Jurnaldan ko‘chirib bosilgan maqolalar «Til va ada biyot ta’limi»dan olindi, deb izohlanishi shart

Ra’no TOSHNIYOZOVA, 
SamDU huzuridagi Xalq ta’limi xodimlarini 
qayta tayyorlash va malakasini oshirish
hududiy markazi Tillarni o‘qitish metodikasi 
kafedrasi o‘qituvchisi
ONA TILI TA’LIMIDA KOMPETENSIYAVIY YONDASHUV
O‘qitish
Ta’lim berish
– tayyor bilimlarni berish;
– bu hali mustaqil, maqsadli, ijodiy fi krlovchi, 
ma’naviyatli, muammolar va zamon talablarini ang-
lash degani emas;
– madaniy me’yorlar, bilimlarni egallash, hayotni 
“fan” shaklida bilish demakdir.
Bilimli kishi
– bilimdon va bilganlarini amal-
da qo‘llay oladigan qobiliyatli mutaxassis bo‘lishi 
mumkin, lekin shu bilan birga ma’naviy noqis, hayot 
an’analarini ongsiz qayta ishlovchi bo‘lishi mumkin 
(ota-onam shunday yashagan, men ham shunday 
yashayapman)
– ta’lim va tarbiyalash jarayonida insonning barcha: 
ma’naviy, aqliy, jismoniy kuch va imkoniyatlarini o‘zaro 
muvofi q ravishda rivojlantirish;
– bir umrlik ijodiy jarayon. Ta’lim so‘zining asosi “ilm” 
ekanligiga e’tibor qaratsak, inson shaxsi kamol topishi 
uchun butun umr ilm izlaydi, izlanadi.
Ilmlilik:
– faqat madaniy an’analardan xabardorlik bilan belgi-
lanmaydi;
– o‘z ustida ishlashga tayyorlik, hayotdagi to‘siqlarni 
bartaraf etish malakasi.
Ilmli inson
– abadiy qadriyatlar (ezgulik, idrok, vijdon, 
mas’uliyat, muhabbat, hamdardlik...)ni himoya qiluvchi 
va yangilarini shakllantiruvchi madaniyat vakili
salari faoliyatining sifati hamda samaradorligini oshirish 
vazifasi belgilangan.
Insonning bilish faoliyati nihoyatda ko‘p qirrali, 
murakkab va ziddiyatli jarayon bo‘lib, u insonning tabiat, 
jamiyat va o‘zi to‘g‘risida bilimlar hosil qilishiga qaratil-
gan aqliy, ma’naviy faoliyat turidir. Inson o‘zini qurshab 
turgan atrof-muhit to‘g‘risida bilim va tasavvurga ega 
bo‘lmay turib faoliyatning biror turi bilan muvaffaqiyatli 
shug‘ullana olmaydi.
 
Ta’lim kompetensiyalarining zaru-
rati, ularni shakllantirish haqida amaliy mashg‘ulotlar tav-
siyasiga o‘tishdan oldin, avvalo, 
ta’lim berish
va 
o‘qitish
tushunchalarining qiyosiy tahlilini berishni lozim topdik.
1
Demak, ta’lim insonning tashqi olam, madaniyat, 
tabiat bilan aloqasi haqida bilishi va o‘z vazifasini 
tushunishini, “o‘z aql-idrokidan boshqa birovning 
boshchiligisiz”