Ызбекистон давлат жисмоний тарбия институти

Услубий кўрсатмалар. Гавданинг алоҳида қисмлариўз вақтида аниқ ва етарли даражада тез ҳаракат қилгандагина айланиш фойдали бўлади. Депсиниб кўтарилаётганда айланма ҳаракатлар планка томонга эмас (бу қўпол хато), балки тўппа-тўғри юқори томонга йўналган бўлишига ахамият бериш керак. Эркин сакрашлар олдинига тезлашиб юра кела туриб бажарилади. Кўтарилаётганда силкинч оёқ билан иккала қўлни пастга туширишни ҳам, депсинувчи оёқни унинг тиззасини ташқарига буриб, товонни силкинч оёқ юқориси-думбага яқинлаштириб букишни ҳам тез бажариш керак. Шундагина кўтарилаётганда гавданинг узуна ўқ ва олд-орқа ўқ атрофида айланишини кўпайтирса бўлади. Гавдани тўғрилаб, пастга туширилган силкинч оёқ билан бир чизиқда тутилса, гавданинг узуна ўқ атрофида айланиши кучаяди. 5-вазифа. "Перекидной" усулида сакраганда планка устидан қулайроқ ўтишни ўрганиш.
Машқлар. 1. Силкинч оёқца планка устидан ўтишнинг энг юқори нуқтасидаги каби ҳолатда туриб-тосни тез орқага тортиб, шу билан бир вақтда бошни, гавдани ва силкинч оёқ томондаги қўлни пастга тушириб ("шўнғиб")планкадан ўтишнинг бошланишига тақлид қилиш. 2. Шу ҳаракатларни депсинишга тақлид қилиб бажариш, ундан кейин кўтарилиб, планка устидаги энг юқори нуқтага етганда бажариш-бунда барча ҳаракатлар бошдан оёқ яхлит бажарааади. 3. Яқинрок масофадан (3-4 кадамдан) югуриб келиб ўтиш, "шўнғиш" бажариш.
Услубий кўрсатмалар. Югуриб келиб депсинишни яхшилаб ўзлаштириб олгандан ва "планкани ҳис этиш" пайдо бўлгандан кеййнгина, энг фойдали ва энг мураккаб "шўнғиш" у.сулида планкадан ўтишни ўргана бошлаш керак. Юқорида кўрсатилган ҳаракатларга тақлид ҳаракатлар қанча кўп такрорланса, бундай ўтишни ўрганиш шунча осон бўлади. Планка устидан "шўнғиб" ўзлаштирилаётганда гавдани узуна ва кўндаланг ўқ атрофида айлантиришни аниқ бажарадиган бўлиб олиш керак. Бу ўтиш усулини тўфидан тўғри планка томонга йўналган ҳаракат билан депсиниб бажариш мутлақо ярамайди. Бундай ихтиёр талабларда, айниқса пастроқ сакраш пайтларида пайдо бўлиши турган гап. Шунинг учун мураккаброқ ўтиш усулини ўргатишга шошилмаслик керак. Биринчи галда гавдани фақат узуна ўқ атрофида айлантиришни (планкадан ўтишда) билиб олиб, кейин кўндаланг ўқ атрофида айлантириш билан бирга бажаришга ўтмоқ керак.
"Шўнғиб" сакрагандан кейин ерга тўғри тушишга алоҳида эътибор берилиши керак. Агарда ерга юмшоқ тушиш ўзлаштирилмаган бўлса, жуда баланд сакраш мумкин эмас.