Иқтисодий билимдонлик,мушоҳадалилик ва онглилик

Иқтисодий маданиятлилик фазилатини шакиллантириш қуйи поғоналарда ота-она ва тарбиячилар тамонидан берилган таълим ва тарбияни қабул қилиб, вазифаларни ўз вақтида бажариш,оиладаги кичик юмушларни бажариб ,оила равнақи ва фаравонлиги учун ўз ҳиссасини қўшаётганлигини ҳис этиш ва шу каби бошқа ижобий ҳислатларининг шакилланишига эришилади.
Иқтисодий билимдонлик,мушоҳадалилик ва онглилик шахснинг касби ва мутаҳасислигидан қатий назар, жамиятнинг фаол аъзоси сифатида билиши лозим бўлган, мантиқан яхлит дунёқарашга эга бўлиши учун идрок эта олиши шарт бўлган, табиат ва жамиятнинг иқтисодий қиёфаси ва унинг динамикасини кўра олиши, тушуна олиши ва баҳолай олиш қобилиятидир.
Иқтисодий зийраклик эса,егаллаган билим ва малакалардан маънавият меёрларига тўла риоя этилиши орқали фойдаланишни, жумладан, миллат,давлат,жамоа ва шахсий манфаатларини мунтазам уйғунлигини этироф этиш ва риоя қилиш деб баҳоланади.
Иқтисодий масъулиятлилик иқтисодий онглилик ва зийракликнинг маҳсули сифатида ва маълум маънода шахс эҳтиёжлари ва манфаатларини жамият эҳйиёжлари ва манфаатлари билан мувозанатловчи фазилатлар мажмуи сифатида намаён бўлади.
Иқтисодий маданиятлилик- бу иқтисодий билим ва малакаларнинг юксак маънавиятли шахс тимсолида ижтимоий эҳтиёжига айланишидир. Бу энг аввало ,ижтимоий аҳамиятга эга бўлган асрлар оша шакилланган иқтисодий қадриятларимиздир. Жумладан, ўз вақтида ва миқдорида солиқ ёки бож тўлаш,олинган қарзларни шартларига риоя этиб қайтариш,бировнинг нонига кўз олайтирмаслик ва бошқалар.
Глоболизатсия муҳитида шакилланаётган ёш авлодни анъанавий таълим-тарбия воситалари ва ақидалари билан тарбиялаш,унинг маънавиятини юксалтиришга ўта масулият билан ёндашилади.Бу эса ўз навбатида юксак маънавиятли шахсни шакиллантиришда таълим –тарбия жараёнини ёшлар дунёқарашига мослаштиришни,яни,биринчи галда замонавий таълим –тарбия технологиялари ва ахборот комуникатсия воситаларидан ўз ўрнида ва самарали фойдаланишни тақозо этади.
Иқтисодиёт-мулкчиликнинг турли шакилларига асосланган хўжаликлардан, хўжаликлараро, давлатлараро бирлашмалар,қонсернлар,қўшма корхоналар,молия ва банк тизимларидан, давлатлар ўртасидаги турли иқтисодий муносабатлардан иборат ўта мураккаб ижтимоий тизим.