Jo‘raev, Narzulla. Jadal taraqqiyot davri (So‘zboshi o‘rnida) «2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivoj- lantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi»

Mavzuga doir material
O‘zbekistonda Prezident Shavkat Mirziyoev tashabbusi bilan BMTning huquqni muhofaza etish mexanizmlari tavsiya- lariga muvofiq bir qator qonunlar ishlab chiqildihamda qabul qilindi. Yaqinda elon qilingan sud-huquq islohotlari haqidagi Farmonda odil sudlovni va sudlarning chinakammustaqilligini ta’minlash uchun sharoit yaratish kuzda tutilgan. Ushbu hujjatlarning amalga oshirilishi butun mamlakat xalqi uchun ijobiy natija keltiradi.
Zayd Raad Al-Husayn, BMTning Inson huquqlari bo‘yicha Oliy komissari.
Qamoqqa olish va uy qamog‘i tarzidagi eqtiyot choralarini qo‘llash, shuningdek, dastlabki tergovning eng ko‘p muddati bir yildan yetti oyga qisqartiriladi. Bunday holatda ham, albatta, inson huquqlari va erkinliklari ko‘proq qimoya qilinadi. Har qanday jinoyatchiga inson sifatida qarash ta- moyili amalga oshiriladi.
Sudlarga qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash rad etilg^nida muqobil ehtiyot chorala- rini qo‘llash huquqi beriladi. Bunda sud qarorini qabul qilishda sud mustaqilligini ta’minlash nazarda tutila- di. Shu bilan birga sudyalar mas’uliyatini, javobgarligi- ni yana ham ko‘proq oshiradi. Ayni paytda, sudning insonga bo‘lgan munosabati, uni qadriyat sifatida tushunishi singa- ri sof insoniy fazilatlar, insonparvarlik tuyg‘usi yorqin namoyon bo‘ladi.
Prezident Sh.M.Mirziyoev sud-huquq tizimi islohotlari xususida gapirar ekan, «Odamlar bilan uning tilida gap- lashish, dardini eshitish va muammolarini hal etish- ning samarali usullarini joriy etish ustida jiddiy bosh qotirishimiz zarur» ekanligini alohida ta’kidlay- di. Bu, albatta, sudlov jarayonining insoniylashuviga, gu- manistik qarashlarning chuqurlashishiga, ijtimoiy adolat tamoyillarining turmush tarziga aylanishiga olib keladi.
Ochiq sudlarning joriy etilishi joylarda aholi tu- rar maskanlarida korxona va muassasalarda sayyor sud- lar o‘tkazilishi talabi Harakatlar strategiyasida ilgari surilmoqda. Bu birinchidan, sudyalarning jamoatchilik oldida ish yuritishi orqali ularning qonun ustuvorligi- ga erishishiga, amaldagi qonunlarga to‘la rioya qilishiga, turli tashqi ta’sirlarga berilmasligiga, qolaversa, ta- nish-bilishchilik, oshna-og‘aynigarchilik, mahalliychilik va tamagirliklarning yo‘qolishiga olib keladi. Ikkinchidan, sayyor sud yig‘ilishlarining o‘tkazilishi katta ijtimoiy, ma’naviy-tarbiyaviy ahamiyatga ega. Ma’lum jinoyatchi shaxs- ning jinoyat ishlari mahallada muhokama qilinsa, eng avva-
lo, jinoyat sodir etgan shaxsning o‘zi maxalladoshlari oldi- da uyaladi. Uning ota-onasi, qarindosh-urug‘lari, yaqinlari noqulay axdolga tushishadi va farzandiga befarqligi, unga yaxshi tarbiya bera olmaganligi va to‘g‘ri yo‘lga solmaganligi uchun aybdorligini chuqur his qiladi. Uchinchidan, mahalla aholisi ushbu salbiy hodisadan ijobiy saboq oladi. Demak, boshqa oilalar sohiblari o‘z farzandlariga munosabatini jiddiylashtiradi. Bolalarining yurish-turishini nazorat- ga oladi. Natijada, jamiyatda jinoyatchilik kamayadi, yaxlit yuksak ma’naviy vaziyat yana ham*barkamollashadi.