder. Günümüzdeki insanlar ise, büyük davanın ancak büyük liderlerin çözümlemeye ehil olduklarını ve ken dilerinin bu kimseye yardımcı olabileceklerini anlamayacak kadar âcizdirler. Şundan dolayı, hemen hemen her devirde çeşitli kimseler tarih sahnesine çıkar, birbirlerine benzeyen birtakım hareketler meydana getirirler. Bu durum karşısında halk açık bir temenni göstermekten uzak kalır. Halkta dâvaların tamamına dair bir fikir vardır. Fakat, halk, ideal ve temennilerin özü hakkında açık ve net bir fikir üretmekten mahrumdur. Bu işte feci olan taraf, iki ayrı kimsenin aynı maksada doğru tamamen farklı yollardan ve birbirlerinden habersiz olarak gayret
göstermeleridir. Bu
gibi kimseler, kişisel
görevlerine karşı en temiz bir imanla ve canlı bir şekilde, diğer kimseleri nazarı itibara almadan, kendi yollarında yürümeyi mecbur hissederler. Feci olarak görünen bir başka durum da, böyle siyasal hareketler ya da
böyle dinsel
gruplaşmalar, bir devrin genel eğilimlerinden doğdukları için, çalışmalarını aynı yönde yürüttükleri halde, birbirlerine karşı bağımsız olarak örgütlenmeleridir. Pek açıktır ki, çeşitli yollar üzerinde dağılan bu kuvvetler tek bir kuvvet halinde bir noktada birleşecek olursa başarı ihtimali çok daha çabuk ve muhakkaktır. Fakat bugüne kadar yapılan iş böyle olmamıştır. Tanrı, yanılmaz mantıkla ve kesin olarak hareket eder. Çeşitli kümeleri birbirleri ile rekabet etmede serbest bırakır ve onlara zafer uğrunda mücadele etmelerine izin verir. Fakat en sonunda, kısa ve emin yolu seçmiş olan hareketi amacına ulaştırır. Birbiri ile karşı karşıya gelen kuvvetler serbest bir şekilde rekabete girişmezlerse ve en büyük karar,
mağrur kimselerin doktrinler hükümlerinden kurtarılıp, açık bir başarının sağladığı itiraz kabul etmez delil ve ispatla verilmezse, iyi ve başarıya giden en kısa yolun hangisi olduğu dışardan tespit edilemez. Keza bir hareketin zirveye çıktığı ve faydalı olduğu ancak başarısı ile ölçülebilir. Sonuç olarak, çeşitli gruplar, çeşitli yollardan aynı amaca doğru yürürlerse, çevrelerinde gerçekleştirilmiş olan eş çalışmalara tanık ve vâkıf olduktan sonra, kendi yollarının değerinin ne olduğunu incelemeksizin bu yolu mümkün olduğu kadar kısaltmaktan ve enerjilerini en yüksek dereceye çıkararak amaçlarına en
kısa zamanda
ulaşmaktan geri kalmayacaklardır. Bu rekabet sonunda her mücahidin seviyesi yükselir, insanlık birçok gelişmesini neticesiz kalmış, birkaç teşebbüsten çıkan derslere borçludur. Nihayet takip edilecek en iyi yolun tespiti, önceleri bize feci gibi görünen ve ferdi, şuursuz ve sorumlu olmayan unsurların ilk dağınıklıklarından ibaret olan bir vaziyetin neticesi olduğuna varılır. Almanya'nın meselesini halletmek için mümkün olan bütün vasıtaları tetkik ettikten sonra, tarih bunlardan aynı anda istifade edilmesi icap eden iki tanesini muhafaza etmiştir. Bu iki esaslı eylem ve iki çözüm çaresinin önderleri Avusturya ile Prusya idi. Yani Habsbourglar ve Hohenzollemler. Aynı zamanda bu yollardan birinin ya da ötekinin bütün kuvvetlerle birleştirilerek takip edilmesi gerektiğine hükmediliyordu. O zaman, Avusturya'nın takip etmekte olduğu yoldan gidilecekti. Keza o günlerde en büyük kuvveti Avusturya teşkil ediyordu. Fakat, Avusturya'nın takip ettiği maksat ise bir Alman Reich'i meydana getirmek değildi. Kuvvetli bir Alman birliğinin kurulmasına imkân verecek hâdise milyonlarca Almanın, kalpleri kanayarak, üzüntü duydukları bir şekilde meydana geldi. Bu hâdise, kardeşler arasındaki kavgamızın en yeni ve
en korkunç
belirtileri olarak
değerlendiriliyordu. Çünkü, gerçekte Alman imparatorluğunun tacı, daha sonraki günlerde sanıldığı gibi Paris civarında değil, daha sonra tahmin edildiği gibi Königgratr'da ezildi. Alman Reich'ının kurulması müşterek yollara
uygulanan bir müşterek iradenin meyvesi olmadı. Bu gaye daha ziyade hegemonya uğrunda şuurlu, çoğu zaman da şuursuz bir mücadelenin neticesi oldu.
Nihayet, bu mücadeleden Prusya galip çıktı. Bu neticeyi, iki yüz sene önce bir gün Habsbourgların değil de, Hohenzollernlerin, yani Prusya'nın yeni Alman Reich'nın çekirdeği, kurucusu ve
hamisi olacağını kim tahmin edebilirdi? Fakat, kaderin böyle olmasıyla daha iyi netice alındığını da kim inkâr edebilir? Veyahut bugün çürümüş, kokmuş, ahlâkı bozulmuş bir hanedan temeli üzerine kurulan bir Alman Reich'ını kim düşünebilir? Biz burada "hayır" diyeceğiz ve sözümüze şöyle devam edece-giz.. Durumun tabii gelişmesinin yüzyıllarca süren mücadeleden sonra kendisine ait olan yere en uygun olanını oturtmuş olduğunu kabul ve teslim etmek gerekir. Her zaman nasıl böyle olmuşsa, bundan böyle de hep aynı olmaya devam edecektir. Bundan dolayı, çeşitli insanların aynı maksat için ortaya çıkıp yola koyulmuş olmalarına üzülmemek lâzımdır. Aynı maksat için ortaya çıkanların en canlı ve en çevik olanı koşuyu kazanacaktır.
Çoğu zaman milletleri hayatlarında, görünüşte birbirine benzer hareketlerin, hep bir gibi görünen bir maksada çeşitli yollardan ulaşmak istemelerine zorlayan ikinci bir sebep daha vardır. Bu sebepte feci bir fesat yoktur. Yalnız bu sebepten üzüntü duyulur. Üzüntü duyacağımız husus, insanlarda çoğu zaman bir arada toplanmış bir halde rastlanan haset, gıpta
ve namussuzluk haritasıdır. Milletinin çektiği acı ve içinde bulunduğu buhran hakkında esaslı bilgi sahibi bir kimse çıkar, neden acı çekildiğini ve buhran içinde olunduğunu bilir bunları yok etmeğe yöneltilmiş teşebbüse girişir ve varılması icap eden hedefi ve bu hedefe götürecek yolu tespit ederse, dar kafalı kimseler, halkın dikkatini çekmeye muvaffak olan bu kimsenin hareketlerini dikkatli bir şekilde takibe başlarlar. Ben bu dar kafalı kimseleri, küçük bir ekmek parçası bulmuş olan ve arkadaşlarını, uzun uzun ve büyük bir dikkat ile tetkik eden serçelere benzetirim. Beklemediği bir zamanda, ani olarak o serçenin gagasından, o küçük ekmek parçasını da alırlar. İşte bir kimse yeni bir yol tespit ederse, derhal bu yolun nihayetinde ümit ettikleri bir ganimete ve nimete ulaşmak isteyen birtakım işsiz güçsüz kimseler meydana çıkarırlar. Bu gibi kimseler kendilerini kabilse, hedefe
daha çabuk
ulaştırabilecek bir adam aramaya büyük bir arzu ile teşebbüs ederler. Eğer bu yeni hareket esaslı bir şey ise ve belirli bir program çiz-mişse o zaman aynı maksat uğrunda mücadele ettiklerini söyleyen başka kimseler ortaya çıkarlar. Fakat, neyse ki bu tip kimseler yeni hareketin safları arasına mertçe katılmaktan çekinirler. Tam tersine bu yeni harekettenmiş gibi görünüp
onun programını çalarlar ve bu çaldıkları program üstüne kendi hesaplarına uygun bir parti kurarlar. Aynı zamanda, tam bilgi sahibi olmayan kimselere de, kendilerinin diğer parti gibi aynı maksada, o partiden daha önce sahip olduklarını iddia edecek kadar da yüzsüzlük ederler. Böylece hakir görülecekleri ve ezilip gidecekleri yerde, tam tersine kendilerini uygun bir ışık altında haklı ve büyük göstermeyi başarırlar. Kendi bayrağına, daha önce başka bir kimsenin yazdıklarını aktarmak, başka bir partinin programını kopya etmek, sonra bütün milletlerin yaratıcısı imiş gibi ayrı bir kurul meydana getirmek büyük bir yüzsüzlük değil de nedir? Asıl yüzsüzlük belki de bunlar değildir. Asıl yüzsüzlük, yem bir parti kurmak suretiyle, esas partiden ayrılan bu kimselerin daha sonra birlikten ve
birliğin ehemmiyetinden bahsetmelerindedir. Hem bunu arkalarından yetişmenin mümkün olmadığı zamanlarda yaparlar. Bu tecrübelerimizle sabittir. Irkçıların dağılması, çeşitli gruplara
ayrılmaları işte böyle meydana geliyordu. 1918 ve 1919 yıllarında ırkçı adını taşıyan birtakım teşekküller ve partiler birbirinin peşi sıra kurulmuşlardı. Fakat bu
teşekküllerin ve partilerin kurulmalarında kurucuların hiçbir sorumluluğu yoktu ve olmamıştı. Sadece olaylar bu
teşekkülleri ortaya
çıkarmıştı. Bu teşekküllerden yalnız biri diğerlerine nispetle daha çok meydana çıktı. 1920 senesinden itibaren başarılar elde etti. Bu teşekkül Nasyonal Sosyalist Demokratik işçi Partisi idi.
Bu arada bir başka partinin kurucularının mertçe verdikleri karar hayran kalınacak bir hareketti. Çünkü bu mert insanlar, diğer harekete nispetle kendi hareketlerinin daha az başarı ihtimali arz ettiğini gördüklerinde, partilerini feshederek, bir kayıt ve şart ortaya atmadan diğer hareketle birleştiler. Bizim bu sözlerimiz bilhassa Julius Streicher hakkındadır. Bu kimse partinin en yaşlı dâva adamlarından biridir. O sırada Nurenberg'de bulunan Alman Sosyalist Partisinin, Nasyonal Sosyalist Demokratik işçi Partisi ile bir alâkası yoktu ve tamamen müstakil bir şekilde kurulmuştu. Fakat bu i-ki partinin de amaçları ortaktı. Alman Sosyalist Partisi'nin en yaşlı lideri, biraz önce de belirttiğim gibi profesör Julius Streicher idi. Başlangıçta profesör de görevinin kutsallığına ve hareketin geleceğine inanmıştı. Fakat daha sonra Nasyonal Sosyalist Demokratik işçi Partisi'nin aynı sahadaki üstünlüğünü tespit ettiği vakit, kendi partisi ve işçi cemiyeti lehlerine gösterdiği faaliyetlerden vazgeçti. Partisinin taraftarlarını Nasyonal Sosyalist Demokratik işçi Partisı'ne girmeye
zorladı. Çünkü
kendisine karşı
mücadelede bu parti galip gelmişti. Ortak hedef uğrunda tek cephede mücadele edilmesini arzu ediyordu. Bu karar hakikaten mühimdi ve zamanında alınmış bir karardı. Parti olarak gösterdiğimiz faaliyet sırasında bir dağılma ve parçalanma gibi krizlere tesadüf etmedik, ilk günlerdeki arkadaşların mertçe idareleri sayesinde her şey yine aynı şekilde doğru ve mutlu bir sonuca bağlandı. Önceleri, ne kendilerine özgü fikirleri ve ne de kendilerinin başarılarının artık su götürmez bir durum aldığını görünce, kendilerine özgü amaçları olmayan bir sürü ihtiraslı kişiler birdenbire kendilerinde bir yetenek olduğunu hissediyorlardı. Bu arada birdenbire, birtakım programlar meydana çıktı. Bu programlar tamamen bizim partinin programından kopya edilmişti. Bizim partiden kopya edilen fikirlerin savunması yapılıyordu. Bu kimseler, yıllarca uğrunda mücadele etmiş olduğumuz fikirlerden söz ediyorlardı. Nasyonal Sosyalist Demokratik işçi Partisi'nin
eskiden ben takip etmekte olduğu yollar, bu kimseler tarafından takip ediliyordu. Bu yeni oluşum partiler Nasyonal Sosyalist Demokratik işçi Partisi'nin eskiden beri mevcudiyetini bildikleri için bu partileri neden kurduklarım izafi etmeye kendilerini mecbur hissediyorlardı. Belki ileri sürülen sebepler ne kadar asil olursa olsun, çeviri maksadı ile verilen beyanlar da o kadar sahte idi. Bütün bunlara eğilim gösterilmesinin tek sebebi, ne pahasına olursa olsun bu işte bir rol oynamak isteyen parti kurucularının şahsi hırsları idi. Bu gibi kimselerin gösterdikleri cüret, sadece başkalarına ait fikirlere sahip çıkmak suretiyle meydana atılmalarından ibarettir. Fakat böyle bir cürete, ancak hırsızlık denir.
O sıralarda, bu parti kleptomanlarının kendi işleri için ortaya atacakları bir görüş veya fikir yoktu. Fakat,
daha sonra ırkçı devletin parçalanmasını da yaşlı gözlerle takip edenler ve acı duyanlar yine bu parti kleptomanları oldu. Başkalarının sesini başarabileceklerini sanarak ya da bunu ümit ederek, sürekli bir biçimde
birlikten söz ediyorlardı. Bütün yaptıkları iş, feryatları ve bitip tükenmez şikâyetleri ile başkalarını yormak, yalnız eskiden ortaya atılan fikirleri aşırmakta kalmamak ve aynı zamanda bu fikirlere yardımcı ve destek olan eski hareketleri de çalmaktı. Bu yeni teşebbüsler, başta bulunanların fikri değerleri olmaması yüzünden ümit edileni vermediği için, hemen hemen hepsinin, önceleri hafife aldıkları işçi cemiyetlerinden birine girmekten memnun kaldıkları görülüyordu. O günlerde ayakta duramayan bütün teşekküller, işçi cemiyetlerinden birine iltihak ediyorlardı. Bunlar, birbirlerine asılmış sekiz-dokuz felçlinin bir gladyatör kuvvetine denk bir kuvvet meydana getireceğini zannedenlerdendi. Belki bu sekiz dokuz felçli arasında bir sağlam kimse bulunabilirdi. Fakat, bu sağlam kimsenin de diğer felçlileri ayakta tutmasına kuvveti yetmez ve ilerde bu sağlam da diğerleri gibi felçli duruma gelirdi. Biz işçi cemiyetleri ile bu tip birleşmeleri daima bir manevra saydık. Şu görüşü hiçbir zaman unutmamak gerekir, işçi cemiyetleri şeklinde meydana gelen yeni teşekkül hiçbir zaman zayıf grupları, kuvvetli grup haline getiremez. Tam tersine, önceden kuvvetli olan grup, böyle bir birleşme karşısında zayıf düşer. Zayıf grupları bir araya getirip kuvvetli bir teşekkül meydana getirmek fikri tamamen yanlıştır. Esasen, çoğunluk hangi şartlar
altında meydana getirilmiş olursa olsun, aptallık ve korkaklıktan başka bir şey ortaya çıkaramaz. Bu tecrübe ile sabittir. Bundan çıkarılacak sonuç şudur: Çeşitli
zayıf grupların her türlü
birleşmeleri ile meydana getirilecek yeni cemiyet muhtelif hatalarla teşekkül etmiş bir idare heyeti tarafından sevk ve idare edileceği için korkaklık ve zaafa teslim edilmiş olur. Ayrıca, böyle bir teşekkülde kuvvetlerin serbestçe faaliyet
göstermelerine engel olunmakla, en yararlı ve en iyi
liderin seçilmesi uğrunda yapılacak mücadeleye de fırsat verilmeyecektir. Bunun neticesi olarak en sağlam ve en kati fikirlerin galip gelmeleri de tehlikeye girmiş oluyor. Bu tip cemiyetler, mevcut durumun ve olayların doğal gelişimine de karşıdırlar. Çünkü bunlar, uğrunda mücadele verilen sorunun çözümünü çabuklaştırmak yerine geciktirirler. Belki, bazı grupların birleşmeleri ve müşterek teşebbüslere girişmeleri yararlı olabilir. Ancak bu teşebbüs, pek kısa bir müddet için ve pek belirli sorunlarla meşgul olmak için yapılmalıdır. Bu durum hiçbir zaman devam etmemelidir. Çünkü böyle bir durum hareketin kurtarıcı vazifesinden vazgeçmesine sebep olur. Çünkü hareket, yukarıda anlatılan bir birleşmenin içine saplanıp kalırsa kendi istikametinde gelişme imkânını da elinden kaçırır. Demek oluyor ki, rakip partilere hakim olmakla, önceden tespit edilmiş hedefe muzaffer bir sıfatla
ulaşmak ihtimali de ortadan
kalkmaktadır. Dünyada büyük olan her şey, birleşmeler tarafından meydana
getirilen hararetli mücadeleler sonunda elde edilememiştir. Büyük olan her şey daima tek ve galip tarafından fethedilmiştir. İttifaklar, kaynakları dolayısıyla, gelecekteki ufalanma tohumlarını, hattâ o güne kadar elde edilmiş
olumlu sonuçların tamamen kaybedilmesi sebeplerim kendi içlerinde taşırlar. Büyük ve dünyanın altını üstüne getiren manevi mahiyetteki devrimci hareketler ancak bağımsız ve tek başına olan grup tarafından yapılan dev mücadele sonunda olumlu sonucu ulaşmıştır ve ulaşabilir. Dünyayı saran böyle bir hareket hiçbir zaman, grupların birleşmeleri ile temin edilemez. Irkçı devlet
bir halk
işçi meclisinin anlaşmalardan meydana getirilmiş idaresi ile ortaya çıkarılamaz. Ancak ırkçı devlet diğer hareketler arasından kendine yol açmış ve kuvvetini kabul ettirmiş tek bir hareketin faal iradesi sayesinde kurulur.
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish