Jinoyat huquqi Kazus javoblari 1 kazus

Айб шакли сифатида қасд ва унинг турларини ёритинг. Қасд турлари икки хил:

• 
  тўғри қасд (Агар шахс ўз қилмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган, унинг ижтимоий хавфли оқибатларига кўзи етган ва уларнинг юз беришини истаган бўлса, бундай жиноят тўғри қасддан содир этилган деб топилади);
  
• 
  эгри қасд (Агар шахс ўз қилмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган, унинг ижтимоий хавфли оқибатларига кўзи етган ва уларнинг юз беришига онгли равишда йўл қўйган бўлса, бундай жиноят эгри қасддан содир этилган деб топилади).
  

Моддий таркибли жиноятларда, агар шахс ўз қилмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган, унинг ижтимоий хавфли оқибатларига кўзи етган ва уларнинг юз беришини истаган бўлса, бундай жиноят тўғри қасддан содир этилган деб топилади;
Агар шахс ўз қилмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган, унинг ижтимоий хавфли оқибатларига кўзи етган ва уларнинг юз беришига онгли равишда йўл қўйган бўлса, бундай жиноят эгри қасддан содир этилган деб топилади.
Формал таркибли жиноятларда эса шахс ўз қилмишининг ижтимоий хавфли хусусиятини англаган ва шундай қилмишни содир этишни истаган бўлса жиноят қасддан содир этилган деб топилади.
Формал таркибли жиноятларда - эгри қасд мажуд бўлмайди деган фикрлар мавжуд. Шу билан бирга, формал таркибли жиноятлар эгри қасддан ҳам содир этилиши мумкинлиги тўғрисидаги фикрни билдириш мумкин (масалан:ЖКнинг 103-моддасида назарда тутилган ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш жинояти).
Айбнинг қасд шаклини тўғри ва эгри қасд шаклига ажратиш - айнан қасднинг иродавий ҳолатига боғлиқ бўлади.
Жиноят ҳуқуқида қасднинг яна бошқа шакллари ҳам мавжуд бўлиб, улар:

• 
  қасднинг келиб чиқиш вақтига кўра: олдиндан вужудга келган қасд ёки
  

тўсатдан юз берган қасд;

• 
  шахс қилмишининг хусусиятига қараб: аниқ ва муқобил қасд шакларига бўлинади.
  

Муқобил қасдда - шахс содир этган қилмиши натижасида амалда келиб чиққан оқибатига қараб қилмиш квалификация қилинади.
Қасд шакллари содир қилинган ижтимоий хавфли қилмишларни таснифлашда, квалификация қилишда, жиноят таркибини тўғри таҳлил қилишда ва жазо турларини индивидуаллаштиришда муҳим аҳамият касб этади.

21.