Ызбекистон Республикаси =ишло= ва сув хыжалиги вазирлиги

Умумий маълумот. Баҳорда қаламчаларни яроқлилигини 
аниқлагандан кейин қаламчаларни экишдан олдин қаламчаларга қўшимча 
ишлов бериш: сувда намланади; пастки ва юқориги кесиклар янгидан 
кесилади; пастки бўғимлар кўзлари олиб ташланади; тилиш ўтказиш; 
ўстирувчи моддаларда ишлов бериш; кильчёвкалаш; қаламчаларни 
экишдан олдин стратификациялаш ўтказиш. Бундай қаламчаларни 
тайёрлаш илдиз ҳосил бўлиш жараёнини тезлаштиради ва навда ва илдиз 
шаклланиш вақтидаги ўзаро алоқани узилишига барҳам беради ҳамда 
уларнинг энг яхши илдизланиши ва яхши сифатли кўчатлар олишга 
имконият тўғдиради. 
қаламчаларни 
намлаш: 
қаламчалар 
сувда 
намланганда 
қаламчаларнинг ҳаёт фаолияти ошади ва унинг таркибидаги намликни 
кўпайтиради, қайсики уларни сақлаш вақтида намлик табиий камаяди. 
қаламча боғларини намлаш учун 15-16
0
С ҳароратда 2-3 кун сувга 
ботирилади. Дарё ёки оқар сувлари кам зичликка эга бўлиб, ёмғирлатганда 
ҳаммадан яхши намланади. Намлаш учун табиий сув сиғимлари, ҳамда сув 
ҳавзалари, бочкалар ва бошқа сиғимлардан фойдаланиш мумкин. 
Намлангандан кейин қаламчалар бузилмаганлиги текширилади. 
Бунинг учун кесиклари янгиланади ва улар кўздан кечирилади. Улар оч 
яшил рангда бўлиши керак, қаламчалар кесиги сиқилганда пўстлоқ 
қатламлари ичидан нам ажралиб чиқиши керак.
қаламчаларнинг пастки ва юқориги кесикларини янгилаш: 
қаламчаларни экиш учун талаб қилинган узунликда кесиш ўтказиш билан 
бир вақтда уларнинг пастки ва юқориги кесиклари янгиланади. 
қаламчани пастки бўғими остидан 0.4-0.5 мм узоқликда тўғри қилиб 
кесилади, бунинг учун ток қайчини бўғим оралиғини кесиладиган қисмида 
ушлаш керак. Кейин қаламчаларни қабул қилинган узунлиги ўлчанади ва 
қаламчаларнинг учки куртакдан 3-4 см юқорисидан ток қайчи билан 
кўндалангига кесилади. 
қаламчаларни пастки бўғимларидаги кўзларни олиб ташлаш: 
қаламчалар экишдан олдин кильчёвкалаш ўтказилса, бундай ҳолатда 
қаламчалар бўғимларининг пастки кўзлари ташланади. Агар қаламчалар 
кильчёвка қилинмасдан кўчатзорга экиладиган бўлса, бунда кўзларни олиб 
ташлаш мақсадга мувофиқ эмас. Экишдан олдин қаламчаларни энг яхши 
илдиз олиши учун стратификация қилинади. Кузатишлар шуни 
кўрсатадики, ўз вақтида экилган қаламчаларнинг битта ёки иккита 
юқориги кўзларидан навдалар ривожланади. 
40 

---