Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

Marketing  va  logistika  asosan  o‘tkazish  tizimida  o‘zaro  hamkorlik  ularni 
sohalarini  ajratish  qiyin  bo‘ladi  va  logistikani  ko‘pincha  marketingning  boshqa 
bo‘lagi  sifatida  qabul  qiladilar.  To‘g‘ridan  to‘g‘ri  o‘zaro  aloqa  marketing 
majmuasining mahsulot, joy va narx (xarajatlar) kabi (tashkil qiluvchilari) bo‘yicha 
mavjud. 
Marketing  strategik  maqsadlarni  belgilaydi,  logistika  esa  ularga  erishishga 
to‘g‘ridan  to‘g‘ri  ta’sir  ko‘rsatadi.  Transport,  boshqaruvchining  turini  tanlash, 
muvoffiq  yo‘nalishlarni  belgilash  bo‘yicha  logistik  operatsiyalar ditribyutsiyalash 
tizimida  xarajatlarni  qisqartirishi  va  marketingli  narx-navo  siyosati  imkoniyatlarini 
kengaytirish  mumkin.  Distribyutsiyalashdagi  omborga  joylashtirish,  yukni  qayta 
ishlashga  xarajatlar  va  ayniqsa,  transport  xarajatlari  ishlab  chiqarishning  tannarxi 
bilan solishtiriladigan bo‘lib tovarlarning narxiga ta’sir ko‘rsatadi. Logistika narxni 
tashkil qilishning marketing sxemalarini amalga oshirishga yordam beradi. 
Marketing  va  logistikaning  manfaatlari  mahsulotli  ta’riflar,  hammadan  avval, 
mahsulot  navlariga  munosabatda  kesishadilar.  Marketing  strategiyasi  tomonidan 
belgilanadigan  tovarlar  logistik  zanjirlarining  tuzilishi,  transport  vositalarining  turi 
va  tashish  usullarini  o‘zgartirishi  mumkin.  Bu  logistik  xarajatlar  tovar  narxini 

---

 
148 
oshirishga,  pirovarida,  navlarni  o‘zgarishidan  maketingdan  kutilgan  foydani 
pasayishiga olib kelishi mumkin. 
Logistik  va  marketing  rejalari  mahsulotlarni  idishga  joylashtirish  masalarida 
ham  kelishishlari  mumkin.  Marketing  chakana  savdoda  sotishlar  hajmining  hal 
qiluvchi omili bo‘lgan ajoyib yakuniy idishlar talablarini qo‘yadi.      
Logistika  nuqtai  nazaridan  idishlarning  gabaritlari  o‘lchamlari,  uning 
himoyalanish  xususiyatlari  va  savdo  idishini  transport  vositasiga  hajmidan  to‘liq 
foydalanish bilan joylashtirishga yaroqliligi (masalan, konteynerlar) muhimdir.  
Logistika  va  marketingning  joy  olish  bo‘yicha  o‘zaro  aloqasi  tayyor 
mahsulotning asosiy qismlari o‘tkazish nuqtalarini tanlash muammosida namoyon 
bo‘ladi.  Marketologlar  mahsulotlarni  ulgurji  yoki  chakana  sotuvchilarga  sotish 
haqida  qarorlar  qabul  qiladilar,  shundan  keyin  esa  logistiklar  distribyutsiyalash 
korxonalari tuzilishini tanlaydilar.  
“Joy”  haqidagi  qarorlar  logistik  tizimning  samaradorligiga  katta  ta’sir 
ko‘rsatadilar.  Masalan,  faqat  ulgurji  sotuvchilarga  sotish  hamda  ishlab 
chiqaruvchining mahsulotni tashishga xarajatlari darajasi past, logistik muammolar 
kamroqdir.