Иšтисодий таілил фанининг моіияти, бозор иšтисодиёти шароитида аіамияти ва вазифалари

Баланс давомийлиги
ҳар бир кейинги баланс олдинги 
балансдан келиб чиқиши тамойилига асосланади. Масалан, 
олдинги йил якуний баланси (йил охиридаги маълумотлар) 
ҳисобот йили балансида йил бошидаги маълумотлар сифатида 
ифодаланади. Чунки ҳисобот йили олдинги ўтган йилнинг давоми 
ҳисобланади.
Баланс аниқлиги
- балансни тузувчилар ва уни ўқийдиган 
ҳамда таҳлил қиладиган кишиларнинг тушуниши учун 
қулайлигидир. Балансни аниқ ва тушунарли қилиш учун моддалар 
реквизитлари ва номлари икки тилда (ўзбек ва рес тилида) баён 
қилинган, унинг шакли анча соддалаштирилган. 
Бухгалтерия баланси икки қисмдан 
актив ва пассивдан
иборат бўлади. 
Унинг 
актив қисмида
корхона сармоясининг таркиби ва 
жойлаштирилиши, 
пассивида 
- активларни ташкил этиш 
манбалари, яъни ўз сармояси ва мажбуриятлари, бошқа корхона 
ёки жисмоний шахсларнинг вақтинча жалб қилинган маблағлари 
кўрсатилади.
Шундай қилиб, бухгалтерия баланси қуйидаги элементларни 
ўз ичига олади: 
1. 
Корхона эгалик қиладиган воситаларни акс эттирувчи 
активлар. 
2. 
Корхона тасарруфидаги ўз маблағлари. 
3. 
Кейинчалик қайтарилиши лозим бўлган активларни сотиб 
олиш, 
ҳосил 
қилиш 
натижасида 
юзага 
келган 
мажбуриятлар. 
Бухгалтерия балансида корхона активлари икки гуруҳда: 
узоқ муддатли
ва 
айланма активларда
акс эттирилади.
Узоқ муддатли активларга
асосий воситалар, номоддий 
активлар, сармоя қўйилмалари, сотиб олинган акциялар ва заёмлар 
киритилади. Корхонанинг ишлаши билан бу воситалар ўз 
қийматини ўзгартирмайди. Масалан, асосий воситалар қиймати 
қисқа вақт мобайнида миқдор жиҳатидан ўзгармайди.

---

130