J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro moliya munosabatlari

va bu xorijdan to lo v n i talab qilish huquqini beradi. S o ‘ngra ush-
bu summa qisqa rnuddatli kapital sifalida t o lo v balansining dcbet
qismida aks ettiriladi va u O'zbekistondan qisqa rnuddatli kapital-
ning chiqib ketishini anglatadi. Ya’ni 0 ‘zbekistonlik eksportyor
xorijiy importyorga 3 oylik krodil bergan deb hisoblanadi. Bunda
0 ‘zbekislonning xorijdagi aktivlari ortadi va to'lov balansining
kapital qismi debetlanadi. Mazkur operatsiyani quyidagi shaklda
vozish murnkin:
Tashqi iqtisodiy opcralsiyalar
Kredit (+)
Debet ( -)
Tovarlar eksporti, niing AQSH
100
dollarida
Qisqa rnuddatli kapital diiqishi
100
ining AQSH dollarida
Qaylarmaslik sharli bilan boshqa mamlakatlarga taqdim eti-
ladigan iqtisodiy boyliklar (mahsulotlar, xizmatlar va moliyaviy
aktivlar) lo lo v balansi moddalarida ikki yoqlama yozuv tamoyili
asosida qantlay aks ettiriladi, degan tabiiy savol paydo b o ‘ladi. Bu
kabi operatsiyalar iichun t o lo v balansida alohida «Bir tom onla-
ma o lk azm alar» moddasi mavjud. Masalan. O'zbekiston boshqa
mamlakaklan ijtimoiy yordam sifatida 10 m in AQSH dollari miq-
doridagi mahsulotlarni oldi. O^zbekislon t o lo v balansida bu ope-
ratsiya quyidagi kol'inishda aks ettiriladi:
Tashqi iqtisodiy operatsiyalar
Kredit (+)
Debet (-)
Ijtimoiy yordam (import), mln
AQSH dollarida
-
10
Bir tomonlama o'tkazmalar, mln
AQSH dollarida
10
-
Shunday qilib, to lo v balansining k red it qismida mahalliy ak-
tivlar (mahsulotlar, moddiy va moliyaviy boyliklar)ning chetga
chiqib ketishi (kamayishi), aksincha esa, ya’ni xorijiy mamlakat

---