Jamurad yangiboyevich, amirov

5.1.1.Jadval 
V.Z.Borkum va Yu.V.Kuranovlar tajribalari asosida urchitilgan otlar 
go‘shtdorligini rivojlantirishi. 
 
 
Otlar  sYemizligiga  qarab  uch  kategoriyaga  bo‘linadi:  oliy,    o‘rta  va  oriq. 
Yuqori sYemizlikka yog‘li va oliy sYemizlik kiradi. 
Oliy  sYemizlikdagi    otlarning  muskulaturasi  yaxshi  rivojlangan,  tanasi 
bochkasimon,  ko‘kragi  to‘lishgan,  qobirg‘alari  go‘sht  bilan  yaxshi  qoplangan, 
bo‘yin  toji  yaxshi  rivojlangan.  O‘rta  sYemizlikdagi  otlarning  tanasi  uncha 
bochkasimon  Yemas,  muskullari  qoniqarli  rivojlangan.  Oriq  otlarning  tanasi 
burchaksimon  bo‘lib,  muskullari  qoniqarli    rivojlanmagan.  Otlar  go‘shtining 
sifati  ham  sYemizlik  darajasiga  bog‘liq.  Masalan:  oriq  go‘shtda  1%,  o‘rtacha 
sYemizlikdagi  go‘shtda  2-3%,  oliy  sYemizlikdagi  go‘shtda  3-6%,  yog‘li 
go‘shtda  esa  8%  yog‘  bo‘ladi.  Lekin  oqsil  miqdori  har  doim  ham  sYemizlikka 
bog‘liq bo‘lmay, oriq go‘shtida ham elastin va kollogen hisobiga yuqori bo‘lishi 
mumkin. 
Otlarni  suyganda  go‘sht  va  yog‘dan  tashqari  teri,  miya,  til,  yurak,  jigar, 
buyrak,  diafragma  kabi  oziq-ovqat  ahamiyatiga  ega  bo‘lgan  mahsulotlar  hamda 
ichki devorlari yog‘ bilan  to‘lgan to‘q ichak olinadi. 
Suyganda 
olinadigan 
qon,  o‘pka,  traxeya,  dum,  oyoq,  ichak  va  oshqozondan  oziqa  uni  tayyorlanib, 
texnik  maqsadlarda  foydalaniladi.  Otlarning  terisi  xom-ashyo  sifatida  muhim 
ahamiyatga ega. 
Ot  go‘shtining kimyoviy  tarkibi uni  zoti va sYemizligiga  qarab o‘zgaradi, 
suv 69-75%, oqsil19,25-22,6%, yog‘ 1,02-8,30%, kul 0,93-1,4 va kalloriyaliligi 
943-1561 Kkalni tashkil qiladi. 
Otlarning 
yoshi 
Ot 
soni 
So‘yishdan 
oldingi tirik 
vazni, kg 
Nimtalarnin
g og‘irligi, 
kg 
So‘yim 
chiqimi, 
% 
Laxm va  
yog‘ 
chiqimi,kg 
% 
5-8 oylik 
17 
171 
90 
52,6 
63 
70,00 
1,5 yosh 
3 
252 
131 
52,0 
95 
72,5 
2,5 yosh 
4 
392 
203 
51,8 
145 
71,4 
3,5 yosh va 
undan katta 
24 
417 
214 
54,3 
___ 
73,3 

---

 
221 
Ot  go‘shtining  kimyoviy  tarkibi  uning  nimtaning  qaysi  qismidan 
olinganligiga bog‘liq, ya’ni nimtadan yog‘ topografik  tarqalishi turlicha bo‘ladi. 
Yog‘ nimtalarining ustida, teri ostida, buyining ustki qismida 7-10 sm qalinlikda 
to‘planib,  biriktiruvchi  to‘qima  va  85-90%yog‘dan  iborat  bo‘ladi.  Burdoqiga 
boqilgan otlarda asosiy yog‘ ichki organlarning devorlarida 7 qobirg‘adan to 17  
qobirg‘a  ustilarida  to‘planadi.  Oxirgi  11  juft  qobirg‘a  ichki  go‘shtlari  bilan 
qirqib  olinib,  undan  qazi  tayyorlanadi.  Go‘shtning  bu  qismi  jo‘ja  yog‘li  bo‘lib, 
boshqa qismlaridan yuqori kalloriyaga ega ekanligi bilan farq qiladi. 
              5.1.2. Jadval