Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус



Download 3,94 Mb.
bet1/53
Sana09.06.2022
Hajmi3,94 Mb.
#647763
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53
Bog'liq
ТЭЗиИС 1 - кисм

ЫЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЫРТА МАХСУС

ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ


тошкент архитектура +урилиш институти



Мирахмедов М.М., +осимова С.Т., Шоджалилов Ш.

«бино ва Инженерлик системаларни техник фойдаланиши»


Дарслик

Тошкент – 2007


Муаллифлар: т.ф.д., проф. Мирахмедов М.М., т.ф.н.,доц. +осимова С.Т., т.ф.н., доц. Шоджалилов Ш. Бино ва инженерлик системаларни техник фойдаланиши. Дарслик (т.ф.д., проф. Мирахмедов М,М., т.ф.н., доц. +осимова С.Т., т.ф.н., доц. Шоджалилов Ш. 2007 й - бет).
Бино ва иншоотларни =урилиш конструкцияларига эксплуатация =илиш жараёнида турли-туман омиллар таъсир =илади. Булардан таш=ари конструкциялардаги эксплуатациявий хусусиятларнинг пасайишига лойищалашдаги хатолар, буюмларни тайёрлаш ва монтаж =илишдаги ну=сонлар, нома=бул эксплуатация шароити, металларнинг занглаши, биокимёвий таъсирлар =ышимча вазият вужудга келтиради.
Биноларни техник эксплуатацияси хизматининг асосий вазифаси, бутун хизмат муддати давомида унсур ва тизимларнинг меъёрий эксплуатациявий щолатини таъминлаб берувчи мажмуий тадбирлар былиб =олади.
Мазкур дарслик 5580300 “Шащар =урилиши ва хыжалиги” 5140900 касбий таълим ва 5810900 Сервис (уй – жой ва коммунал, маиший хизмат) йыналишлари быйича таълим олаётган бакалаврлар, 5А 580302 “Бинолар, шащар худудларини комплекс =айта =уриш, тиклаш ва улардан фойдаланиш” ва 5А 340102 “Шащар =урилиши ва хыжалиги и=тисодиёти” мутахассисликлар быйича тайёрланадиган магистрлар щамда лойища, =урилиш ва эксплуатация =илиш ташкилотларининг инженер-техник ва илмий ходимлари учун мылжалланган.

Та=ризчилар: 1. Т.ф.д., проф. Акрамов Х.А. («ТА+И» ы=ув ишлари быйича проректори)


2. Т.ф.н., Усмонходжаев И.И. (Замин ва пойдеворлар лойища илмий тад=и=од институти ЁАЖ) бош директори

Ызбекистон Республикаси Олий ва Ырта махсус таълим вазирлиги томонидан турдош олий ы=ув юртлари учун дарслик сифатида тавсия этилган.


КИРИШ.

Бино ва иншоотларнинг =урилиш конструкцияларига технологик мущит, атмосфера щодисалари, эксплуатациявий юк ва шу каби бош=а таъсирлар натижасида уларнинг эксплуатациявий хусусиятларида пасайиш содир былади. Булардан таш=ари конструкциялардаги эксплуатациявий хусусиятларнинг пасайишига лойищалашдаги хатолар, буюмларни тайёрлаш ва монтаж =илишдаги ну=сонлар, номуносиб эксплуатация туфайли быладиган эскиришлар, металлар занглаши, биохимиявий таъсирлар шароит яратади.


Щар бир бино ва иншоот мавжуд экан, ызида 3 бос=ични намоён этади, улар: мослашув бос=ичи, меъёрий эксплуатация бос=ичи ва эскириш бос=ичидир. Бунда энг мущим масалалардан бири, бино ва иншоотларнинг меъёрий эксплуатация даврини узайишига имкон ту\дирувчи тадбирларни ишлаб чи=иш щисобланади.
Замонавий ылчаш техникаларини =ыллаш ва иншоотлар синови услубларини тара==ий эттириш бинолар эксплуатациясининг турли бос=ичларидаги техник щолатига етарли даражада тыли= ва объектив бащо бериш имконини беради. Конструкциялар щолатини ани=лашдаги мавжуд усуллар эксплуатацияга =абул =илинаётган иншоотларнинг сифатини бащолаш, конструкция унсурларидаги бузулиш жараёнини олдини олиш учун, уларни ишлаш мобайнидаги щолатини бащолаш, авария щолатидаги ва ну=сонли конструкцияларни кырсатиб бериш шароитини яратади. Бино ва иншоотларни эксплуатацияга =абул =илишдан бошлаб конструкцияларни бузулиш ва ну=сонлар пайдо былган щолларда, уларнинг эксплуатациявий хусусиятлари тикланувига =адар былган щолатларини назорат этиш тизимини яратиш ма=садга мувофи=дир.
Бино ва иншоотлар техник эксплуатацияси хизматининг асосий масаласи, бутун меъёрий хизмат муддати мобайнида унсур ва тизимларнинг меъёрий эксплуатациясини таьминлаб берувчи мажмуий тадбирлар былиб =олади. Бу мажмуий тадбирлар бино иншоотларга техник хизмат кырсатиш ва уларни техник эксплуатациясини ыз ичига олади.
Техник эксплуатация быйича тадбирлар асосини тавсифи ва щажми турлича ишлар былган жорий ва капитал ремонтлар ташкил этади. Жорий ремонт мобайнида конструкцияни атроф-мухит таъсиридан ва ва=тидан илгари эскиришидан са=ловчи ишлар бажарилади. Капитал ремонт мобайнида эса жисмоний эскириш натижасида йы=отилиши содир былган унсурлар ва мущандислик тизимларининг эксплуатациявий хусусиятларини тиклаш амалга оширилади. Шундай =илиб бино ва иншоотлар уларга =ыйиладиган конструкциявий, технологик, бадиий-эстетик ва эксплуатациявий талабларга риоя этиш бино ва иншоот =исмларини ва умуман ызларини узо= ва=т, щар холда уларнинг меъёрий хизмат муддатидан кам былмаган давр мобайнида, ишонарли ва тыхтовсиз ишлашини таъминлайди.
Бино ва иншоотларнинг аслий хизмат муддати меъёрий хизмат муддатидан фар= =илиши мумкин. Хизмат муддатини камайиши сабаби лойищалаш, =урилиш ва ремонт =урилиш ишлари сифатининг пастлиги, щамда бинога щизмат кырсатилишида эксплуатациявий талабларнинг бузилиши билан изощланиши мумкин. Бино хизмат муддатининг ошиши эса унга лозим былган техник хизматларни етарли даражада амалга оширилиши щолларда кузатилади. У ёки бу щолларда щам бинонинг меъёрий хизмат муддатидаги о\иш уни етарли даражада ишончлилик билан башорат этиш билан бо\ли=лиги истисно этилмайди.
Лойищачилар, =урувчилар ва эксплуатация =илувчи ташкилотлар турар-жойдан самарали фойдаланишни таъминлашдек ишда масъулият щис этишлари лозим. Бунинг учун эса улар бинонинг тузилиш хусусиятларини, уларга =ыйиладиган талабларни, бино конструкциялари щолатини бащолаш =оидаларини пухта билишлари, ащоли билан муло=отда былиши щамда бино ва иншоотларга хизмат кырсатишда ю=ори техника савиясига эга былиш асосларини ташкил этувчи бош=а масалаларни эгаллашлари лозим.
«Шащар =урилиши ва хыжалиги» кафедраси битирувчилари бино ва иншоотларга техник хизмат кырсатиш ва уларни эксплуатация =илиш быйича тегишли билимларга эга былишлари лозим. Мазкур дарсликнинг ма=сади щам талабаларга бу билимларни эгаллашда ёрдам бериш.
Юртимизда миллий исти=лолнинг шаклланиши мамлакатимиз шащар хыжалигининг турар-жой ва жамоат биноларига техник хизмат кырсатиш ва уларни эксплуатация =илиш борасида =илинаётган чу=ур ислощотларни щаётга жорий этиш ва уларни ил\ор мамлакатларда тыпланган тажрибалар асосида юксак по\оналарга кытариш, етишиб чи=аётган мутахассислар олдида турган мущим вазифадир. Бугунги кунда хал=имизда мулкка эгалик щиссини шакллантириш, унда ыз кучига былган ишонч туй\уларини камол топтириш, миллий ислощотларни устувор йыналишларидан щисобланади. Бу йыналишда ишлар щар бир фу=аронинг умумтаълим ва маданий даражасини щисобга олган щолда ма=садга мувофи= ва муттасил олиб борилиши, фа=атгина маъмурий ишонч йыли билан амалга оширилмо\и лозим.
Мазкур =ылланма 5580300 «Шащар =урилиши ва хыжалиги» йыналиши быйича маълумот олиш учун «Бино ва шащар щудудини мажмуий реставрация, реконструкция ва эксплуатация =илиш» 5А 580302 мутахассислиги быйича «Биноларни техник эксплуатацияси» фанидан назарий-услубий ишланмани ифодалайди.
Дарслик республикамизда биринчи бор яратилмо=да. Шу сабабли унда айрим камчиликлар былиши табиийдир. Бу хусусда ыз фикр-мулощазаларини билдириб, дарсликнинг янада такомиллашувига самимий ёрдам берган касбдош олим-педагогларга олдиндан миннатдорчилигимизни билдирамиз.



Download 3,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish