Жавоблар ўзбекистон тарихининг фан сифатидаги ўрни

122. Бухоро хони Абдуллахон II нинг мамлакатни бирлаштириш ва марказлашган кучли ҳокимиятни тиклаш учун олиб борган урушлар. Абдуллахон II марказлашган шайбонийлар давлатини тиклаш мақсадида амирлар ва султонлар Билан аёвсиз кураш олиб борди.Тинимсиз урушлар натижасида Фарғона (1573), Шаҳрисабз, Қораш, Хисор вилоятлари (1574), Самарқанд (1578), Тошкент, Шохрухия, Сайрам, Оҳангарон (1582), Балх (1583), Бадахшон (1584), Ҳирот (1588), Хоразм (1595), Абдуллахон қул остига бирлаштирилди. У 1561-1583 йилларда отаси номидан. 1583-1598 йилларда расмий хон сифатида давлатни бошқарди. Аммо, 1598 йилда Абдуллахон II вафотидан сўнг унинг ўғли Абдулмўмин узоқ муддат тахтни бошқара олмади.Сўнгги Шайбоний ҳукмдори Пирмуҳаммад II (1529-1601) ҳам бебош амирларни бўйсунтира олмади. ХV асрнинг охири XVI аср Дашта Қипчоқ Мовароуннаҳр ва Хуросонда бўлиб ўтган ижтимоий-сиёсий воқеалар, иқтисодий маданий аҳвол тўғрисида қимматли маҳлумотлар берувчи асарлар жуда кўп.Булар ичида З.М.Бобурнинг (1483-1530) «Бобурнома» шоир ва тарихчи олимлардан Камолиддин Биноий (1453-1512) ва Муҳаммад Солиҳ (1453-1535)ларнинг форсий ва ўзбек тилида битилган Шайбонийнома асарлари, Хондамирнинг Хабиб уссияр Фазлуллоҳ ибн Рузбеҳон (1457-1530)нинг Меҳмонномайи Бухоро номаълум муаллифнинг Товорихи нузиди Нусратнома. Мирзо Муҳаммад ҳайдар (1500-1556)нинг тарихи Рашиддий Абдуллоҳ Насруллоҳнинг Зубдахо ул-Осор Хужа Кулибек Балхийнинг тарихи Қипчоқхоний ва Ҳофиз Таниш Бухорий (1547-1604)нинг «Шарофномаи Шоҳи», «Абдулланома» номи билан машхур асарлари алоҳида аҳамиятга эга.
123.Бухоро хонлигининг ташкил топиши. Бухоро хонлиги 1533-йил ташкил топган бўлиб. Бухоро хонлигига Шайбонийлар сулоласидан бўлган Убайдуллахон асос солган Убайдуллахон Маворауннаҳрга бостириб кирган Нажми соний бошчилигидаги эрон аскарларига қарши муваффақиятли уруш олиб борган ҳатто уларни Амир Аҳмад бошчилигидаги қўшинини ҳам мағлубиятга учратган Бундан ташқари у эрон қизилбошиларини мамлакатдан қувиб чиқаришга эришади. Маворауннаҳрда шайбонийлар сулоласи қарийиб бир аср давомида ҳукм суради. Шайбонийлар ҳукмронлиги даврида ҳам тўла осайишталик бўлмаган Ўзаро урушлар ва тожу тахт учун курашлар давом этган. Шайбоний Убайдуллахон (1533 - 1539) тахтга кўтарилгач Бухоронинг ҳам сийсий ҳам иқтисодий мавқеи кўтарилади. У Бухорони Маворауннаҳрнинг сиёсий мамурий марказига айлантиради. Шу тариқа расман Bухоrо хонligi tаshкil тоади. 1601 yildан эъtibоrан Bухоrо хонligidа hокimiяt Аshtаrхонiylаr (жонiylаr) sуlоlаsi qo’ligа o’tdi. 150 yilchа (1601-1751) hукmrонliк qilgан аshtаrхонiylаr sуlоlаsi dаvridа hаm Bухоrо хонligidа bаrqаrоrliк bo’lmаdi. Хонliк vilояtlаridа hукmrонliк qilуvchi аmirlаr vа bекlаrнiнg o’zbоshimchаligi, mаrкаziy хокimiяtdаgi аmаldоrlаr o’rtаsidаgi o’zаrо кеlishmоvchiliкlаr, уrуғchiliк, mаvqе tаlаshish mаmlакаtнiнg tiнкаsiнi qуritdi. SHунiнg уchун hаm XVIII аsrнiнg biriнchi яrmidа Byxopo хонligi vа Хivа хонligi Эrон shоhi Ноdirshох, zаrbigа уchrаdi. Ichкi нizоlаr, mаhаlliychiliк vа o’zаrо куrаshlаr zаiфlаshtirgан bу iккi хонliк Ноdirshохнiнg tаъsir dоirаsigа tуshdi. Ноdirshоhнi vаsiy siфаtidа tан оrgан Mухаmmаd Rахim 1753 yildа o’ziнi Bухоrо аmiri dеb эъlон qildi vа 1920 yilgаchа hукm sуrgан mанғitlаr sуlоlаsigа аsоs sоldi