Жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм) Маърузачи

Жазони енгиллаштирадиган қонун деганда – содир қилинган жиноят учун амалда бўлган жиноят қонунида назарда тутилган жазо турлари ёки жазо миқдорларини камайтирадиган ёхуд қўшимча жазони бекор қиладиган, шунингдек жазонинг енгилроқ турларини тайинланишини назарда тутадиган қонун тушунилади.
Шахснинг аҳволини бошқача тарзда яхшилайдиган қонун деганда – содир қилинган жиноятда айбдор деб топилган маҳкумнинг жазони ўташ шароитларни енгиллаштирадиган, жавобгарлик ёки жазодан озод қилиш асослари ва турларини жиноят содир этган шахснинг фойдасига ўзгартирадиган, судланганлик муддатларини камайтирадиган ёки рағбатлантирувчи нормаларни жорий этадиган ҳам бошқа ҳар қандай кўринишда айбдорнинг аҳволини енгиллаштирадиган қонун тушунилади.
Жиноят қонунининг орқага қайтиш кучи қуйидаги шахсларга нисбатан қўлланилади:
- жиноят содир этган шахсларга;
- жазони ўтаётган шахсларга;
- жазони ўтаб бўлган, лекин судланганлик мақомига эга бўлган шахсларга.
Қилмишни жиноят деб ҳисоблайдиган, жазони оғирлаштирадиган ёки шахснинг аҳволини бошқача тарзда ёмонлаштирадиган қонун орқага қайтиш кучига эга эмас.


8. Жиноят Қонунини Шарҳлаш.

Жиноят қонунини шарҳлаш - жиноят қонунини амалиётда тўғри қўллаш учун кодексдаги атамалар ва ифодаларнинг мазмунини очиб беришга айтилади.

№	Жиноят қонунини шарҳлаш мезонлари	Жиноят қонунини шарҳлаш турлари
1.	Субъектига кўра:	-Легал шарҳлаш; -Суд томонидан шарҳлаш; -Илмий ёки доктринал шарҳлашга бўлинади
2.	Усулига кўра:	- Грамматик; - Тизимли; - Тарихий; - Мантиқий.
3.	Ҳажмига кўра:	- Сўзма сўз (мувофиқ) шарҳлаш; - Кенгайтирилган шарҳлаш; - Чегараланган шарҳлаш.