Jar o’quv markazi biologiya – 1

VARIANT – 30 BIOLOGIYA
1.Polisoma uchun tegishli ma`lumotlarni aniqlang.

a.sitoplazma va yadroda bo`ladi b.translatsiya jarayonida sodir bo`ladi c.tarkibida t-RNK bo`ladi d.bir nechta i-RNK bo`ladi e.transkiripsiya jarayonida sodir bo`ladi f.bir nechta ribosoma mavjud

A) a,b,d B) f,e,c C) b,f D) c,d,a
2. R.S.Muhammedov (a) va B. lrisboyev (b) lar genetik injeneriyaning qaysi sohalarida ilmiy izlanishlar olib borishgan?

1) PCR texnologiyasiga asos soldi; 2) sariq kasalligiga qarshi vaksina tayyoriadi; 3) gen daktilaskopiyasiga asos soldi;

4) kardiomiopatiya kasalligining irsiylanish qonunyatlarini o'rgandi; 5) g‘o‘zaning transgen formalarini yaratdi; 6) tuproq va yer osti suvlarida to‘planib qolgan pestitsid qoldiqlami parcha- lab zararsizlantruvchi pseudomonas bakteriyalarini o'rgangan

A) a-1, 3; b-1, 4 B) a-1,4; b-1, 3 C) a-2, 3; b-5, 6 D) a-3,4; b-1, 3
3. . Translatsiya(a) va transkripsiya(b) jarayoniga xos xususiyatlarni aniqlang.

1.adenin ribonukleotidlarini uratsil ribonukleotidlariga mos kelishi 2.sitoplazmada borishi 3.yadroda borishi 4.timin dezoksiribonukleotidlarini adenin ribonukleotidlariga mos kelishi

5.i-RNK dagi irsiy axborot polipeptid zanjiradagi aminokislotalar izchilligiga ko`chirilishi 6.i-RNK polimeraza ishrokida kechadi 7.dezoksiribonukleotiddagi axborotni ribonukleotidga ko`chirilishi

A) a-5,2,4 b-1,7,6 B) a-1,6,2 b-3,4,7

C) a-1,5,2 b-4,6,3 D) a-5,6,7 b-3,1,4
4. Quyidagi kloakali hayvonlar ichidan chap qorincha (a) o`ng bo`lmacha (b) ega bo`lganlarini juftlab ko`rsating?

1) triton; 2) gavial; 3) zog`cha; 4) yehidna; 5) kapcha; 6) salamandra; 7) qizilto`sh; 8) o`rdakburun; 9) qalqontumshuq.

A) a-2,6,4,5,7,8; b-1,6,9,5 B) a-3,4,7,6,9; b-2,3,5,9

C) a-2,3,4,7,8; b-1,2,7,4,8 D) a-3,4,8,5,1; b-1.6.2.9.5

5. Quyidagi qaysi odamlarni anafaza davrida tayoqchasimon jinsiy xromosomalari soni ikkita bo`ladi?

1.albinizm kasalligi uchragan ko`z ko`zli qiz 2.18 yoshli suniy immuntet hosil qilgan o`g`il bola 3.Daun sindromiga uchragan qora ko`zli bo`la 4.ota-onasi gemofiliya bo`yicha sog` oilada tug`ilgan gemofiliyaga uchragan farzand 5.Shershevskiy-Ternerli odam 6.tayoqchasimon jinsiy xromosomani faqat onadan oladigan malla sochli farzand 7.Ota va onadan bir xil jinsiy xromosomalar oladigan farzand 8.Jinsiy xromosomalarida o`xshash genlar almashinadigan farzand 9.Klaynfelter sindromli odam

A) 7,8,3,5 B) 4,2,5,6 C) 2,3,5,8 D) 8,2,1,5
6. ATF sintezini organizmlarni tur jihatdan ortib borishi tartibida joylashtiring.

1.kislorod va yorug`lik ishtiroksiz ATF hosil bo`lishi 2.yurog`lik ishtirokida ATF hosil bo`lishi 3.kislorod ishtirokida ATF hosil bo`lishi

A) 1,2,3 B) 3,2,1 C) 1,3,2 D) 2,3,1
7. Evglena(a) va agrobakterium(b) hujayrasiga tegishli ma`lumotni juftlang.

1.dezoksiribonukleotidi sitoplazmada halqasimon bo`lib joylashgan 2.ossilatoriya sentroplazmasida xlorafil donachalari joylashgan bo`lib uglevod sintez qilishda qatnashadi 3.transkripsiya jarayoni yadro ichidabo`lishi 4.ATFni mitoxondriya ichida sintezlanishi 5.uglevodni silliq endoplazmatikto`rda sintezlanishi 6.zaxira oziq modda sifatida polisaxarid, polifosfatlarni to`planishi.

A)a-1,2b-4,5 B)a-4,5b-1,6 C)a-2,6b-3,5 D)a-1,6b-3,

8. Kambiydan hosil bo`lgan (a) va poyani po`stloq qismidagi(b) sklerenxima nima deyiladi?

A) a-lub tollari; b-plastinkasimon

B) a-libriform; b-g`ovaksimon

C) a,b-lub tollari

D) a-libriform; b-lub tolalari

9. Baqa gastrulyatsiya jarayoniga tegishli javoblarni ko'rsating.

1. 
   hujayralarning qat-qat joylashuvi orqali kechadi;
   
2. 
   hujayralar o‘sib kirishi orqali amalga oshadi;
   

3) tashqi muhitda sodir bo‘ladi;

4) urg'ochi organizmida sodir bo'ladi;

5. 
   mezoderma qavati hosil bo'ladi;
   
6. 
   embrion hujayralari son jihatdan ortadi.
   

1. 
   1, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 2, 4, 6 D) 1, 3, 6
   

10. Dengiz toshbaqasi tropik dengizlarda hayot kechiradi. U suvda yaxshi suzadi va sho‘ng‘iydi. Oyoqlarining eshkakka aylanganligi bilan botqoq toshbaqasidan farq qiladi. Faqat ko‘payish davrida tuxum qo‘yish uchun qirg'oqqa chiqadi. Juda ko‘p nasi beradi. Ushbu keltirilgan ta’rifda qaysi tur mezonlari aks etgan?

1. 
   biokimyoiy, ekologik, genetik
   
2. 
   morfologik, geografik, fiziologik
   
3. 
   geografik, fiziologik, genetik
   
4. 
   fiziologik, ekologik, biokimyoviy
   

11.Javoblar orasidan noto‘g‘ri fikrni ko'rsating.

1. 
   Moddalar almashinuvi jarayoniga, ayniqsa, DNK sinteziga ta’sir qiluvchi omillar mutatsion jarayonga ham ta’sir qiladi.
   
2. 
   Sun’iy yo‘l bilan hosil qilingan
   

mutatsiyalar tur yoki populyatsiya ichidagi genetik xilma-xillikni oshiradi.

3. 
   Kariotipda xromosomalar sonining ko‘payishi bilan organizmning genetik barqarorligi ortadi, mutatsiya jarayonida hayotchanlikning pasayishi xavfi kamayadi.
   
4. 
   Agar somatik hujayralarning genlari o‘zgarsa, bunday mutatsiyalar shu organizmning o'zida namoyon bo‘ladi va jinsiy ko‘payishda keyingi avlodlarga o‘tadi.
   

12.Odamdagi faqat retsessiv belgilar keltirilgan javobni aniqlang.

1. 
   pakanalik, mallasoch, to‘g‘ri soch, barmoqlar sonining normal bo'lishi
   
2. 
   jingalak soch, qo‘y ko‘z, sepkillarning bo'lmasligi, qora soch
   
3. 
   qora soch, sochning erta to‘kilishi, polidaktiliya, ko‘k ko‘z
   
4. 
   malla soch, sepkillar bo'lmasligi, normal bo‘y, to‘g‘ri soch
   

13. Javoblar orasidan noto‘g‘ri fikrni ko‘rsating.

1. 
   Chap qorincha qisqarganda qonning aortaga va boshqa arteriya tomirlariga yuqori bosim bilan chiqarilishi natijasida yuzaga keladigan holat maksimal bosim deyiladi.
   
2. 
   Maksimal bosim chap qorincha sistolasi, minimal bosim chap qorincha diastolasi vatida yuzaga keladi.
   
3. 
   Arterial puls sfigmomanometr yoki tonometr asbobi yordamida o‘lchanadi.
   
4. 
   Qon bosimining normaga nisbatan ortishi gipertoniya, pasayishi gipotoniya deyiladi
   

14. Odamda umurtqa pog'onasining lordozi paydo bo'lishi sabablari to‘g‘ri ko'rsatilgan javobni toping.

1) bolaning emaklay boshlashi; 2) bolaning o‘tira boshlashi;

3) bolaning boshini tik tuta boshlashi; 4) bolaning yura boshlashi.

A) 1, 3 B) 1, 2 C) 2, 3 D) 3, 4
15. O’mrovosti(1) muskuli, to’sh-o’mrov so’rg’ichsimon (2) muskuli va keng(3) muskullarni tananing qaysi sohasi muskullariga mansubligiga ko’ra moslang.

a) qorin; b) bo’yin; c) ko’krak qafasi; d) orqa

A. 1-c; 2-b; 3-a B. 1-b; 2-c; 3-a,c,d

C. 1-c; 2-b; 3-a,c D. 1-c; 2-b; 3-a,c,d

16. Odam shirin ta’mni sezganda ta’m bilish analizatori tarkibiy qismlarining qo’zg’alish ketma-ketligini aniqlang.

1.til uchidagi retseptorlar 2.til orqasidagi retseptorlar

3.til-halqum nerv tolalari 4.halqum nerv tolalari

5.til nerv tolalari 6.uzunchoq miya 7.miyacha 8.talamus 9.gipotalamus 10.bosh miya po’stlog’i chakka qismining oldingi yuqori sohasi 11.bosh miya po’stlog’i chakka qismining pastki sohasi 12. bosh miya po’stlog’i chakka qismining yuqori sohasi

A. 1.3.7.8.11 B. 1.4.6.9.10 C. 1.5.7.9.12 D. 1.3.6.8.12
17. Tana muskullari tarangligini va harakatini boshqaruvchi nerv markazining ishi kuchayib ketish oqibati (a) sababini (b) aniqlang.

1) targ’il tana kasallanishi; 2) oqimtit yadroning kasallanishi;

3) tana muskullarining tarangligi ortishi; 4) qo’l-oyoqlar harakati qiyinlashuvi; 5) yuz muskullarining tarangligi ortishi; 6) yuz muskullarining tarangligi pasayishi; 7) ixtiyorsiz harakatlar paydo bo’lishi.

A) a-6,7; b-1 B) a-3,4,5; b-2 C) a-3,4,5; b-1 D) a-6,7; b-2

18. Yovvoyi hayvonlarni xonakilashtirish

mumkin ekanligini tajriba orqali isbotlab

berolmagan olim.?

A) D.K.Belyayev B) K.Linney C) Ch.Darvin D) Rayt

19. Koala (a), kojan (b), kaputsin (c) ga xos belgilarni juftlang.

1) qo’lqanotlilar turkumi vakili; 2) kichik va zaif bola tug’adi;

3) kapalak qanoti bilan anologik organga ega; 4) ultra tovush dan foydalanadi; 5) primatlar turkumi vakili; 6) rang ajrata oladi; 7) kloakaga ega; 8) tuxum qo’yib ko’payadi; 9) xaltalilar kenja sinfiga mansub; 10) bolasi pat bilan qoplangan

A) a-7,8; b-10,4;c-6,8 B) a-4,9; b-6,8; c 5,2

C) a-9,6; b-4,2; c-6,5 D) a-2,9; b-1,3; c-5,6
20. Katta yoshdagi erkak kishining og’iz bo’shlig’ida kichik oziq tishlarining katta oziq tishlariga bo’lgan nisbatini aniqlang.

A)1:2 B) 1:1,5. C) 2:1 D) 1:1

21. Kojan (I), Ko’rgalak (II) yuragidan chiquvchi qon tomirlarni to’g’ri ko’rsating.

1) o’ng bo’lmacha 2) chap bo’lmacha

3) chap qorincha 4) o’ng qorincha

a-o’pka venasi; b-o’ngga yo’naluvchi aorta; c-buyrak arteriyasi; d-o’pka arteriyasi; e-pastki kovak vena; f-chapga yo’naluvchi aorta

A) I-3-b, 4-d; II-3-f, 4-b B) I-3-f, 4-d; II-3-b, 4-d

C) I-1-e, 2-a; II-1-e, 2-a D) I-3-f, 4-d; II-3-f, 4-d

22. . Geterotrof (a), xemotrof (b), fototrof (c), avtotrof (d) organizmlar to’g’ri juftlangan javobni aniqlang.

1) o’simlik 2) zamburug’ 3) bakteriya

A)a-2; b-1,3; c-1 B) a-1,2,3; b-2,3; d-1

C)a-3; b-3, c-1,2,3 D) a-2,3; b-3; d-1,3.

23. Qirqquloqning hayot siklini ketma-ketlikda to’g’ri belgilang.

A) spora – yashil ipcha – kurtakchalar – gametafit – anteridiy, arxegoniy – tuxum hujayra, spermatozoid – zigota – sporofit

B) gametafit – anteridiy, arxegoniy – tuxum hujayra, spermatozoid – zigota – sorus – spora – yashil ipcha –kurtak

C) sorus – spora – gametofit – anteridiy, arxegoniy – tuxum hujayra, spermatozoid – zigota – sporofit

D) anteridiy, arxegoniy – tuxum hujayra, spermatozoid – zigota – sporofil – spora – yashil ipcha – kurtakchalar
24. . Glukozaning parchalanishida … ishtirok etadi va … hosil bo’ladi.

A) ATF, ADF, AMF/sut kislota

B) karbonat angidrid, suv/ATF

C) ADF, fosfat kislota/ATF.

D) fosfat kislota, ATF/ADF, sut kislota

25. Qaysi restriktazalar faqat fosfodiefir bog’larni kesadi.

A.BamHI B.EcoRI C.HaeIII D.pBR-322
26. Odamning soxta qovurg’alarining uchinchisi umurtqa pog’onasining(a) ko’krak umurtqasining(b) va kifoz umurtqalarining(c) nechanchisiga birikishini aniqlang.

A.a-16 ; b-9 ; c-9 ; B. a-17 ; b-10 ; c-10 ;

C. a-17 ; b-9 ; c-0 ; D. a-17 ; b-10 ; c-0 ;
27. ..Fotosintez jarayonida 720 gr glukoza sintezida hosil bo`lgan fosfat kislota va sarflanmay qolgan CO2 nisbati 2:1 bo`lsa, CO2 necha foizi sarflanmagan?

A)60 B)70 C)80 D)90

28. Uglevod katabalizimida birinchi bosqich bilan kislorodli va kislorodsiz bosqichlar 1:250 nisbatda energiya ajraldi. Glikoliz bosqichida 200kj to`plangan bo`lsa, mitaxondriyada to`plangan energiyani aniqlang.

A) 3600 B) 3200 C) 7028 D) 6500

29.Energiya almashinuvi jarayonida 3550 kj issiqlik

energiyasi alralib chiqdi. Bunda glukoza to’liq va noto’liq

parchalanishi natijasida 5 molekula sut kislota va 100 ta ATF

molekulalari hosil bo’lgan bo’lsa, energiya almashinuvining

dastlabki bosqichida ajralib chiqqan issiqlik energiyasini (kj)

hisoblang;

A) 550 B) 80 C) 50 D) 380
30. Olcha mitaxondriyasida 18 molekula ATF sintezlangan bo`lsa, xloroplastlarda ATF da to`plangan energiyani aniqlang.

A)21600 B)24000 C)28800 D)36000

VARIANT – 31

1.Norkaning spermatogenez jarayonida bitta diploidli hujayradan nechta va necha xil spermatozoid hosil bo`ladi?

A) 4 ta; 2 xil B) 4ta ; 1 xil C) 1 ta; 4 xil D) 4 ta; 4 xil
2. Somatik mutatsiyalarga xos xususiyatlarni aniqlang?

1) gametalarda yuz bermaydi; 2) somatik hujayralarda yuz beradi;

3) shu organizmda kuzatilmaydi; 4) jinssiz ko`payishda nasldan-naslga o`tadi; 5) jinsiy ko`payishda nasldan-naslga beriladi;

6) diploid to`plamli hujayralarda kuzatiladi;

7) gaploid to`plamli hujayralarda kuzatiladi.

A) 1,3,5,7 B) 1,2,4,6 C) 2,3,5,6 D) 1,5,6

3. Salamandraning tuxum hujayrasiga bir necha spermatozoidlarning yadrolari kirdi.Shu vaqtdan so`ng tuxum hujayrada gaploidli yadrolar soni 5 tani tashkil etdi.Shu yadrolardan nechtasi nobud bo`ladi?

A) 3 B) 2 C) 1 D) 4

4. Meyoz I bosqichlari va ularda kuzatiladigan holatlarni juftlang.

а) bir DNKli xromosomalarning diploid to'plami; b) bir DNKli xromosomalarning gaploid to'plami; c) ikki DNKli xromosomalarning diploid to'plami; d) bir DNKli xromosomalarning tetraploid to'plami;

e) ikki DNKli xromosomalarning gaploid to'plami

A) profaza - c; metafaza - c; anafaza - c; telofaza - b

B) profaza - c; metafaza - c; anafaza - d; telofaza - e

C) profaza - c; metafaza - c; anafaza - c; telofaza - e

D) profaza - a; metafaza - c; anafaza - c; telofaza – e
5.Shirinmiya o`simligida 8 soat davomida xloroplast va mitoxondiriyada hosil bo`lgan ATF 3348 molni tashkil qilsa u holda shu vaqt davomida to`liq parchalangan glukozani(a) va hosil bo`lgan glukozani(b)aniqlang.(mol)

A) a-2,5; b-180 B) a-3; b-180

C) a-6; b-90 D) a-6; b-180
6. Tamaki mozaikasi(I) va bakteriofag(II) uchun xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang.

a.tashqi tomondan oqsil qobiq bilan himoyalangan b.tarkibida timin uchraydi c.kurtaklanish yo`li bilan chiqib ketadi d.tarkibida uratsil saqlaydi e.oqsil retseptor bog`lanish orqali kiradi f.u kiradigan hujayra qalin hujayra qobig`iga ega g.ribozaga ega h.hujayrani maxsus irsiy elementi hisobalanadi i.Kanadalik olim tomonidan aniqlangan

A) I-d,f,a,h; II-a,g,h,d B) I-c,a,d,f,g; II-i,h,f,b

C) I-f,a,h; II-b,d,a,c D) I-a,g,e,h;II- a,g,h,d

7. Tallomli eukariot (a) prokariot (b) organizmlarni ko`rsating?

1) nitella; 2) batsidiya; 3) nostok; 4) ulva; 5) xrokokk; 6) xantoriya;

7) ossilatoriya; 8) parmeliya.

A) a-2,6,8; b-1,3,5,7 C) a-8,1,6,4,2; b-7,3

C) a-1,4,8; b-3,5,7 D) a-6,4,7,2; b-3,1,5
8. Quyida berilgan qaysi hayvonlar guruhida meyozning I profazasida kariotipidagi jinsiy xromosamalarining konyugatsiyalashuvchi sherigi bo`lmaydi?

1) ayrim hashorotlar; 2) urg`ochi triton; 3) erkak arxar; 4) tovuq;

5) erkak satir; 6) urg`ochi gavial; 7) yo`naltiruvchi tanacha hosil qiladigan zarg`aldoq; 8) yo`naltiruvchi tanacha hosil qilmaydigan kojan

A) 1,6,8,2 B) 8,1,3,6,7 C) 1,7,5,4,6 D) 1,8,4,2,6

9.Quyidagi gul formulalarni ularga mos keladigan ta`riflar bilan juftlang

1) Og₍₂₎₊₂ Ch_3,6 U₁; 2) Gk₍₅₎ Gt_1+2,(2) Ch₍₉₎₊₁ U₁;

3) Gk₍₅₎ Gt₍₅₎ Ch_(2)+(2)+1 U₀; 4) Gk₅ Gt₍₅₎ Ch₅ U₍₂₎;

a.kapalak shaklli gultojdan tashkil topgan; b.soxta tilsimon,voronkasimon gullardan tashkil topgan; c.bir jinsli,urug`chili gulga nisbatan erta ochiladi; d.gullari rangsiz,ko`kimtir,ostki va ustki qipig`ga ega

A) 1-d; 2-a; 3-c; 4-b B) 1-a; 2-d; 3-c; 4-b

C) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a D) 1-d; 2-a; 3-b; 4-c

10.Yadroni tashqi membranasi uchun xos bo`lgan xususiyatlar

1.fosfolipiddan tashkil topgan 2.tuzilishi jihatdan mixtoxondriyani ichki membranasida o`xshaydi 3.qo`sh qavatli 4.teshikchalarga ega 5.u membranasiz organoid bilan bog`lanib ketgan 6.unga sitosklet zich birikib turadi 7.anafaza davrda qayta shakllanadi 8.profazada yo’qolib ketadi 9.moddalar o`tkazishda qatnashadi 10.xitindan tashkil topgan 11.silliq tuzilishga ega

A) 4,9,5,6 B) 2,3,5,4 C) 4,6,5,7,9 D) 1,5,2,3,7
11. Barglari 3-5 bo`lakli,panjasimon bo`lingan (a) barglari oddiy,uzun bandli ko`pincha panjasimon bo`lingan (b) barglari kichrayib yoki yo`qolib ketgan (c) oilalarni ko`rsating?

1) sho`radoshlarlar 2) gulxayridoshlar; 3) burchoqdoshlar;

4) tokdoshlar; 5) qoqio`tdoshlar; 6) ra`nodoshlar,

A) a-4; b-6; c-1 B) a-4; b-2; c-1

C) a-5; b-2; c-1 D) a-4; b-6; c-5
12. Gajak(a) boshoqsimon va shingilsimon(b) ro’vak sulton(c) savatcha(d) kallakcha(e) to`pgulli oilalardan qizil kitobga kiritilgan turlar soni qancha?

A) a-1; b-8; c-8; d-50; e-60 B) a-2; b-8; c-2; d-50; e-60

C) a-2; b-8; c-2; d-60; e-50 D) a-1; b-8; c-2; d-50; e-60
13.Quyidagilardan devori tog`ay va muskul(a), tog`ay va pay (b) shilliq va muskul (c) dan tashkil topgan organlarni aniqlang.

1.halqum 2.yurak 3.oshqozon 4.hiqildoq 5.qizilo`ngach 7.kekirdak

A) a-5,4; b-7; c-1,2,5; B) a-4; b-7; c-5,1;

C) a-7,1; b-4; c-1,5; D) a-7,4,1; b-7; c-1,5;

14.Shuvoqning guli ...

A) bir jinsli tilsimon gultojibargli. B) shakli o‘zgargan novdadir.

C) yoz oylarida to'kilib ketadi.

D) tabobatda dori tayyorlashda ishlatilmaydi.

15. Daltonizm va shapko’rlikni yuzaga chiqaradigan ressesiv genlar X xromosomalarda joylashgan bo’lib, o’zaro birikkan holda irsiylanadi.Onasi shapko’r , otasi daltonik bilan kasallangan ,lekin o’zining ko’rish qobiliyati normal ayol faqat shapko’rlik bilan kasallangan erkakka turmushga chiqdi.Agar krossingover 40% ga teng bo’lsa , oilada sog’lom farzandlar tug’ilishi ehtimoli qanday?

A) 25% B) 65 C) 35% D) 40%

16. DNK molekulasida 1620 ta H bog’ mavjud bo’lib ,undagi A nukleotidi soni 165 ta. Shu DNK asosida sintezlangan i-RNK dagi monosaxaridlar sonini toping?

A) 1200 B) 600 C) 595 D) 594

17. Javoblar orasidan noto‘g‘ri fikrni ko'rsating.

1. 
   Moddalar almashinuvi jarayoniga, ayniqsa, DNK sinteziga ta’sir qiluvchi omillar mutatsion jarayonga ham ta’sir qiladi.
   
2. 
   Sun’iy yo‘l bilan hosil qilingan mutatsiyalar tur yoki populyatsiya ichidagi genetik xilma-xillikni oshiradi.
   
3. 
   Kariotipda xromosomalar sonining ko‘payishi bilan organizmning genetik barqarorligi ortadi, mutatsiya jarayonida hayotchanlikning pasayishi xavfi kamayadi.
   
4. 
   Agar somatik hujayralarning genlari o‘zgarsa, bunday mutatsiyalar shu organizmning o'zida namoyon bo‘ladi va jinsiy ko‘payishda keyingi avlodlarga o‘tadi.
   

18. Ovqat hazm qilishning gumoral yo‘l bilan boshqarilishi noto‘g‘ri keltirilgan javobni ko'rsating.

A) Gipofiz bezidan ajraladigan gormonlarning ba’zilari ovqat haz m qilish bezlari ishini kuchaytiradi.

B) Tiroksin gormoni ovqat hazm qilish bezlari ishini susaytiradi.

C) Qalqonsimon bez ovqat hazm qilishning gumoral boshqarilishida qatnashadi. '

D) Simpatik nerv sistemasi me’da va ichaklarning harakatini susaytiradi.

19. O’mrovosti(1) muskuli, to’sh-o’mrov so’rg’ichsimon

(2) muskuli va keng(3) muskullarni tananing qaysi sohasi muskullariga mansubligiga ko’ra moslang.

a) qorin; b) bo’yin; c) ko’krak qafasi; d) orqa

A. 1-c; 2-b; 3-a B. 1-b; 2-c; 3-a,c,d

C. 1-c; 2-b; 3-a,c D. 1-c; 2-b; 3-a,c,d

20. Odam shirin ta’mni sezganda ta’m bilish analizatori tarkibiy qismlarining qo’zg’alish ketma-ketligini aniqlang.

1.til uchidagi retseptorlar 2.til orqasidagi retseptorlar

3.til-halqum nerv tolalari 4.halqum nerv tolalari

5.til nerv tolalari 6.uzunchoq miya 7.miyacha 8.talamus 9.gipotalamus 10.bosh miya po’stlog’i chakka qismining oldingi yuqori sohasi 11.bosh miya po’stlog’i chakka qismining pastki sohasi 12. bosh miya po’stlog’i chakka qismining yuqori sohasi

A. 1.3.7.8.11 B. 1.4.6.9.10 C. 1.5.7.9.12 D. 1.3.6.8.12

21. Bosh piyoz may-iyun oylarida gullab ,mevasi qaysi faslda pishadi.?

A) iyul B) avgust C)yoz D) iyul-avgust

22. Ikki pallalilar sinfiga mansub bo’lgan baqachanoqni eng yirigi …… bo’ladi. A)250kg, B)350kg, C)150mm D)300kg

23. . Askarida odamga yuqqanida uning lichinkasi quyidagilardan qaysi biri orqali o’tadi.?

A) aorta B) o’pka venasi

C) o’pka arteriyasi D) chap bo’lmacha.

24. Katta yoshdagi erkak kishining og’iz bo’shlig’ida kichik oziq tishlarining katta oziq tishlariga bo’lgan nisbatini aniqlang.

A)1:2 B) 1:1,5. C) 2:1 D) 1:1

25. Genlarni alifbodagi bitta harf bilan ifodalab, ularning xromasomadagi joylashuvini quyidagicha deb tasavvur etamiz: GMABCHNIKDEF. Tashqi muxit omillarining tasirida xromasoma tuzilmasida o’zgarish sodir bo’ladi: GMAVFHUGKDEF. Sodir bo’lgan mutatsiya turini aniqlang.

A.inversiya B.translokatsiya C.delatsiya D.duplikatsiya

26.Yerbag’ir tugmachagulning changlanish jarayonida urug’chi tumshuqchasiga 23 ta chang donachasi kelib tushdi. Urug’lanishdan so’ng 17 ta urug’ hosil bo’ldi. Urug’lanish jarayonida qatnashmagan spermilarni jami sonini toping.

A.34 B.17 C.12 D.6

27. Korish (a), eshtish (b), muozanat (c), teri (d). Quydagi analizatorlar postloq osti markazlarini korsating.

1.bosh miya katta yarimsharlari postlog’i ensa qismida, 2.miyacha, 3.o’rta miyadagi oldingi 2 tepalik, 4.miya ko’prigi, 5.bosh miya katta yarimsharlari po’stlog’i chakka qismi, 6.bosh miya katta yarimsharlari po’stloq qismi oldingi markaziy egati, 7.orqa miya quyi nerv markazi, 8.oraliq miya po’stloq osti markazi, 9.o’rta miyadagi orqa 2 tepalik, 10.bosh miya katta yarimsharlari postlog’i teppa qismining o’rta sohasi.

A) a-1,3; b-5,9; c-6,4; d-10,7 B) a-1,3; b-5,9; c-6,2; d-10,7

C) a-3; b-9; c-4; d-7 D) a-3; b-9; c-2; d-7

28. Ilk bor ko`krak qafasi (a) ikki bo`lmali yurak (b) bachadon

(c) boshlangan sinf vakillarini juftlab ko`rsating?

1) qoramol solityori; 2) pavituxa; 3) gavial; 4) salamandra;

5) exinakokk; 6) gijja; 7) gekkon; 8) baqa; 9) triton;

10) cho`chqa solityori

A.a-3,7; b-2,4,9,8; c-1,5,10 B.a-1,5,10; b-2,4,8,9; c-3,7

C.a-6,7; b-2,4,8,9; c-1,5,10 D.a-2,4,8,9; b-1,5,10; c-3,7
29.Gallaktozemiya-uglevodlar almashinuvining buzilishi bilan kechadigan kasallik. Kasallik avlodalrda kam kuzatilib, erkak va ayollarda bir xilda uchraydi. Geterozigota ota onalardan tugilgan bolalarning 25%i ushbu kasallik bilan kasallangan boladi. Ota soglom ona kasal bo’lsa, farzandlarning barchasi sog’lom bo’lishi mumkin. Ushbu kasallikning irsiylanishi qaysi belgi bilan bir xil?

A)albinism B)daltonizm

C)polidaktiliya D)qonning nirmal ivishi
30.Odam sezgi analizatoriga tegishli bo’lgan to’g’ri malumotni ko’rsating

1)teridagi og’riqni sezuvchi retseptorlar soni taxminan 1mlnga yaqin bo’li, ular himoya vazifasini o’taydi 2)ko’zning optic sistemasiga uning kamalak pardasi, ko’z ichi suyuqligi, gavhar, qorachiq va shishasimon tana kiradi 3)chig’anoq ichidagi eshitish retseptorlaridan qo’zg’alish nerv tolasi orqali miya ko’prigi, o’rta miya va undan yarimsharlar po’stlog’ining chakka qismidagi motonetronlarga o’tkaziladi. 4)ichki quloqdagi suyak labirinti va parda labirinti orasida perilimfa suyuqligi bo’ladi 5)o’pka, ichak, buyrak kabi ichki organlarda joylashgan visseroretseptorlar mazkur organlardagi o’zgarishlar tasirida qo’zg’aladi.

A)4,5 B)2,4 C)1,3 D)2,5