Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети


Манба: Рафуров С. М., Ҳайдаров А. А., Тўлаганова Н. Ў. Сиёсатшунослик асослари. Ўқув қўлланма. Т., 2005. 134



Download 2,58 Mb.
bet96/191
Sana29.05.2022
Hajmi2,58 Mb.
#616344
TuriДиплом
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   191
Bog'liq
Замонавий сиёсатшунослик назария ва амалиёт

Манба: Рафуров С. М., Ҳайдаров А. А., Тўлаганова Н. Ў. Сиёсатшунослик асослари. Ўқув қўлланма. Т., 2005.
134
Парламентар республикада парламентнинг роли катта. У президентни, яъни давлат бошлиғини сайлайди. Ҳукумат парламент томонидан тузилади ва унинг олдида жавоб беради.
Президентлик республикасида президент парламент йўли билан эмас, балки махсус тартиб, яъни халқ томонидан сайланади. У, ўз навбатида, те-гишли вазирларни тайинлайди. Ҳукумат парламентга ҳисоб бермайди. Ҳозир-ги вақгда президентлик республикаси кўриниши кенг тарқалган. У дунёдаги кўпгана мамлакатларда мавжуд. Парламент республикаси президешяик рес-публикасига нисбатан камроқ тарқалган. У Италия, Ҳиндистон, Германия, Австрия, Финландия, Туркия, Исландия ва бошқа айрим мамлакатларда амал қилади.
Республика бошқарувининг аралаш шакли ҳам мавжуд. Бу шакл икки хил моделга эга. Биринчи типга бошқарувнинг шундай шакли кирадики, унда пар-ламент моделига кўра президент сезиларли даражада мухим роль ўйнайди (ҳозирги Франция Республикаси). Бундай тизимларда Президент очиқ сай-ловларда сайланади, у хукуматни шакллантириш ва асосий лавозимларга тай-инлашда мухим таъсир кўрсатади. Ҳукумат президентга бўйсунибгина қол-май, парламент олдида ҳисоб ҳам беради, баъзи ҳолларда у парламент билан алмаштирилиши ҳам мумкин. Конституциявий бошқариш билан бир қаторда партия тизимлари тузилмаси ва парламентдаги кўпчиликнинг ҳақиқий муно-сабати мухим роль ўйнайди. Франция Президенти парламешда кўпчилик овоз-га эга бўлсагина, ўз позицияларини мустаҳкам саклаб қолиши мумкин.
Республика бошқарувининг иккинчи аралаш шакли Швейцарияда мав-жуд. Бу ерда парламент ҳукуматни сайласа-да, уни чақириб олиш хуқуқига эга эмас. Ўз навбатида, ҳукуматда парламентга нисбатан қарор қабул қилиш ҳуқуқи йўқ. Ҳукумат лавозими ва депутатлик мандатини бир-бирига қўшиб бўлмайди. Ҳукуматни коллегиал орган шакллантиради, айни пайтда, прези-дентлик тизимига зид равишда расман қонун чиқаришда ташаббус кўрсатиш имкониятига эга бўлади.
Давлатни бошқариш шаклларининг бир-биридан фаркланишига қара-май, парламент ва ҳукуматнинг мавжудлиги ҳар қандай типдаги давлатлар (мутлақ монархия бундан мустасно) учун умумий хисобланади.

Download 2,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   191




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish