Jamurad yangiboyevich, amirov

 
5.2.1-rasm. Qorabayir oti. 
 
Zotda  salt  miniladigan,    xurjun  ortib  miniladigan  va  aravaga  qo‘shadigan 
xillari mavjud bo‘lib, umuman olganda ko‘p maqsadli ot bo‘lib hisoblanadi. 
Ayniqsa,  uning  ko‘pkari  uchun  mosligi  maqsadga  sazovordir.  Chunki 
uning  tanasining  tuzilishi,  chidamliligi,  baquvvatligi  ko‘pkari  uchun  juda 
mosdir. 
Bu  zot  O‘rta  Osiyoning  qadim  zotlaridan  hisoblanadi.  O‘zbekistonda  
urchitalayotgan otlarning 65% ushbu  zotga to‘g‘ri keladi. 
 
Qorabayir otlari har xil tusda bo‘ladi. Qorabayir otlari faqat ish oti bo‘lib 
qolmasdan ulardan yaxshi sport otlari ham yetishtirsa  bo‘ladi. Buning    uchun 
hozir  respublikamizda  qorabayir  salt  miniluvchi  sof  zotli  duragaylar   
yetishtirilib ular  juda yaxshi  natijalar bermoqda. 
Zotning eksterer xususiyatlari, ularni boshi o‘rtacha kattalikda   bo‘lib, usti 
to‘g‘ri;  quloqlari  kichik  va  harakatchan;  ko‘zlari  katta;  bo‘yni  kalta,  to‘g‘ri, 
baland  qo‘yilgan;      qarchig‘ayi  aniq  bo‘rtib  chiqqan;  ko‘kragi  chuqur;  bel  va 
biqini  to‘g‘ri;  sag‘rini  keng  biroz  suyri;  oyoqlari  quruq;  tuyoqlari  qattiq.  Fe’li 
yuvvosh.  Otlar  ko‘k,  to‘riq,  saman,  qo‘ng‘ir,  buril,  qora  va  chovkar  tusda 
bo‘ladi. 
Qorabayir otlari juda chidamli bo‘lib issiq iqlimga yaxshi moslashgan, tog‘ 
va  tog‘  yonbag‘ri  tumanlarida  keng  tarqalgan.  Aravada  ishlashga  jussasi  mos 
bo‘lib salt  minishga xos  zot va  quruqlik belgisi  rivojlangan  bo‘lib, universallik 
bo‘rtib, barcha ishlarda foydalanish imkonini beradi. 
Qorabayir  otlari  ajoyib  go‘sht  va  sut  mahsuldorligiga  ega  bo‘lib,  ular 
yaylov sharoitida arzon mahsulot yetishtirish imkonini beradi. 

---

 
227 
Professor D.X.Xolmirzayev va A.A.Nurmatovlar o‘z ilmiy ishlarida ushbu 
zot  otlaridan  O‘zbekistonning  turli  hududlarida,  saqlash  usullarida  yuqori    va 
sifatli go‘sht yetishtirish imkoniyatlari ochib berilgan. 
O‘zbekistonnig  tog‘  va  tog‘  yonbag‘ri  hududlarida  biyalardan  1500-2000 
kg sut sog‘ib olish mumkinligi proffessor  D.X.Xolmirzayev va fan nomzodlari 
E.Xolmurodov, M.Soxtayevlar tomonidan isbotlangan. 
Hozirgi  payda  mamlakatimizda  Jizzax  va  Hisor  ot  zavodlarida  zotni 
takommillashtirish uchun ishlar olib borilmoqda. 
Ushbu  zot  O‘zbekiston  Respublikasi  uchun  rejali  bo‘lib,  Qozog‘iston  va 
Tojikiston Respublikalarida  keng   tarqalgan. 
Axaltaka  zoti-  Turkmanistonning  ot  zoti  bo‘lib,  milliy  faxri  hisoblanadi. 
Bu  ot  jahonda  mashhur  bo‘lib,  qator  ot  zotlari  keltirib  chiqarishda  qatnashgan, 
ish jumladan dunyoda yagona bo‘lgan sof zotli  salt miniluvchi ot  zotdir.