Jahon siyosiy-mafkuraviy ta’limotlar fanining ob’ekti, perdmeti, maqsad va vazifalari. Reja

Qonunlarga o’zgartish
kiritish shart emas.


Aristokratlar tarafdori;
Xalq qonunlar qabul qilishi
Geraklit: shart emas
Davlatni bir guruh ozchilik-
“yaxshilar” boshqarishi kerak.


Yuksak axloqli kishilar
davlatni boshqarishi kerak
Demokrit: qonunlar odamlarga xizmat
etmog’i kerak.
Odamlar ham qonunlarga bo’sunmog’i shart.


Sofistlar- donishmandlar



Kichik Katta


Fralimax Pratagor
Kritiy Gorgiy
Alkidam Gippiy
Linafron Prodik
Polemon Antifan


Ularning ijtimoiy - siyosiy
g’yalari:


Demokratiya asosan davlatni demokratik
tarafdorlari, tarzda boshqarish.
ammo,aristokratik
va tiraniya usulida
boshqarish.


Platon – Aflotun- faylasuf, olim, adib.

“ Davlat “

Siyosatga doir asarlari: “Siyosatdon “
“Qonunlar “

- Idial davlat

- Aristokratlar boshqaruvi;
G’oyalari - davlat- ixtiyoriy birlashuv;
- Ijtimoiy tengsizlik;
- Umumiy farovonlik;
- O’rta hol aholini ko’pay-
tirish.
Arestotel – Arastu. “ Siyosat “
Asarlari: “ Afina politiyasi”
“ Etika “


Jamiyatni toifaga o’ta boy
ajratadi: o’rta hol
kambag’al
Davlatni ikki turga: to’g’ri
to’g’ri


Afinalik birinchi faylasuf
Suqrot kambag’al, nochor,ko’rimsiz.
Haykaltarosh
U G’arbning Mashrabi
“ Suhbatlar “
U Platon
haqda “ Fedon “


Ksenafond “Suqrot haqida
esdaliklar “
Uning g’oyalari:


Har kim ham
Bilimlilik davlatni boshqa-
Adolat rishi mumkin.
mol-dunyoga
havas qo’ymaslik Polisga xizmat
qilaoladigan
fidoyi rahbar
Zenon
X risipp
Stoiklar Bobillik Diogen
Posidoniy
Antonin
Arrian
Mark Avreliy
Kleanf
Rimlik Seneka
Epiktet
Setseron


Kiniklar


Ular ikkiga Ellinlar


Taqdir
Kosmopolitizm

G’oyalari :
Tabiat qonunlari


Polislardagi dav-
latchilik va qonunlarni
inkor etadi.
5 - mavzu: « Ellinizm mafkurasi »


Reja:
1. Kadimgi dunyo tarixida Ellinizm davri.
2. Kosmopolitizm, apolitizm taьlimoti. Demokratik kadriyatlarning kadrsizlanishi.
3. Epikurizmda ijtimoiy shartnoma, adolat kontseptsiyasi.
4. Stoitsizm. Polibey taьlimoti. Stoitsizmning Rim siyosiy mafkuralari rivojiga taьsiri.


5.1 Qadimgi dunyo tarixida Ellinizm davri.

Qadimgi dunyo tarixida ellinizm deb nom olgan davr eng murakkab va qarama - qarshiliklarga to’lib - toshgan davr xisoblanadi. Aleksandr g’alabasi ellinistik davlatlarning tashkil topishiga olib keldi. Bu davr Salavkiylar davlatining parchalanib ketishi va er. av. II- I asrlarda bu davlatlarning Rimga buysundirilishi grek madaniyatini jaxonga keng tarqalgan va uning yanada rivoji bilan bog’lik davr. Ammo bu davrga oid asarlar bizgacha etib kelmagan, faqat baьzilarining nomlari saqlanib qolgan.

Ellinizm - g’arb va sharq xalqlarining o’zaro aralashmasi, o’zaro taьsiridan iborat ellin mafkurasini yaratdi. Mafkura sohasida keskin o’zgarishlar yuzaga keldi. Yangi mafkuralar paydo buldi.
5. 2. Kosmopolitizm mafkurasi.


Kosmopolitizm - jaxon fukorosi. Odamlarni yagona davlat uyushmasiga birlashtirish va uziga xos « jaxon davlati « g’oyasini ilgari surishga qaratilgan taьlimotdir. Bu taьlimot ayniqsa, Rim imperiyasi davrida keng yoyildi. Kosmopolitizm ellin davrida greklarning o’zga xalqlar erlarini egallash jarayonida mafkuraviy qurol vazifasini bajargan.
Apolitizm - apologiya so’zidan olingan bulib, biror bir kishini yoki shaxsni haddan ziyod, ko’r – ko’rona himoya qilish ulug’lashga asoslangan g’oyalar. Biror bir davlat rahbarini ulug’lash, uning faьliyatini asoslab berish, har qanday hatti - harakatini himoyalash bilan bog’lik g’oyalar, biror bir g’oya , mafkurani targ’ib etish. Apolitizm ellinizm davriga xos taьlimot sifatida Sharq anьanasiga ko’ra, shoh va ayrim shaxslarning hayotini alohida ko’rsatishga qaratilgan g’oyalarni ilgari surgan. Skeptizm - mil. Av. IV asrda Yunonistonda vujudga kelgan oqim. Skeptizm yunoncha so’z bo’ib, «ko’ib chiqyapman «, « tadqiq qiyapman « degan maьnolarni anglatadi. Uning namoyondalari Pirron, Agripp, Ensidem , Empriklardir. Ular uz karashlarida insonni okil maxluq sifatida talqin etadilar. Ularning fikricha davlat monarxiya, aristokratiya.va demokratiyaning yigindisidan iborat.
Ellinizmda demokratik g’oyalardan kura monarxiyaga xos karashlarni uchratishimiz mumkin. Garbning uzga davlatlar xududiga bostirib kirishining uzi demokratik tamoyillarga zid xarakatdir. Shuningdek, ellin davlatlarining dvalat boshkaruvi yakka xokimlik - monarxiyaga asoslangan edi.
Bu davrga xos mafkuralardan biri Demokritning materialistik taьlimotiga asoslangan Epikur taьlimotidir.

3.