К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

л и ш и  деб а й т и л а д и . С и ф атл и д о н д ан у н т о р ти л ган зах о тм о к нон
н и ш и р и л с а , х а м н р н и н г в а н о н н и н г с и ф а т и б и р м у н ч а п аст б ў ла- 
ди. У н
т о р т и л г а н д а н сў н г 
м а ъ л у м в а ц т га ч а
т у р и ш и (е т и л и ш
д ав р и н и ў т а ш и ) лози м . Е т и л и ш д ав р и д а у н н и н г к у ч и , ноы н илг 
ҳ а ж м и , г о в а к л н гп о ш ад и ва я х ш и л а н а д и . У н н и н г е т и л и ш д а в р и ­
д а м у р а к к а б ф и зи к , к о л л о и д в а б и охи м и к ж а р а ё н л а р б ў л н н ў т а - 
ди. У н и н г н а м л и ги , р ан ги , к и с л о т а л и л п ги , м ой м иц дори, оцси л, 
у гл ево д , ф е р м е н т л а р к о м п л ек с и ў зга р а д и .
У н н и н г е т и л п ш и га к ў п г и н а о м и л л ар , ж у м л а д а п , д он н и сац - 
л а ш д а в р и д а пи ш и б е т и л ган л и ги , у н н и н г ку ч и , сорти, у н чнцш ш г, 
с а ц л а ш д а г и н а м л и к ва ҳ а р о р а т ҳ а м д а ж о й л аш т и р и ш у с у л и т а ъ - 
си р этад и . У н п с и т и л м а й д и га н со ву ц о м б о р л ар д а с а ц л а н с а , у п и н г
ет и л и ш и с у с т л а ш а д и в а т ў х т а б ц о л ад и . Ц у л а й ҳ а р о р а т д а (2 0 — 
30°С ) о л и й , 1 ва 2 с о р тли у н л а р н и н г е т и л и ш и 1,5— 2,0 ой д аво м
этад и . Ж а й д а р и бугдой у н и э с а 3 — 4 ҳ а ф т а д а ет и л ад и . У н 2 0 — 
30°С ҳ а р о р а т д а е т п л г а н д а н сў н г у зо ц в ац т с а ц л ан са, у н и н г с и ф а ­
т и п а с а я д и .
У н бир т е к и с д а
и сп тп л м ас а ё к и со в у ц ҳ а в о д а с а ц л а п г а н и д а
м и к р о б и о л о ги к ж а р а ё н л а р а в ж о л а д и в а н а т и ж а д а у н и н г с и ф а ти
й ў ц о лад и .
У н в а асосан , ё р м а л ар ц о п л а р д а с ац л а н а д и . Ё р м а н и с а ц л а ш д а
у н и н г н а м л и г и н н о ш и р м а с л и к ва з а р а р к у н а н д а л а р д а н ҳ и м о я ц н - 
л и ш м у ҳ и м д п р .
С и ф а т л и д ои дан о л и н га н ц у р у ц
в а ў р т а ц у р у ц у н 15— 2 0 СС 
ҳ а р о р а т д а ў з и н н н г си ф ат к ў р с а т к и ч л а р и н и й ў ц о тм ас д ан 6 — 8 ой 
с а ц л а н и ш и м у м к и н .

---

Н ои — иисониы иг 
к у н д а л и к и ст еъ м о л и д а гн
асосий н е ъ м а т - 
л а р д а н бнри, 
у н и т у р л и та о м л а р га
ц ў ш и б ёк и ў зи н и ей и л ад и . 
Б у г д о й д а и т а й ё р л а н а д и га и н о н н и н г х и м и яви й т а р к и б и д а асосан
30 —/)
0
% о ц си л, 6 0 —70% у гл ев о д л а р , к л е т ч а т к а , Bi, Вг, Р Р ви - 
т а м н и л а р и , м и н ер ал т у зл а р , ш у н п н гд е к темн)), к а л ь ц и й , ф осф ор 
на б ош ка м о д д а л ар бор. Н о н н и н г эн ер гет и к кп.им ати ҳ а м б ал ан д : 
100 г пои о р га и и зм г а у и и н г сорти га па уи ч н к и и ш га к ў р а 7 9 8 — 
•JM1M) !,Ж э н е р г и я беради.
] 1н сои п н тн н и г т а р ац ц н ё т
б осқич нд а пои т а й ё р л а ш у с у л л а р и
ў зг а р н б к е л га н . Н о и л а р п и ш и р и ш у с у л п га к у р а тан д п р ион , това 
поп, газ п еч ь пон п ва б ош ц а т у р л а р г а , у и т о р ти л га н дон т у р п г а
к а р а б бугдой ионн, ар п а нопн, м а к к а ж у х о р и ва ок ж ў х о р п нон н, 
т а р ш ; ионн к аб и т у р л а р г а б у л п п ад и .
У рта О си ёи и н г ў т р о ц а ҳ о л н сн д а ион и и
та и д п р д а
п и ш и р и ш
у су л и т а р и х а н к е н г т а р ц а л га н .
Н о и т а й ё р л а ш д а
б а ж а р и л а д и г а н н ш л ар
м а ж м у и ион, ё п и ш  
т ех п о ло ги я с и  деб ю р и ти л ад и . Н о н ёп и ш д а г а л л а д он н у и и г а ёр- 
д ам ч и м а с а л л и ц л а р с и ф а ти д а х ам и р т у р у ш , туз, ш а к а р , м ой, сут, 
ту х у м . с е д а н а в а б о ш ц ал а р д а н ф о й д ал ан и л ад и .
М а м л а к а т и м и зд а н он с а н о а т и б и ри н чи беш й и л л и к д а в у ж у д - 
га к е л га н . И н ж е н е р Г. П. М ар сако в ғо я сп асосп д а б и р и н ч и нон 
за в о д и к у р и л гаи. 1926 й и л д а 
Т о ш к е н т д а
ж у м ҳ у р п я т и м и з д а г и
д ас т л а б к и нон за в о д и и ш га т у ш и р и л д п .
М а в ж у д за в о д л а р д а ион п и ш и р и ш т ех н о л о гн я си бир х и л бў- 
либ, к у н н д а ги л а р н и ў з и ч и га о л ад и . Оби пои т а й ё р л а ш д а д аст л аб
у и э л а к д а эл ан и б
б у н к е р га б ер и л ад и . 
Х ам и р ц о р и ш д а н а в в а л
х а м н р т у р у ш л и х ам и р (ун, ач и тц и в а су в а р а л а ш м а с и ) т а й ё р л а - 
н ад н . У н и и г
т а р к и б и г а 4 0 — 5 0 % ун, к ў р с а т м а
(р е ц е п т у р а ) га 
ш ш о а н 6 5 — 75% су в ц ў ш и л ад и . Б у н д а х а м и р т у р у ш г а ц и см ан т у з 
к у и ш л а д и . Х а м и р т у р у ш л ы х а м и р е т и л гач ( 3 — 4,5 со ат д авом эт а- 
д и ) , хам и р ц ори ш м а ш и н а с н д а х ам и р ц о р и лад н . Б у н д а х а м и р т у - 
р у ш л н х ам и р га у н , т у з ц ў ш и л а д и . Х а м и р 1 — 1,5 с о атч а ет и л ти - 
р и л а д и , е т и л г ан х ам и р д у м а л о ц л а ш м а ш и н а с п га б ер и л а д и . С ўнг- 
р а хам ир. м ах с у с ш к а ф д а 20 м и н у т ч а у ш л а б т у р п л а д и . М ар о м и га 
отгап х а м и р д а и нон я с а л а д и , у п е ч к а д а 7 — 9 м и н у т д ав о м и д а п и - 
ш н р и л ад и .
Н он п и ш и р и ш д а сут к и с л о т а ҳоси л ц и л у в ч н б а к т е р и я л а р м у- 
ҳи м р о л ь ў й н а й д и . 
Н он ё п и ш д а и ш л а т и л а д и г а н х а м и р т у р и ш д а
T h e rm o b a c te r c e re a d e я ц и н т у р а д и г а н сут к и с л о т а ҳ о с и л ц и л у в - 
ч п б а к т е р и я л а р в а т у р у ш л а р б ў л ад и . Х а м и р н и н г о ш и ш и га асосий 
сабаб спи ртл и б и ж ги ш д и р . Н о н н и н г н орд ои т а ъ м и эса
асо сан , 
су т к и с л о т а л и а ч и ш г а б огли ц. А ч и ш н и н г ш у х и л и х а м и р д а мой 
к и сл о т а ҳоси л ц и л у в ч и б а к т е р и я л а р н и н г к у п а й п ш п г а т ў с ц и н л и к
ц н лад и .
Б у л к а нон т а й ё р л а ш д а у и п н ев м о т р ан сп о р т в о с и та с и д а и ш л а б
ч и к а р и ш б у п к е р л а р и г а у з а т и л а д и . Б и т т а б у н к е р г а к е л г а н у н д а н
су ю ц хам и р к о р п л а д и , и к к и н ч и б у н к е р д а н к е л г а н у н д а н х ам и р -

---

т у р у ш л п х ам и р т а й ё р л ан а д и . У н га х а м п р т у р у ш л и х ам и р , н а м а - 
коб ц ў ш и б х а м и р ц о р и л а д и . Ц о р и л га н х ам и р м а х су с и д и ш л а р г а
солини б, и к к и с о а тга
я ц н н е т и л т и р и л а д и . Б у н д а ҳ а р о р а т 3 2 — 
35°С б ў л и ш и л о зи м . Т а й ё р хам и р к еси ш м а ш и н а с и г а у з а т п л а д и , 
к е с и л г а н х а м и р м ой с у р к а л г а н ц о л и п л а р га сол и н и б , м а х су с т р а н с - 
п о р т ёр н п 4 0 м и н у тч а ю рги зи б е т и л т и р и л а д и . Б у н д а х ам и р ц о л и п
ҳ а ж м и ч а к ў п ч и й д и . 
Ц о л и п д аги
х ам и р п е ч к а
и ч и д а 50 м и н у т , 
2 2 0 —280°С ҳ а р о р а т д а п и ш и р н л а д и . П и ш г а н нон т р а н с п о р т ё р д а
т а х л а ш ст о л и га ю борилади.
100 к г у и д а п нон т а й ё р л а ш д а 0 ,5 — 2 ,5 % х а м и р т у р у ш , 1— 2%
т у з ва 5 0 — 7 0 % су в с а р ф л а н а д п .
П и ш га и нон о г и р л и гп н и н г х ам и р о ги р л и ги га н и с б а т а н к а м а - 
н и ш и х а м п р н и п г
н а м л и ги га, 
н о н н и н г 
ш а к л и в а ў л ч а м л а р и г а
ҳ а м д а нон п и ш и р и ш р еж и м ы га ва д ав о м и й л и ги га ц а р аб 6% д а н
14% гач а ў зга р а д и .
100 к г у н в а ш у м п ц дорд аги у н г а к е р а к л и ёр д ам ч и м а с а л л и к - 
л а р д а н т а й ё р л а н г а н , ф о и зд а и ф о д ал а н га н нон м ассаси га н о н ч и -