Joba: Arxaik dáwiri turmisiniń uliwma kórinisi. B. e sh. VII-VI ásirlerde Attikada qulshiliq demokratiyasiniń qáliplesiwi

huqiqina kelgindi xaliq huqiqin teńlestirdi, endi puxaraliq áyyemgi uriw filina tiyisli emes al eń kishi aymaqliq birlik-demǵa tiyisli belgilendi. Bunnan bilay hár bir puxara óz atina atasiniń awladi ati emes óz demin atin qosti, bul puxaraliq jámáátin turaqliliqqa alip keldi.

Klisfen Afina demokratiyasina qáwipliligi múmkin bolǵan abiroyli bay puxarani aniqlaytuǵin ostraktizm pritsipin eńizdi. Afinada óz jeke hákimiyatin órnatiwǵa gúman qilǵan puxaradan sud qarari boyinsha dawis beriw joli menen Afinadan shiǵarilatuǵin boldi.

Klisfen reformasiniń áhmieti sonda, bul reformalar uriwshiliq qatnasiqlarin uriw aqsúyekleriniń hákimiyati qaldiqlardi toliǵi menen tamamladi. Afina mámleket qurilisina demokratiyani toliq húkimranliǵin ornatti. Barliq Afina puxaralari (Afinada jasap atirǵan shet elliler qullar bunnan mustasno) polistiń siyasiy turmisinda aktiv qatnasti. Olar hár qanday mámleket lawazimlarina saylaniwlari, óz puxaraliq jámáátleri siyasiy turmisin eń zárúr mashqalalarin sheshiwde qatnasiwi múmkin edi. Afina demokratiyasi barliq grek polislari arasinda eń aldinǵi hám rawajlanǵan demokratiyaliq mámleket qurilisina iye edi.

Bekkemlew ushin sorawlar

1. Grek-Iran urısları tamamlanǵannan soń Afinadaǵı jaǵdaydı bayanlap beriń.

2. Solon reformaları hám onıń ámeliy nátiyjesi qanday boldı?

3. Gerodot shıǵarmalarında Afinadaǵı jámietlik, ekonomikalıq hám siyasiy ahwaldıń bayan etiliwin túsindirip beriń.

4. Perikl dáwirindegi Afinanıń qúdiretli mámleketke aylanıwı hám onıń qońsı mámleketlerge tásiri qanday boldı?

5. Fukidid shıǵarmalarında grek dúniyasına berilgen baha hám onıń analizi qanday?

1^Worlds Together,Worlds Apart.W.W. Norton.& COMPANY.New York. London. 2011, р.193.