К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

тузиш, зарарсизлик нуқтаси та\лили, калькуляция
усуллари (норматив усул, стандарт-кост, директ-кос-
тинг, кайзен-костинг, таргет-костинг, ABC-костинг ва
ҳоказо), бюджетлаштририш, сегментлар ҳисобот, бош ­
карув ҳисобида қарорлар қабул қилиш каби масала­
ларни ўз ичига олади. Ушбу бўлимда бошқарув хисо­
бининг энг асосий қисми ҳисобланган ишлаб чиқа-
риш харажатлари ҳисобининг юритилишига эътибор
қаратилади.
Корхонанинг ишлаб чиқариш харажатлари деб, маҳ-
сулотни ишлаб чиқариш билан боғлиқ харажатларга
айтилади. Уларга хом-ашё, материал, ёқилғи, аморти­
зация ажратмаси, ишчи-хизматчиларга иш ҳақи ва мах­
сулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ бошқа харажатлар
киради.
Агар бир хил маҳсулот ишлаб чиқариш билан бог­
лик харажатларнинг жами суммасини ишлаб чикарил­
ган маҳсулот сонига тақсимласак, ишлаб чиқарилган
бир бирлик маҳсулотнинг таннархини топамиз. 
Тан-

---

нарх кўрсаткичи корхона фаолиятида муҳим сифат
кўрсаткичларидан бири ҳисобланади. У қанча паст
бўлса, ишлаб чиқариш рентабеллиги шунча юқори бўла-
ди. Таннархга корхонанинг ҳамма харажатлари қўшил-
майди, баъзи харажатлари бошқа манбалар ҳисобидан
қопланади. Масалан, фойда ҳисобидан давр харажатла­
ри қопланади.
Маҳсулот ишлаб чиқариш харажатлари харажат каль­
куляция моддалари бўйича ишлаб чиқариш турлари,
харажатларнинг вужудга келиш жойлари, маҳсулот тур­
лари бўйича бухгалтерия ҳисобида акс эттирилади. Ха­
ражатларни ҳисобга олиш ҳамда маҳсулот таннархини
калькуляция қилишдан асосий мақсад ишлаб чиқариш
ва сотиш билан боғлиқ харажатларни ўз вақтида, тўла-