К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

1
— ёпилган уюм; 2 — ҳаво алмаш тирадигаи туйнукли уюм; 3 — 
туйнукли ва вертикаль каиалли уюм; 
4
— горизонтал капалли уюм;
5 '
— ер ю засига балавд цилиб жойлаштирШгган ую м ва совитила- 
.диган 
хандач, 
6
— ҳаво в ай л ар и билан ўралган уюм ва хандац;
7 — шамолни тутиш уч ун вентилятор н а й л а р и га ' жойлаш тирилади* 
гаи цурилмаи

---

қ и ш в а қ т и д а совуц ш а м о л д а п к а м т а ъ с и р л а н и ш н у ч у п
и л о ж и
борича у зу и а с и г а ш ар ц д а н га р б га қ а р а б ж о й л а ш т и р и л а д и .
М а ҳ с у л о т л и и г т у р и ва т а б и и й ш ар о и т га қ а р а б ую м в-a ҳ а н д а қ - 
н и н г ў л ч а м л а р н т у р л и х и л б ў л ад и . А й н и қ са, у л а р и и н г к ў н д а л а п г
к е си м и м у ҳ и м а ҳ а м и я т г а эга. У ю м ва ҳ а н д а қ л а р н и п г к ў н д а л а н г
к ес и м и у л а р и и и г си ги м и н и ва м а ҳ с у л о т а ж р а т и б ч п қ а р г а и ис- 
сп қ л ш ш и т а р қ а т и ш ч е г а р а с и н и
б ел ги л ай д и . 4 1 -ж а д в а л д а
у к ш
в а ҳ а н д а қ л а р н и и г ў л ч а м л а р и зо н а л а р б ў й и ч а к е л т и р и л г а н .
41. Ҳандақ ва уюмларнинг СССҒнивг турли зоаалари учун 
тавсия этилган ўлчамлари, м
И лдизмсоалар ва картош ка учун
Карам учун
Зона
чуқурлиги
узунлиги
эни
чуқурлиги
узунлиги
Ҳ анд ақлар
Ж анубнй
Ғарбин
Урта
Ж анубин
Ғарбин
•Урта
0,6— 1,0
0 5—0,6
5— 10
0,4—0,6
0,4—0,0
5—8
0,8— 1,2
6 ,0 - 0 ,8
8— 15
0,6—0,8
0,6—0,8
8— 12
0,8— 1,2
0,9— 1,2
10— 15
0,8— 1,0
0,8— 1,0
10— 12
Ую млар
1,2— 1,4
0 - 2
1 2 - 1 5
1,0— 1,2
0
1,5—2,0
0—0,2
15—20
1,4— 1,6
0 — 0 ,0 2
2,0—2,2
О
1
(N
О
15—20
1,8—2,0
0 - 0 , 2
8— 10 
10— 12 
1 0 - 1 2
Б и з н и и г зо н а м и зд а ҳ а и д а қ в а у ю м л а р н и н г ў л ч а м л а р и гарб и й
з а ў р т а з о н а л а р г а ц а р а г а н д а к и ч и к р о ц б ў лад и .
М аҳ су л о тн и ж о й л а ш о л д и д а н а л б а т т а с а р а л а н а д и , ҳ а р бир 
ую м ва ҳ а н д а қ г а м а ҳ с у л о т н и бир к у н д а ж о й л а ш к е р а к . А й ри м
и л д и зм е в а л а р си ги м и 2 0 — 25 к г л и я ш и к л а р г а ж о й л а н и б ҳ ам ую м
в а ҳ а н д а қ л а р г а ж о й л а ш т и р и л а д и .
В е н т и л я ц и я н и я х ш и л а т м а қ с а д и д а ую м ва ҳ а н д а ц б ўй л аб
ў р т а с и д а п 3 0 X 3 0 см ў л ч а м д а к ў н д а л а н г ар и ц ч а ц ази б , у н г а т а х ­
т а п а н ж а р а л а р ў р н а т и л а д и . Ҳ ар 5 0 — 60 см о р ал ати б ҳ а в о сўр и ш
н а й л а р и ў р н а т и л а д и .
Ҳ ан д ац в а у ю м л а р д а ги м а ҳ с у л о т л а р м у зл а м а сл и ги у ч у н усти
б ер к и т и л а д и . Қ и ш и совуц зо и а л а р д а у л а р н и н г у ст и
ц а л н н р о ц
ци ли б ён и л ад и . Ё м ғи р в а цор с у в л а р и н и атр о ф га о ц и зи ш у ч у н
х а н д а ц ва у ю м л а р н и н г а т р о ф и д а с аёз ар и ц ч а л а р ц а з и л а д и . С ац ­
л а ш д ав р и д а ую м ва ҳ а н д а ц л а р м у н т а за м р а в и ш д а к у з а т и л и б бо- 
р и л ад и . Ч ў к к а н д а в а ё р и қ л а р п ай д о б ў л г а н и д а д ар ҳ о л очиб н а ­
зо р а т ости га о л и н и ш и л о зи м .
ДОИМИЙ ОМБОРЛАР
М ева ва с а б за в о т л а р н и с а ц л а ш т ех н о л о ги я си н и р и в о ж л а н т и - 
р н ш д а м е х а н и з а ц и я л а ш т и р и л г а н в а а в т о м а т л а ш т и р и л г а н ом бор- 
х о н а л а р ц у р и ш м у ҳ и м а ҳ а м и я т г а эга-

---

Д о и м и й (с т а ц и о н а р ) ом борлар м ев а ва с а б за в о т л а р н и н г т у р и ­
га, р е ж а л а ш т и р и л и ш и г а , ҳ а ж м и г а , с а ц л а ш си с т е м ас и га, м а ҳ с у -
л о т л а р н и ж о й л а ш т и р и ш ва б ош ц а би р ц атор х у с у с и я т л а р и г а ц а ­
р а б б и р -б и р и д ан ф а р ц ц и л ад и . Д о и м и й о м б о р х о н ал ар м ев а 
в а
с а б за в о т л а р н и н г т у р и г а ц ар аб —. к а р т о ш к а , и л д и зм е в а , п и ёз, к а ­
р а м ва м е в а с а ц л а ш г а м о сл а ш ти р и л га н б ў л ад и . Б у м а ҳ с у л о т л а р - 
н и с а ц л а ш ш а р о и т и б и р -б и р и д ан т а ф о в у т ц и л а д и ва у л а р н и б и р
ом борда с а ц л а ш т а в с и я эти л м ай д и .
Д о и м и й о м б о р х о н а л ар с и ғи м и ж и ҳ а т и д а и к и ч и к , у р т а ч а в а
к а т т а б ў л ад и . К и ч и к о м б о р х о н ал ар н и н г сигим и 1 0 0 — 200 тонна* 
у р т а ч а о м б о р х о н ал ар н и к и 10 м инг т о и н а га ч а , к а т т а ом борхоп а- 
н и к и 30 м и н г т о н н а г а ч а б ў л ад и . К а т т а си ги м л и о м б о р х о н а л ар
к и ч и ги г а ц а р а г а н д а ц у р и л и ш в а иц ти соди й ж и ҳ а т д а н т е ж а м л и
б у л ад н . Ш у б и л а н б и р га м а ҳ с у л о тн и са ц л а ш га с а р ф б ў л г а н х а - 
р а ж а т ҳ а м к а м б ў л ад и .
О м б о р х о н ал ар н и р е ж а л а ш т и р и ш д а у л а р г а т р а н с п о р т н и н г к и -
риб ч и ц и ш и в а ч у ц у р л и ги н и ҳисоб га о л и ш лози м . Ҳ озирги ц у р и л а - 
ё т га п б ар ч а о м б о р х о н ал ар ав т о тр ан сп о р т би р т о м о н и д ан к и р и б
и к к и н ч и том он и д ан ч ици б к е т а д и га н ци ли б ц у р и л г а н и м а ъ ц у л .
О м б о р х о н ан и н г ч у ц у р л и ги н и б ел ги л а ш д а ер ости су в л а р и ҳ и - 
собга о л и н ад и . Б у н д а ер ости су в л а р и 2 м е тр д а н п а с т б ў л и ш и
к е р а к . Б и з н и н г ш а р о и т и м и зд а асо сан о м б о р х о н ал ар я р и м ч у ц у р
е р т ў л а ц и ли б ц у р и л ад и .
М ева ом борхон аси м а ^ с у л о т н и с а р а л а ш д а ё р у г б ў л и ш и у ч у н
ер у ст и га ц у р и л а д и . Энг оддий м ева о м борлари ц ат о р и га о д д и й
е р т ў л а ки р ад и .
О ддий е р т ў л а ц у р у ц е р д ан ч у ц у р л и ги 1 м етр ц и ли б ц а з и л а - 
ди. У с ти ёп и ли б , ён т о м о н л а р и га т а х т а ц о ц и л а д и ёк и ғи ш т т е р и - 
лади- И ч и га д ев о р л а р и б ў й л а б с ў к ч а к л а р ў р н а т и л а д и . Е р т ў л а -
н и н г у зу н л и ги г а ц а р а б ҳ а р 3,5 м етр ж о й г а б и т т а д а н йўғонли ги : 
1 0 X 1 0 см л и в е н т и л я ц и я н а й л а р и ў р н а т и л а д и . С а р а л а н г а н м е ­
в а л а р я ш и к л а р г а со л и н ган ёки с ў к ч а к л а р г а т ў к и л г а н ҳ о л д а сац ­
л а н а д и .
Б а ъ з а н е р т ў л а н и н г ч у ц у р л и г и 1,5 м етр, эн и 4 м етр, у з у н л и г и
с а ц л а н а д и г а н м е в а н и н г т у р и г а ц ар аб ҳ а р х и л б ў л и ш и м у м к и н . 
У н и н г у с т и ёп и ли б , д е в о р л а р и ғи ш тд а н тер и б ч и ц и л а д и в а в е н ­
т и л я ц и я н а й л а р и ў р н а т и л а д и . Б у ерд а ҳ а м м а ҳ с у л о т н и я ш и к д а
ва с ў к ч а к д а с а ц л а ш м у м к и н .
Е р у с т и д а ц у р и л г а н о м б о р л ар бир ц а в а т л и г п ш т л и п м о р ат б ў- 
ли б , у л а р н и н г д евор в а ш и п л а р и п ў к а к , ц и п и ц , ц а м и ш ва б ош ц а 
м а т е р и а л л а р д а н т а й ё р л а н г а н п л и т а л а р б и л а н ц о п л а н а д и . О м ­
б о р лар ш ам о л л а т и б т у р и ш у ч у н м а х с у с ц у в у р л а р б и л а н ж и ҳ о з - 
л а н а д и . П о л н и т а х т а д а н ц и л и б , у л а р о р а с и д а т и р ц и ш л а р ц о л д и - 
р и л ад и . Б ў л м а н и п о л о р ц а л и т а ш ц и ҳ ав о б и л ан ш а м о л л а т и б т у ­
р и ш у ч у н ц о п ц о ц л и т у й н у к ч а л а р ц и л и н а д и .
О м б о р х о н ал ар и к к и ц а в а т л и ц и ли б ҳ а м ц у р и л а д и . Б у н д а у н и н г
б и р и н ч и ц а в а т и е р т ў л а , и к к и н ч и с и ер у с т и ц а в а т и д а н и б о р ат б ў -

---

25-расм. Омборхоналарнинг вентиляция системаси: