1.3. Boyitishga tayyorlash jarayonlarinining qo‘llanilish samaradorligi. Maydalash jarayonlarining asosiy vazifalari erkin(sof) oltin yuzalarini qisman yoki to’liq ochish va keyingi boyitish hamda gidrometallurgik jarayonlarga tayyorlab berishdir. Maydalash va yanchish jarayonlari elektr energiyani ko’p talab qiluvchi jarayonlardan bo’lib umumiy sarf xarajatlarning katta ulushini egallaydi (40-60%).
Ruda tarkibida oltin yirik holatda bo’lsa, yanchish jarayoni ham yirikroq holda (0,4mm 90%) amalga oshiriladi. Ko’pchilik rudalar tarkibida yirik oltin bilan birga mayda oltin uchraydi va bunday rudalar juda mayin holda yanchiladi (0,074 mm). Ba’zi hollarda rudalarni undanda mayda holda yanchishga to’g’ri keladi(0,044mm). Boyitish darajasini tanlashda iqtisodiy unumdorlikka erishishda quyidagi omillarni inobatga olish maqsadga muvofiqdir:
1. rudadan oltinni ajralish darajasi;
2. tezkor yanchishda reagentlar sarfining oshishi;
3.belgilangan o’lchamdagi rudani olish uchun qo’shimcha yanchishga ketadigan xarajatlar;
4. mayin zarrali rudalarning quyultirish va filtirlash jarayonidagi qiyinlashuvi va qo’shimcha xarajatlarni talab qilishi.
Yanchishga –tushayotgan sharlar va ruda bo‘laklarining kinetik energiyasi, ularning zarbli urilishi, pachaqlanishi va yeyilishi hisobiga parchalangan ruda yirikligini kamaytirish jarayoni. 4-GMZda rudani Yanchish ikki bosqichli sxemada olib boriladi. Birinchi bosqich namli o‘zi yanchar tegirmonlarda (MMS-70x23) amalga oshiriladi. Unumdorlikni oshirish uchun tegirmonga sharlar qo‘shimcha qilinadi, bu bilan yarim o‘zi maydalanish yuzaga keltiriladi. Maqbul sharli yuklama MMS70x23 -70t. MMS70x23A tegirmonini ta’minlash PP-1-15-60 B plastinkali ta’minlagich, shuningdek, 1-sonli blokdagi lentali konveyer vositasida to‘plovchi bunkerdagi parchalangan mahsulot bilan amalga oshiriladi. Maydalashning ikkinchi bosqichida markaziy yuklamali MShS 45x60 sharli tegirmon o‘rnatilgan. MMS 70x23A tegirmonni yuklash 0 120 mm. sharlari bilan, MShS 45x60 - 0 68 mm. sharlari bilan amalga oshiriladi. Tasniflovchi jihozlar sifatida cho‘ktirilgan spiralli 2KSP-24 spiralli klassifikator va 0 500 mm 3 donali KREBS GMAX 20 va 6 donadan iborat GS-380 gidrotsiklonlar batareyalari qo‘llaniladi. Jarayonning kirish qismi maqbul texnologik o‘lchamlarni saqlab turishda tegirmonli bloklarning eng yuqori unumdorligini ta’minlashdan iborat.
Tegirmonlarning unumdorligi quyidagi omillarga bog‘liq:
Boshlang‘ich rudaning qattiqligi va yirikligi.
Bo‘tananing (pulpaning) zichligi (Q:S nisbat).
Tegirmon barabanini to‘ldirish darajasi.
Sharli yuklama miqdori (kattaligi), sharlar o‘lchami va ularning sifati.
Haqiqiy kesim yuzasi va yuk tushirish panjara teshigining o‘lchami.