Jiyanmuratova G. S0TS10L0 I d I y

Mavzuni mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
1. T.Parsons hayoti va ijodining asosiy xususiyatlarini izohlang.
2. T.Parsonsning sotsial harakat nazariyasini tushuntiring.
3. T.Parsonsning 
sotsial tizim 
to‘g‘risidagi 
konsepsiyasini
tushuntiring.
4. T.Parsons ijodida strukturaviy funksionalistik yondoshuvni 
asoslang.
5. T.Parsons sotsial tizimlaming yashovchaniligini ta’minlovchi 
qanday shart-sharoitlami ajratgan?
6. T.Parsonsning jamiyat va uning turlari to‘g ‘risidagi qarashlari 
nimalardan iborat?
7. T.Parsonsning sotsial evolyutsiya to‘g‘risiagi qarashlarini 
tushuntiring.
GLOSSARIY
AGIL sxemasi - схема АГИЛ - scheme AGIL 
- Parsonsga 
ko‘ra, barcha sotsial tizimlaming muvozanati, yashovchanligi va 
samaradorligini 
ta’minlovchi 
to'rtta 
funksiyasining 
invariant 
jamlanmasi mavjud: adaptatsiya (A), maqsadga erishish (G), 
integratsiya (I) va latentlik (L) yoki qadriyat modelini qoilab- 
quvvatlash.
Adaptatsiya - адаптация - adaptation 
- Parsonsga ko‘ra, 
sotsial tizimning muvozanati, yashovchanligi va samaradorligini 
ta’minlovchi to‘rtta funksional shart-sharoitlardan biri, tizimning 
tashqi muhitning kutilmagan vaziyatda paydo boiadigan talablariga 
javob bera olishi, tashqi muhitga moslasha olishi va muhitni o‘z 
ehtiyojlariga moslashtirishi funksiyasi.
426

---

Aktor - актор - actor 
- Parsonsga ko‘ra, harakat qiluvchi shaxs, 
motivatsiya, kutinma, qadriyat va me'yorlami namoyon etuvchi sotsial 
harakat jarayoni sub'ekti.
Fidutsiar (quyi) tizim - фидуциарная (под)система -
fiduciary 
(sub)system 
-
Parsonsga 
ko‘ra, 
qadriyatlami 
umumlashtirish (oila, o‘quv muassasalari) institutlari bo‘lib, ulaming 
asosiy funksiyasi - jamiyatda madaniy namunalarni qo‘llab- 
quvvatlash va 
qayta
ishlab chiqarishdan iborat (ijtimoiylashuv).