К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

4 5 -р а с м . К а р а м н и т у з л а ш у ч у н м е - 
х а н и з а ц и я п а ш г а н
л и н и я н и н г
с х е ­
м а с и :
2
— тозалаш столп; 2 — тозаланган 
карам учун транспортёр; 3 — карам
м айдалайдиган маш ина; 
4
— чицинди 
учун транспортёр; 
5
— чицинди учун 
бункер.

---

ҳ оси л б ў л а д п г а н к и с л о т а л ар г а ч и д а м л и бўлп ш м зар у р . К а р а м
т у з л а ш г а м ў л ж а л л а н г а н н д ы ш лар аввал д аы т а й ё р л а н а д и . Б у н д а
у л а р тозалаы ад и , 1 т л и к ж о й г а 50 г о л т и н г у г у р т т у т а т и л а д и .
К а р а м н и т ў г р а ш м а х с у с м а й д а л а г и ч м а ш и н а л а р д а олиб б о р и - 
л а д и . С аб зи ҳ а м у ш б у м а й д а л а г и ч д а н ў т к а з и л а д и .
К а р а м и д и ш г а зи ч л а б с о л и н г а н д а н с ў н г у с т и д а н огир ю к би­
л а н з и ч л а ш т и р и л а д и . Ю к н и н г о ғ и р л и г и т а ъ с и р и д а к а р а м я ы а д а
зи ч л а ш и б босылади, т у з л и суви у с т и г а к ў т а р и л и б , к а р а м н и к ў - 
миб т у р а д и , т у з л и сув к ў р и н м а с а у с т и д а г и ю к я н а д а к ў п а й т и р и -
лад и , ч у н к и с у в г а ч ў к м а г а н к а р а м т е з д а б у зи л а д и .
К а р а м н и н г б и ж ғ и ш и ҳ а р о р а т г а боғлиц, 1 6 — 18°С д а у 10 к у н ­
да, 30°С да эса 6 к у н д а т а й ё р б ўлад и .
К а р а м т у з л а ш н и п г м а ц б у л ҳ а р о р а т и 20°С ҳ и со б л ан ад и .
И д и ш д а к ў п и к п ай д о б ў л г а н д а о р аси д аги ҳ а в о н и
ч и ц а р и б
ю б о р н ш у ч у н т у б и г а е т к а зи б т а ё ц б о ти р и л а д и (б у ҳ а р 2 к у н д а
т а к р о р л а и а д и ) . К а р а м а ч и ш ж а р а ё н и д а оц ёки с а р и ц -ц а ҳ р аб о т у с ­
га к и р и ш н , х и р а р а н г д а г и т у з л и су ви эса т п н и ц т уе о л и ш и к е р а к .
И д ы ш д а к ў п и к й ў ц о л г а н и д а н к е й и н у с т и д а г и ю к олиб т о з а л а н и б
ю в и л а д и , к е й н н а в в а л г и г а н и с б а т а н еыгнлроц ю к б о ст и р и л а д и . 
Т у з л а н г а н к а р а м н и ҳ а м м а в а ц т т у з л и сувда, у с т и д а н ю к б о стн- 
р и л г а н ҳ о л д а с а л ц и н ж о й д а с а ц л а ш к е р а к . Т у з л и с у в д а н о л и н г а н
к а р а м т а р к и б и д а г и С в и т а м и н и т е з д а п а р ч а л а н и б к ет ад и .
Т у з л а н г а н к а р а м 0 — 2°С д а с а ц л а н а д и .
С а б з а в о т л а р н и т у з л а ш д а в а м е в а л а р н и ҳ ў л л а ш д а
Е С — 2 0 0
м а р к а л и к о н т е й н е р д а н ф о й д а л а н и л а д и . К о н с е р в а
з а в о д л а р и д а
к а р а м н и т у з л а ш д а у з л у к с и з и ш л а й д и г а н л и н и я л а р д а н ф о й д а л а ­
н и л а д и . Б у н д а ҳ а м м а т е х н о л о г и к о п е р а ц и я л а р
м е х а н й з м л а р д а
б а ж а р и л а д и .
Т у з л а н г а н к а р а м у ч у н д а в л а т с т а н д а р т и м а в ж у д . У ш б у с т а н - 
д а р т г а к ў р а , 1 со р т т у з л а н г а н к а р а м д а ош т у з и н и н г
м и ц д ори
1 ,2 — 1 ,8 % , к и с л о т а л и л и к 0 ,7 — 1 ,3 % , I I сорт у ч у н ош т у з и 2 % г а ­
ч а р у х с а т э т и л а д и .
Б о д р и н г
в а
п о м и д о р н и
т у з л а ш . Б о д р и н г в а п о -
м пд орни т у з л а ш к а р а м н и т у з л а ш д а н д е я р л и ф а р ц ц и л м а й д и .
Б о д р и н г н и т у з л а ш у ч у н т ў г р и ш а к л д а г и , 
ш и к а с т л а н м а г а н ,. 
и л о ж и б ў л с а б и р х и л й и р и к л и к д а г и б а р р а б одри н г т а н л а б о л и ­
н а д и . Б о д р и н г б и роз с ў л и г а н б ў лс а , т у з л а ш д а н о л д и н 4 — 5 с о а т
совуц су вга солиб ц ў й и л а д и .
Т у з л а н а д и г а н пом и дор м е в а л а р и ҳ а м с а р а л а б о л и н а д и .
Б о д р и н гн и т у з л а ш д а н и л г а р и у з у н л и г и г а ц а р а б г у р у ҳ л а р г а
а ж р а т и л а д и : I г у р у ҳ г а 3 — 5 см, I I г у р у ҳ г а 5 — 7 см I I I г у р у ҳ г а
7 — 9 см ва I V г у р у ҳ г а 12 е м г а ч а б о д р и н г л а р а ж р а т и л а д и в а у л а р
а л о ҳ и д а т у з л а н а д и .
Б о д р и н г н и т у з л а ш д а т у р л и х и л к ў р с а т м а л а р д а н ф о й д а л а н и ­
л ад и . У л а р д а 3 — 4 % г а ч а у к р о п , 
0 ,2 5 — 0 ,6 % г а ч а
саримсоц; 
0 ,1 — 0 ,1 5 % г а ч а а ч ч и ц ц а л а м п и р , 0 ,5 — 0 ,8 % г а ч а х р е н б ў л и ш и
к е р а к . Ш у б и л а н б и р г а д уб б ар ги , п е т р у ш к а , с м о р о д и н а б арги , 
с ел ьд ер еи х а м с о л и н и ш и м у м к и н .

---

П о м и д о р и н т у з л а ш д а са р и м с о ц м и к д о р и 0 , 3 — 0 ,4 % , 
ук р о п
1 , 5 — 2 , 5 % , х р ен ж у д а к а м м и ц д о р д а ( 0 ,3 — 0 , 6 % ) и ш л а т и л а д и . 
Ш у н и п г д е к а ч ч и ц ц а л а м п и р ( 0 ,1 — 0 , 1 5 % ) ,
с м о р о д и н а
б ар г и
( 1 — 2 , 5 % ) в а б о ш ц а зи р а в о р л а р и ш л а т и л а д и .
Б о д р и н г, помидор, з и р а в о р ва и д и ш л а р ( ш и ш а б ан к а , бочка 
в а б о ш ц а л а р ) я х ш п л а б ю в и л а д и . У л а р н и т у з л а ш д а н а в в а л т у з л и
сув т а й ё р л а и а д п . Б ухш нг у ч у н 100 л и ч и м л и к су вг а 6 к и л о г р а м м
т у з солыб эр п т н л а д и .
И д и ш н и н г т у б п га т а й ё р л а н г а н зправорн иы г б и р д а п у ч цисми, 
к е й и н пом и дор ёки б о д р и н гн и н г я р м и с и , у с т и д а н я н а зи р аво р - 
н и н г б и р д а п уч ци сми ва по м и д о р ёкн б о д р и н г н и н г ц о л г а н я р м и , 
у с т и д а н э с а з и р а в о р н и н г ҳ а м м а с и со л и н ад и . И д п ш г а б одри н г ё к и
п о м и д о р и и а г д а р и б с о л и ш д а н к ў р а т ери б ж о й л а ш т и р и л г а н и м а ъ -
к у л . С а б з а в о т л а р к а м р о ц зич л анган. б ўлса, анчп тпўр fiynnfi туя---------
л а н а д и . Иппптгя чттг 
пум
[in ил гуппи рут» ^уйиттягттт' 
с а б з а в о т л а р
•юзага ц а л ц и б ч н ц м а с л и ги у ч у н у с т и г а т о з а мато ёзпб, ёғоч цоп- 
цоц б и л а н б е р к и т и л а д и ва ю к б и л а н б о стири л ади.
О р а д а н 4 0 — 5 0 к у н ў т г а ч т у з л а н г а н бодрин г ё к и по м и д о р и с ­
т е ъ м о л ц и л и ш г а т ай ёр б ўлад и . Т у з л а н г а н с а б з а в о т л а р с а ц л а н а ­
д и г а н х о н а ҳ а р о р а т и 0°С д а н 3°С г а ч а б ў л и ш и к е р а к . Т у з л а н г а н
с а б з а в о т л а р н и с а к л а ш п а й т и д а у н и н г ю з и д а могор п а й д о б ў л с а
д а р ҳ о л о л и б т а ш л а ш ло зи м , у с т и г а ё п и л г а н мато, ц о п ц о ц в а боч­
к а д е в о р л а р и и сси ц сув б и л а н я х ш и л а б ю в и л а д и . И д и ш д а г и т у з ­
л а н г а н с а б з а в о т л а р ю з и д а моғор п ай д о б ў л м а с л и г и у ч у н у с т и г а
-бироз х а н т а л к у к у н и сепиб ц ў й и ш т а в с и я этил ад и.
Т у з л и э р и т м а д а г и т у з н и н г к о н ц е н т р а ц и я с и с а б з а в о т л а р н и н г
к а т т а - к и ч и к л и г и г а , п и ш г а н л и г и г а в а т у з л а н г а н с а б з а в о т л а р н и
•сацлаш ш а р о и т и г а боғлиц. К и ч и к ў л ч а м д а г и б о д р и н г л а р н и т у з ­
л а ш д а т у з н и н г к о н ц е н т р а ц и я с и 6 % га, ў р т а ў л ч а м л и б о д р и н г л а р
у ч у н 7 % га, к а т т а б о д р и н г л а р у ч у н 8 % г а о ш и р и л а д и . П ом и д ор 
м ев а с и ц а н ч а л и к п и ш г а н в а й и р и к б ў л с а т у з л и сув ш у н ч а л и к
ш ў р р о ц ц и л и н а д и . А г ар т у з л а н г а н с а б з а в о т л а р е р т ў л а д а с а ц л а ­
н а д и г а н б ў л с а , т у з н и н г к о н ц е н т р а ц и я с и 1% га о ш и р и л а д и .
Т а й ё р т у з л а н г а н бодрии г с у в и д а т у з н и н г м и ц д ори 2 ,5 — 3 , 5 % , 
к и с л о т а л и л и к (сут к и с л о т а с и ҳи соб и д а) 0 ,6 — 1,2% б ў л и ш и к е ­
р ак . Б у н д а б и р и н ч и со р т ли т у з л а н г а н б о д р и н г д а и ч и б ў ш б одри н г 
3 % гач а, и к к и н ч и т овар сортда эса 10% г а ч а р у х сат э т и л а д и .
Т у з л а н г а н п ом и дор суви д а т у з н и н г м и ц д ори 2 ,0 — 3 ,5 % , к и с- 
л о т а л и л и к 0 , 8 — 1,2% б ў л и ш и м у м к и н .
Т у з л и сув ти н и ц , зилол, б о д р и н г л а р э с а ц а т т п ц в а
к а р с и л -
л а й д и г а н , по м и д о р эса юмш оц, ё р и л м а г а н б ў л и ш и к е р а к . Б у н ­
д ан т а ш ц а р и т а р в у з , ц а л а м п и р ва о л м а ҳ а м т у з л ан а д и .
О л м а н и
т у з л а ш д а т у р л и х и л з и р а в о р л а р (см ороди на, 
с е л ь д ер ей в а б о ш ц а л а р ) и ш л а т и л а д и . Э р и т м а га эса 4 — 5 % г а ч а
ш а к а р , 1% г а ч а т у з в а ц а й н а т и л г а п сол одд ан 1% со л и н ад и . Ш у
б и л а н бирга 100 л э р и т м а г а 1 5 0 — 200 г х а н т а л к у к у н и со л и н а д и .
Т у з л а н г а н о л м а 0 — 5°С ҳ а р о р а т д а с а ц л а н а д и . 1— 2 ой м у д д а т -
д а и с т е ъ м о л ц и л и ш г а я р о ц л и б ў лад и . Т у з л а н г а н о л м а д а су т к и с-

---

л о таси м и ц д ори 0 ,6 — 1,5 % , спи рт 0 ,6 — 1,8 %, у ч у в ч а н к и с л о т »
0 ,1 % г а ч а т у з эса 0 ,5 — 1% г а ч а р у х с а т эти л ад и .
М е в а в а у з у м д а н вино т а й ё р л а ш . У з у м ва м е в а л а р ш а р б а т ш ш
т у р п с и з ё к и т у р п и б и л а н б и ж г и т и б вино т а й ё р л а н а д и .
В ш ю ш ш г 1 ли т р и д а 8 6 0 — 900 г сув, 7 0 — 110 г спи рт, 1 г ш а ­
кар, 7 — 9 г гл и ц е р и н , 2 —3 г у зу м , 2 — 4 г сут, 1— 5 г о л м а к и с ­
л о таси в а б о ш ц а л а р буладн.
У з б е к и с т о н д а вино асосан у з у м д а н т а й ё р л а н а д и . 
У т е х н и к
п и ш и ц л и к д ав р и д а у зп л а д и , м а х с у с м а ш н и а д а эзи л ад н , 
к е й и н
мева п ў с т п ҳ а м д а у р у г д а п вин ога р а н г ч п к м а с л и г и у ч у н э з и л г а н
у зу м ш а р б а т и т езда н ш б б а л а н и б , т у р н д а п а ж р а т и л а д и , н асо с ёр- 
д ам п д а то го р а ва бошца п д н ш л а р г а ц у й и л а д и , 1 2 — 14 соат тшг- 
д и р п л а д и в а ачиб ц о л м а с л н г и у ч у й 1 гл га 8 — 15 г ҳ и соб пд ал 
с у л ь ф а т к и сл о т а ц у и ш л а д п , к е й и н б и ж г и т и ш у ч у н и д и ш л а р г а
ў т к а з п л и б , 2 % б н ж г н т п ш а ч и тц и си ц ў ш и л а д и . 1 8 — 25°С да 2 —
3 ҳ а ф т а д а вино т ай ёр б ў лад и . Т п п и ц ци см и и д и ш л а р г а цуйплнб,. 
о м б о р л а р д а сац л ан ад и .
Гугзил вин о т а й ё р л а ш д а у з у м ш а р б а т и т у р п и б и л а н б и ж п т -
т и л а д и . Б у н д а м ев а пўстн ҳ а м д а у р у г и т а р к и б и д а г и буёвчн, oi:r- 
ловчи ва м и н ер а л м о д д а л а р эриб, вин ога р а н г ки р н т ач н .
К у ч л и ва десерт в и п о л а р т а й ё р л а ш д а сп и р т ц у и ш л а д п .
Ш а м п а н
вииоси
эн г я х ш и у з у м н а в л а р п д а н , ж у м х у р ш п и м п с -
да Б а я п - Ш и р е й ва Р и с м н н г д а и т а й ё р л ан а д и . Б у н и н г у ч у п я п п г
у з и л г а н у з у м 4 со атд ан к е ч и к т и р м а й эзи ли б, м е в а б а н д л а р и д а и
а ж р а т и л а д и , к е й и н ш и б б а л а н и б ш а р б а т и а ж р а т и б о л инад и. Ш а р -
бат п а с т ( 1 0 — 12°) х а р о р а т д а 14— 16 соат ё к и 2 5 — 30°С да 18— 
24 соат т и н д и р и л а д и , р а н г и н и т и н и ц ц и л и ш у ч у й ҳ а р 1 д к л ш а р ­
бат ц у й ц а с и д а н а ж р а т и л и б , б и ж г и т и ш и д и ш л а р и г а ў т к а з и л а д и . 
Б и ж г и т и ш д а ҳ а р о р а т 1 4 — 18°С б ў л и ш и к е р а к . Б и ж г и т и ш т у г а ш и
б и л а н ( ш а к а р миц дори 0 ,2 % д ан орт и ц ц о л м а г а н д а ) ш а р б а т б о ш ­
ца и д и ш л а р г а ц у й и л а д и . Т а й ё р ви н о 1 0 — 15 м и н г д к л д ап ц и ­
либ, ш а м п а н зав о д и га ю б ори л ад и .
Ш а м п а н з а в о д л а р н д а ви н о га ц а н д в а
б и ж г и т и ш у ч у п
т о за 
а ч и т ц и цўш пб , м а х с у с и д и ш л а р г а ц у й и л а д и , Г е р м е т и к б ер к и д п ш - 
л а р д а б и ж г п т п л г а п ш а м п а н вин оси к а р б о п а т ан ги д р п д га т ў й и - 
надп. Ш у н н и г д е к , ш а м п а н вин оси г е р м е т и к ё п и л а д и г а н м е т а л л
и д и ш л а р д а х ам т а й ё р л а н а д и .
В и н о л а р б е л г и л а л г а н к о н д п ц и я д а б ў л н ш и у ч у н я и а п д н ш д а п
п д н ш га ц у н п л и б , ц у й ц а с и д а н а ж р а т и л а д и , бир т у р д а г и в и н о л а р
а р а л а ш т и р п л а д и . Б н р н еч а хил в н п о л а р б ир-би рпга 
ц у ш и л и б , 
с и ф а т л и випо о л инад и. В п н о п п ц у й ц а с и д а н т о з а л а ш у ч у н ф и л ь - 
тр д аи ў т к а з п л а д и .
М е в а л а р д а н о л п н а д и г а н вино м ева ш а р б а т ш ш ач и тц и ц у ш п б
б и ж г и т и ш й ў л п б и л а н т а й ё р л а н а д и , б у н д а т а л а б г а ц ар аб суп ва 
ц ан д ц ў ш н л а д н . Б и ж г и т и ш д а вино т а р к и б и д а 5,5 % гача сп и рт
хосил б ўлад п . В п п о п и п г к у ч и эт и л сп и ртн к ў ш и ш й ў л и б и л а и
о ш и р и л а д и .

---

М еиа в а с а б з а в о т л а р н и к о н с е р в а л а ш д а бир ц ат о р х и м и я в и й
к о н с е р в а и т л а р д а и ҳ а м ф о й д а л а н и л а д и . Б у н д а а й н и ц с а с у л ь ф а т , 
бензой, сорбин к н с л о т а л а р н в а у л а р н и н г т у з л а р и ц у л л а н и л а д н .
С и рк а к и с л о т а с и н и н г к ў л л а г ш ш и х а ц и д а ю к о р и б ў л и м д а ба- 
'т аф си л р о ц ай тиб ў т п л д п .
Х н м н я в п й к о н с е р в а п т л а р д а п с у л ь ф а т к и с л о т а с и в а у н п н г т у з ­
л а р и к е н г ц ў л л а н н л а д п - С у л ь ф а т к и с л о т а с и ё р д а м и д а к о н с е р в а ­
л а ш ж а р а ё н и с у л ь ф и т а ц и я деб ю р и т и л а д и . С у л ь ф а т к и с л о т а с и
ва у ш ш г т у з л а р и к у ч л и а н т и с е п т и к м о д д а бўлиб, т у р л и х и л м и к - 
р о о р г а п п з м л а р и и н г р и в о ж л а н и ш и у ч у н н о ц у л а й м у ҳ п т
ҳосил 
цилади.
С у л ь ф и т а ц и я ж а р а ё н и н и н г с а м а р а д о р л и г и м е в а л а р н и н г т а- 
х и р л и г ш а