«jinayiy huqiqiy hám puqaraliq huqiqiy pánler» kafedrasi 5A240118 «Huqıq hám biznes» qánigeliginiń 2-kurs magistrantı Jumatova Nargizanıń “İlimiy pedagogikalıq jumısı”

2. Ónim jetkerip beriw shártnaması ózine tán belgileri menen aldı-sattı
shártnamalırınan ajıralıp turadı;
1. Shártnamada qatnasıwshı tárepler boyınsha ónim jetkerip beriw shártnamsında sub'ektler sıpatında tek isbilermenlik jumısları menen shuǵıllanıp atırǵan (yaǵnıy arnawlı dizimnen ótken) shaxslar ǵana qatnasa aladı. Aldı-sattı shártnamasında sub'ektlerdiń háreket uqıplılıǵıne iye ekenligi (fizikalıq shaxs bolsa) yamasa yuridikalıq shaxs ekenligi jetkilikli bolıp esaplanadı.
2. Ónim jetkerip beriwde jetkerip beriwshiler sıpatında kommerciyalıq shólkemler yamasa jeke isbilermenlik jumısları menen shuǵıllanıwshı fizikalıq shaxslar qatnasa aladı. Alıwshı sıpatında óńimnen isbilermenlik jumıslarında paydalanıwdı maqset etip qoyǵan hár qanday fizikalıq hám yuridikalıq shaxslar bolıwı múmkin.
3. Aldı-sattı shártnamasında tapsırılıp atırǵan zat qanday maqsette isletiletuǵınlıǵı áxmiyetli emes. Ónim jetkerip beriw shártnamasında bolsa tapsırılıp atırǵan zat tek isbilermenlik jumısların ámelge asırıw menen baylanıslı bolǵan qatnasıqlarda isletiliwi shárt.
4. Aldı-sattı shártnamasında satıwshı hám qarıydar arasındaǵı múnásibetler bir mártelik xarakterge iye bolıwı múmkin. Ónim jetkerip beriw shártnamasında bolsa bunday múnásibetler, ádette, bir jıl, uzaq múddet yamasa tárepler kelisiminde kózde tutılǵan basqa múddet ishinde dawam etiwi múmkin.
5. Ónim jetkerip beriw shártnaması isbilermenlik jumısları tarawında qollanılıwı sebepli xojalıq shártnaması bolıp esaplanadı hám bunday shártnamalıq múnásibetlerge bola «Xojalıq júrgiziwshi sub'ektler iskerliginiń shártnamalı-huqıqıy bazası haqqında»ǵı Nızam normaları qollanıladı.
3. Shártnamanıń ámel qılıw múddeti .
Shártnamanıń áhmiyetli shártleriniń biri onıń ámel qılıw múddeti bolıp esaplanadı. Ónim jetkerip beriw shártnaması ulıwma ńarepler tiykarında bir jılǵa, bir jıldan artıq múddetke (uzaq múddetli shártnama) yamasa tárepler óz-ara kelisken basqa múddetlerge dúziliwi múmkin. Eger ónim jetkerip beriw shártnamasında onıń ámel qılıw múddeti kórsetilmegen bolsa, shártnama bir jılǵa dúzilgen dep esaplanadı hám ol uzaq múddetli shártnama dúzilgende shártnamada jetkerip beriliwi tiyislli bolǵan tovarlar muǵdarı, táreplerdiń shártnama shártleri ámel qılıw múddeti tamam bolǵanǵa shekem keyingi dáwirler ushın ónim jetkerip beriw shártlerin kelisip alıw tártibi belgileniwi kerek. Eger bunday tártip belgilengen bolsa, shártnama tiyislisinshe bir jılǵa yamasa shártnama shártleri kelisilgen múddetke dúzilgen bolıp esaplanadı. Uzaq múddetli shártnama táreplerdiń birewi jetkerip beriliwi lazım bolǵan tovar muǵdarın yamasa shártnamanıń basqa shártlerin keyingi dáwirler ushın shártnamada belgigengen tártipte kelisip alıwdan moyın tawlasa yaki kelisip alıwdan bas tartsa, basqa tárep tiyisli dáwirlerde tovarlardı jetkerip beriw shártlerin belgilew haqqında yamasa shártnamanı biykarlaw haqqında talap penen sudqa arza beriwge haqılı boladı.