Jahon siyosiy-mafkuraviy ta’limotlar fanining ob’ekti, perdmeti, maqsad va vazifalari. Reja

14.5. Sotsialist – mutafakkirlar ijodida inson kadr – kimmati,shaxs mustakilligi goyasiga eьtibor, nazariy kollektivizm, shaxsning davlat tamonidan mavx etilishi.
Sotsialist – mutafakkirlar T. Mor va T. Kampanella uz asarlarida asosiy etiborni inson va uning kadr – kimmatiga karatadilar. Xar ikki gumanist mutafakkir insonni ulug va mukarram deb biladi, inson va uning takdiriga masьuliyatlik bilan yondoshadilar.
Shaxsning erkin yashashi, uz kobiliyat va iktidorini namayon etishi uchun imkonyat beradi. Ular yaratgan davlat boshkaruvchilari uz fukorolari takdiri va yaxshi yashashi uchun kayguradilar.
T. Mor « Utopiya «da barcha moddiy neьmatlarni jamoa mulkiga aylantiradi va fukorolar ongida shu neьmatlardan fakat extiyoji uchun zarur kismidan foydalanish tartibini joriy etish orkali kollektiv - jamoa mulkini yaratadi. Bu bilan taьlimotchi kollektivizm nazariyasini yaratdi.
T. Kompanella esa uz asarida kollektivizm nazariyasini davlat mulki kurinishida asoslashga intildi. Uning davlatida fukorolarning uzi xam davlat mulki xisoblanadi. Fukorolar davlat tamonidan mavx etilgan. Fukorolarni ng erkin faьoliyati kisman bulsa-da cheklangan, ularni bir xil kurinishga ega kilishga uriniladi. Inson tabiatan bir xil bulmasligini nazarga olsak, Kampanella davlatidagi bir xillik goyasi xakikiy xayolot ekanligiga amin bulamiz.
Xar ikki faylasuf tamonidan yaratilgan ushbu asarlarlar sotsializmning
ilk kurtaklari sifatida maydonga kelgan nodir asarlar xisoblanadi. Bu asarlarda xar mutafakkir uz zamonasidan norozi kayfiyatda xayollarida buyuk va odil davlat yaratdilar. Ular tamonidan olga surgan goyalar ezgulikka
asoslanadi. Ularning ezgulik mafkurasi keyingi utopist taьlimotchilar tamonidan yanada rivojlantirildi.

1^{1 Абу Наср Фаробий, « Фозил одамлар шахри », Т. 1993 й. 187 – бет}