J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro moliya munosabatlari

IS B N 9 7 8 -9 9 4 3 -3 9 1 -7 8 -9
© 0 ‘z b e k i s t o n faylasuflari m illiy j a m i y a t i n a s h ri y o t i , 20 1 4

---

KIRISH
M am lak atim izd a ijtim oiy-iqtisodiy islohotlarni izchil am al- 
ga osh irish , m illiy iqtisodiyotni yangi davr darajasiga ko‘tarish, 
eksportga yo‘naltirilgan ishlab chiqarish ta rm o q larin i vujudga 
keltirish va ja h o n iqtisodiyoti integratsiyasiga jad al kirib borish 
xalqaro moliya m u n o sab atlarini barqaror rivojlantirishni taqozo 
etadi.
H ozirgi vaqtda m am lak a tim iz ijtim oiy-iqtisodiy taraqqiyo- 
ti iqtisodiyotni m odernizatsiyalash, ishlab ch iqarishda tarkibiy 
o ‘zg arish larni am alga osh irish , iqtisodiyot ta rm o q larid a zam o - 
naviy texnika-texnologiyalarni joriy qilish va shu asosda raq o - 
b atbardoshlikka erishish, ja h o n bozorlaridan m u stah k am o ‘rin
egallash, m a m lak atim izn in g eksport salohiyatini oshirish kabi 
v azifalarni am alga oshirish bilan bevosita bog‘liq. M azkur m asa- 
lalarni ijobiy hal qilishda m a m lak atn in g xalqaro moliya m un osa- 
batlaridagi ishtiroki m u h im o ‘rin tutadi.
«Xalqaro m oliya m unosabatlari» fani ixtisoslik fan larid an biri 
b o ‘lib, iqtisodiy yo‘n alish lar b o ‘yicha ta ’lim olayotgan talabalarga 
m o ‘ljallangan. M azk u r darslik oliy ta ’lim n in g bakalavriat bos- 
qichida o ‘qitiladigan «X alqaro moliya m unosabatlari» fani h a m - 
da m agistratu ra bosqichida o ‘qitiladigan «Xalqaro moliya» fa- 
n in in g o ‘quv dasturlariga muvofiq tarzd a yozilgan. D arslikdan 
am aliyotchi-m utaxassislar, ilm iy izlanuvchilar va m azk u r sohaga 
qiziquvchilar foydalanishlari m um kin.
D arslik n in g asosiy m aqsadi moliyaviy globallashuv sharoitida 
xalqaro m oliya m un osabatlarida yuzaga keladigan ja ray o n larn i 
o ‘rganish h am d a xalqaro m oliya m u n o sabatlarini rivojlantirish 
istiqbollari yuzasidan talabalard a tegishl i nazariy fik r va ta a s- 
suro tlarni hosil qilish, am aliy ko‘n ik m a va b ilim larn i sh akllanti- 
rishdan iboratdir.
Ushbu darslikda xalqaro m oliya va u n in g ja h o n iqtisodiyo­
ti rivojlanishidagi o ‘rni, ja h o n iqtisodiyoti ni ng globallashuvi va 
ja h o n m oliyaviy-iqtisodiy inqirozi, xalqaro m oliya tash k ilo tlari-
3

---

ning xalqaro moliya nnm osabatlari taraqqiyotidagi o ‘rni, xalqaro 
valuta operatsiyalari, jah o n valuta tizim i va uning rivojlanish bos- 
qichlari, xalqaro moliya m unosabatlarida valuta risklarini boshqa- 
rish, xalqaro korporatsiyalar faoliyatining rivojlanishi, xalqaro 
iqtisodiy integratsiya jarayonlari, xalqaro moliya m unosabatlarida 
to ‘lov balansini boshqarish, xalqaro moliya bozori va u n in g rivoj­
lanish xususiyatlari, yevrobozorlarning yuzaga kelishi va ulardagi 
operatsiyalar, xalqaro к red it va investitsiya m u nosabatlarining ri­
vojlanishi, moliyaviy derivativlar bozori, 0 ‘zbekistonning xalqaro 
moliya m unosabatlariga integratsiyalashuvi kabi m asalalar bayon 
qilingan.
D arslik muallif'lari m a ’lum otlarni aniq, m antiqiy ketm a-ketlik 
asosida bayon etishga harakat qilishgan. H ar bir bob yakunida 
tayanch so‘z va iboralar, takrorlash uchun savollar, m ustaqil 
o ‘rganish uchun topshiriqlar h am d a test savollari keltirilgan.
Ishonchim iz kom ilki, ushbu d arslikni yanada takom illashti- 
rish yuzasidan bildiriladigan fik r-m ulohazalar uning yanada m u- 
kam m allashuviga xizm at qiladi. Shu boisdan, bildirilgan ta k lif va 
m ulohazalar uchun m ualliflar old in d an o ‘z m in n atd o rch ilik larin i 
izh o r etadilar.