К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Харажатлар = Ф ойда
Бундай ахборот кредитор, инвестор, банк, солиқ
инспекцияси каби ташкилотлар учун катга аҳамиятга
эга. Айниқса, корхонанинг даромад (фойда) солиғини
харажатлар ҳақидаги ахборотсиз ҳисоблаш мумкин эмас.
Корхона ва уни бошқариш нуқтаи назаридан эса
харажатларнинг умумий суммаси, алоҳида ишлаб чи­
кариш бўлинмаларининг унумли ҳамда унумсиз хара­
жатлари ва бошқалар ҳақидаги ахборотлар йиғишни
талаб этади.
Шундай қилиб, харажатларни ҳисобга олиш ҳам
молиявий ҳисобнинг, ҳам бошқарув ҳисобининг энг
муҳим қисмларидан бири экан. Мана шу асосда хара­
жатлар ҳисоби олдидаги вазифаларни аникдаш мумкин.
Молиявий ҳисобнинг асосий вазифаси фойдаланув-
чиларни корхона фаолиятининг молиявий натижала­
ри, унинг молиявий ҳолати, хусусан, мулкий ҳолати
ҳамда тўлов қобилияти ҳақидаги ахборот билан таъ-
минлашдир. Демак, бу жиҳатдан, харажатлар ҳисоби
олдида куйидаги вазифалар туради:
♦ корхона фаолияти билан боғлиқ барча харажат­
ларни ўз вақтида тўлалигича ҳисобга олиш;
♦ харажатлар ҳақидаги маълумотларни алоҳида ҳисоб
варақаларида ҳамда ҳисобот шаклларида тўғри акс эт­
тириш ва соликдарни ҳисоблаш учун етарли даражада­
ги ишончли маълумотлар билан таъминлаш.
Бу вазифаларни бажариш учун харажатларни молия­
вий ҳисоб тамойиллари, хусусан, икки ёкдама ёзув асо­
сида ҳисобга олиш етарлидир. Бошқарув ҳисобининг энг
асосий хусусияти эса унинг маълумотлари бошқарув учун
фойдалилигидир. Жумладан, бошқарув ҳисоби харажат­
лар ҳақида шундай батафсил маълумотларни бериши
керакки, токи унинг асосида энг тўғри бошқарув қарор-
лари қабул қилишнинг имконияти пайдо бўлсин. Бу со-