К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Миллий валюталарни қайта баҳолаш муаммолари.
Т ран см и л ли й к о м п ан и ял ар н и н г хориж даги б ў л и н м а- 
лари улар қайси м амлакат ҳудудида ж ой лаш ган бўлса, 
улар ўш а м ам лакатни н г валю тасида ҳисоб ва ҳи соб о т- 
ни ю ритадилар. Бу бухгалтерия қи соб -к и тоб л ар и н и хо­
риж ий валю тада ю ритиш учун ноқулайдир. Ш у сабаб­
дан тран см илли й ком п ан и ял ар йиғм а қисобот тузи ш да 
ўзлари н ин г ш таб-кварти раси ж ойлаш ган м ам лакат ва­
л ю та с и д а б ар ч а о п е р а ц и я л а р н и қ а й та ҳ и с о б -к и т о б
қилиш лари лози м бўлади.
Ҳ исоботни бир валю тадан бош қасига ўтказиш ф у н к ­
ционал валю тадан келиб чиқади. Ф у н кц и о н ал валю ­
та — бўли н м ан и нг асосий ф аол и яти ам алга о ш и р и л а ­
диган м ам л акатн и н г валю тасидир. Б ун дан т аш қ ар и , 
ф ун кц и он ал валю тани тан лаш да уларда б аж ар и л ад и ­
ган муомалалар турига ҳам эътибор қаратилади. Бўлин- 
малар том он и дан амалга ош и ри лади ган м у ом алалар­
н ин г и кки та й и р и к гуруқи бор:
♦ Ўзи ж ойлаш ган мамлакат иқгисодиётига тўла асос­
лан и б ф аол и ят кўрсатадиган бўлинм аларда б аж ар и л а­
диган операциялар;
♦ А сосий операциялар ёки бош ком п ан и я о п ер ац и я ­
лари д авом и кўриниш идаги оп ерац и ялар.
Б и р и н ч и гуруҳга ки ритиладиган оп ер ац и ял ар н и б а­
ж арадиган ком пани ялар ўзлари ж ой лаш ган давлатн и н г 
валю тасида ҳисоб ва ҳисоботни ю ритадилар. И к к и н ч и
гуруҳга киради ган асосий о п ерац и яларн и баж арадиган 
ко м п а н и я л ар бош к о м п а н и я и ш латад и ган валю тада 
ҳисоб ва ҳисоботларини ю ритадилар.
Консолидацияланган молиявий ҳисобот —
тўл и қ қамда 
яхлит ҳолда такди м этиладиган гуруҳларнинг м о л и я­
вий м оддаларидир.
Гуруҳ —
барча шўъба корхоналар учун бош ко м ­
п ан и я.

---