К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

в
Л — умумий кўриниши; Б — кўндалан г кесмасп; 
В
— план;
1
— 
7
— бўлмалар; 
8
— гардероб; 
9
— ходимлар хонаси; 
ю
— 
идора; 
и
— экспедиция; 
12
— электр ускуналар хонасн; 
13
— 
механик хонаси; 
14
— маш ипа бўлимн.
л н н а д и . Б у н д а м а ҳ су л о тн и т у ш и р и ш ва ор ти ш и ш л а р и а н ч а еп- 
ги л л а ш а д н .
М а х с у л о т л а р тез сови ти л са у л а р д а г п б и о х н м и я в и й ж а р а ё н л а р
в а м и к р о о р г ан и зм л а р н и н г р и в о ж л а н и ш и б а р т а р а ф э т и л а д и ҳ а м д а
м а х с у л о т н п н г с а ц л а н и ш м у д д ати у за я д н . М ах с у л о т л а р н н т е з со- 
внтиГ) о л и н а д и г а н хо]
1
а л а р б ў лад и . С о в у ти л гап м а ҳ с у л о тл а р доим 
•сац л ан ад и ган б ў л м а л а р г а к ў ч и р и л а д и .
С о в у т г п ч л а р н н н г совитиш
са м а р а д о р л и ги
т е р м о и зо л я ц и я г а
«боглиц. Б у п и н г у ч у н б ў л м а н и н г и ч к и ц и см и д ан бир ц а в а т тер -
л а

---

м о и з о л я ц и я м а т е р н а л и д а н ў т к а зн л а д и , б у н д а у н г а б уг 
в а палг 
к и р и ш и н и и г олди о л и н ад и . Б ў л м а л а р о л д и л и ел и м ц ў ш и л гаи ис- 
си ц би тум б и л ан ц о н л аи и б , б и ту м га и сси ц л и к
у т к а зу в ч а н л и г и
к а м б у л г а л м а т е р л а л л а р д а п (м и н ер ал п л л т а , н еп о стек к о , пен о­
п л а с т , т о р ф о и л п та ) я с а л г а н т а х т а л а р ц ўй и б ч и ц и л ад и . К е н и и э с а
б у г у т и ш и н и н г о л д и л и о л и л
1
у ч у п у ст и д ан
б и ту м , 
ал ю м и н и и
ф о л ь га ё к и ц ем е н т б и л а н ёггалади. Ҳ о зи р ги в а ц т д а за в о д л а р д а
т е п л о и з о л я ц и я у ч у н м ах с у с п а п е л л а р т ай ёр л аи м о ц д а.
Б ў л м а л а р н и н г п о л и а с ф а л ь т ёк и ц ем е н т
ц п л н н ад и . 
У л а р ­
н и н г эш н к л а р п х а м б п р ц а в а т тер м о и эо л яц п о п м а т е р л а л д а п к о п - 
л ан ад и - Э ш и кн пнг д евор б и л а л у л а и а д л г а л к н см н га р е зи н а цис- 
т н р м а ц уй н л ади .
О д атд а совитиш у ч у й к о м л р ессо р л и совутги ч ц у р и л м а л а р и д а н
ф о й д ал а н и л а д и . С о вути ш м ан б аи си ф ати д а а м м и а к ёки ф реоп- 
д а и ф о й д ал ан и л ад и . С о в у т ги ч л ар совутш н х о п а л а р п , к у ч л и сову­
т и ш к у р и л м а л а р и , ў т к а з и ш н а й л ар и , ҳ а р о р а т н п н а зо р а т к н л н ш
в а ан то м ати к р о стлаб т у р и ш асбоб л ари б и л ан т а ъ м н и л а п г а и .
М ева ва с а б за в о т л а р н и с а ц л а й д и гап с о в у т гн ч л ар д а совутиш
у п у м д о р л и гл со атп га 5 0 — 200 м л н г к к а л б у л га л ц у р и л .ч ал ар д а п
ф о й д ал а н и л а д и .
Х о н л ар ц у в у р л а р ё к и ҳ а в о воси таси д а со в у т и л и ш и м ум ки п . 
1 \у ву р л ар б и л ап со в у т и л ган и д а , х о н а л ар га р а д н а то р л а р ў р н а т и л а - 
д и ва у л а р д а н с о в у ти ш м а л б а и — н а т р и й х л о р и д ёк и к а л ьц и й
х л о р и д ш ш г со в и т и л ган эр и тм а с и ўтиб т у р ад и . И ссн ц ко н и еп ц и я- 
си цон ун и б ў й и ч а х о н а л а р совий бош лай д и . Б у у с у л д а со ви ти л - 
г а и д а ҳ ар о р ат х о н а и и н г т у р л и ж о й л ар и д а а н ч а ( 2 — 4°С) 
ф а р ц
ц и л ад и . Ш у саб аб л и м е в а л а р с а ц л а н а д и г а н с о в у т гн ч л а р н н к у в у р - 
л а р би лан совитиш т а в с и я эти л м ай д и .
Х о н а л а р ҳаво ё р д а м и д а, я ъ н и в е и т и л я т о р л а р ёр д ам и д а сову- 
т и л га н д а ҳ а р о р а т н и н г м ў ъ т а д и л , т у р л и ж о й л а р д а бир хил ш ар о и т 
б у л и ш и га эр и ш п л а д и . И а м л а н г а и ҳаво сови тн л и о в е н т и л я т о р ё р ­
д ам и д а х о н ан и л г ю ц ори ц и см и га ю борилади. Б у у с у л д а х о н а л а р
со н и тн лган д а ҳано н а м л и г и 90% д ап к а м б ў л м а с л н гп ло;и
1
.м. Х о- 
н а и и п г н а м л и ги м у н т а з а м р а в и ш д а н а зо р а т
ц и л и б
т у р и л ад и . 
Х о и а д а ҳ ав о н и со в и т и ш т е зл и ги об -ҳаво ш ар о и т и га , м а х с у л о т - 
пип г би ологик ва ф и зи о л о ги к х у с у с и я т л а р н га ҳ а м д а совук. ҳ ав о
м и ц дори га ч ам б ар ч а с б огл и ц .
М ам л а к ат и м и з ш и м о л и й ц и см и н и н г к у п г и п а зо и а л а р и д а сен ­
т я б р ь - о к т я б р ь о й л а р и д а сови ти ш у ч у н т а ш ц и ҳ ав о д а н ф о й д ал а- 
н и ш м ум кии. Б и з н и н г ш а р о и т д а эса к ў п и н ч а
ҳ ав о н п
с у н ъ и й
р ав и ш д а сови тад и ган с т ац и о н а р ц у р и л м а д ан ф о й д а л а л н ш п н к ў з д а
т у т и ш лозим .
Совутгич х о н а л а р и д а г и ҳ а в о ҳ а р о р а т и ва н а м л н г и к еск и н уз-* 
га р м асл н ги га ҳ а м д а м ев а в а с а б за в о т л а р н и н г 
т е р л а м а с л и г и г а
эъ т и б о р йерпш л о зн м . М ева ва с а б за в о т л а р н и сову тги ч х о л а л а -
ри га ж о й л аш т и р и ш да н и л г а р и у л а р обдан с а р а л а н а д н , ё г и н -с о - 
ч и л д а к о л г а н л а р эса б и роз ц у р и ти л ад н .
Б ў л м а л а р д а м а х с у л о т н и с а ц л а ш д а м а х су с 
п д ш и л а р д а п —

---

я ш и к -л о т о к л а р , ў р т а ҳ а ж м л и я ш и к л а р ва к о н т е й н е р л а р д а н ф о й ­
д а л а н и л а д и . И д и ш л а р д а г и м а ҳ с у л о т л а р н и ж о й л а ш т и р ш п д а т а г - 
л и к д а ы ф о й д ал а н и ш ж у д а ц у л а й . Т а г л и к н и н г ў л ч а м и 8 0 0 X 1 2 0 0 м м
б ўли б, у л а р г а м а ҳ с у л о т с о л и н га н я ш и к л а р т а х л а н а д и . Ш у н д а й
ц и л п н г а н д а я ш и к л а р м у с т а ҳ к а м ту р а д и .
К ў п г и н а са б за в о т л а р (п и ёз, сарим соц, к а р а м , к а р т о ш к а , сабзи , 
л а в л а г и ) в а м е в а л ар н и н г ай р и м т у р л а р и к о н т е й н е р л а р д а с а ц л а ­
н ад и . К о п т е й н е р л а р г а ж о й л а ш г а н м а ҳ с у л о т л а р и и о р т и ш -т у ш и р и ш
и ш л а р и м е х а н и з а ц и я ё р д а м и д а а м а л га о ш и р и л а д и . Я ш и к л а р в а
к о н т е й и с р л а р б и р -б и р и н и и г у с т и г а 3 — 5 ц а в а т ц и ли б ж о й л а ш т и ­
р и л а д и .
Б ў л м а л а р д а ҳ а в о н и н г э р к и н ю риб т у р и ш и у ч у н ҳ а р бир т а х - 
н и н г ҳ а м м а том о п и д а б ў ш л и ц ц о л д и р и л и ш и к е р а к . 
М аҳ су л о т
т а х л а р и в а ён т о м о н л а р и д ан 5 см о р а л и ц ц о л д и р и л а д и . Б ў л м а - 
н и н г ш и п и б и л а н т е п а д а г и м а ҳ с у л о т о р аси д аги б ў ш л и ц
50 см
-бўлиш и, ё н д ев о р л а р б и л а н м а ҳ с у л о т о р аси д аги б ў ш л и қ э с а 3 0 — 
40 см б ў л и ш и т а л а б ц и л и н а д и . Т а х л а р н и н г ҳ а р ц а й си и к к и ; ц а - 
т о р и д а н к е й и н 6 0 — 70 см н а з о р а т й ў л а г и ц о л д и р и ш т а в с и я ц и л и - 
лгади. У н ч а у зо ц вац т с а ц л а н м а й д и г а н м а ҳ с у л о т л а р н и н г ҳ а р бир 
ц а т о р и д а н к е й и н н а зо р а т й ў л а г и ц о л д и р и л ад и .
Б ў л м а л а р д а н с а м а р а л и ф о й д а л а н и ш у ч у н т е з с о т и л а д и га н м а ҳ - 
'с у л о т л а р м а ш и н а ю р а д и га н
м а р к а з и й ц и см га я ц и н р о ц
ц и л и б
ж о й л а н а д и . У м у м а н ҳ а р к у н и б ў л м а си ғи м и га н и с б а т а н т а х м и н а н
10% м и ц д о р д аги н а м а ҳ с у л о т ж о й л а п а д и . А гар с о в у т и л ган м а ҳ с у - 
.лот бор х о н а га бир й ў л а к ў п м и ц дорд а и л и ц м а ҳ с у л о т к и р и т и л с а , 
•совитилган м а ҳ с у л о т т е р л а й д и в а н а т и ж а д а м и к р о о р гаи и зм л а р - 
н п н г р и в о ж л а п и ш и т е зл а ш а д и .
С овуц ц а ч и д а м л и м а ҳ с у л о т л а р н и х о н а л а р г а ж о й л а ш
у ч у п
■совитиш си стем аси и ш га т у ш и р и л и б , 10— 15 к у н м об ай н и д а м а ҳ - 
сул о т б и л а и т ў л д и р и л ад и . С о в у к к а ч п д ам си з м а ҳ с у л о т л а р н и ж о и - 
л а ш т и р и ш д а у л а р х о н а л а р га т ў л п ц ж о й л а н а д и на к е й и н сови ти ш
'си стем аси и ш г а т у ш и р и л ад п .
С ову тги ч х о н а л а р и д а н м а ҳ с у л о т п и о л и ш в ац ти д а у л а р н и бир- 
д а н и сси ц ж о й г а ч и ц ар и ш м ум кш г эм ас. А кс ҳ о л д а
м а ҳ су л о т
т е р л а б б у з и л а б ош лай д и . Ш у с аб аб л и
совутги ч
х о н а л а р и д а г и
м а ҳ с у л о т л а р н и о ли ш о л д п д а н о р а л и ц х о н а л а р га ж о й л аш т и р и л и б
■бироз и л и т и б о л и н ад и .
А г а р м а ҳ с у л о т н и н г ҳ а м м а си о л и п а ё т га н б ў л са, м а ҳ с у л о т н и
л л и т и ш и ш и с а ц л а ш х о и а с и н и н г ў зи д а а м а л га о ш и р и л ад и . М аҳ- 
с у л о т п и и л и т и ш 2 — 4 с у т к а д ав о м эт т и р и л ад и . Б у н д а ҳ а в о ҳ ар о - 
р а т и с у т к а с и г а 4 —5°С ош и р и л и б б ори лади .