Иқтисодиёт кафедраси Маърузачи: Нарзиева Д

Пулнинг келиб чикиш тарихи

Дастлабки метал пуллар эрамиздан олдинги VII асрда Хитойда ва Ўрта ер денгизи давлатлари Лидия ва Эгинада пайдо бўлган. Дастлаб металл пуллар хар хил шаклда, кейинчалик эса ишлаб чиқариш ва фойдаланиш учун думалоқ шаклда зарб қилинган.

• Дастлабки метал пуллар эрамиздан олдинги VII асрда Хитойда ва Ўрта ер денгизи давлатлари Лидия ва Эгинада пайдо бўлган. Дастлаб металл пуллар хар хил шаклда, кейинчалик эса ишлаб чиқариш ва фойдаланиш учун думалоқ шаклда зарб қилинган.

• Муомалага кирган пуллар “МОНЕТА” (танга) деган номни Юнонанинг номларидан бири (Juno Moneta-Огоҳлантирувчи Юнона) шарафига қабул қилинган бўлиб, унинг Римдаги Капитолий тепалигидаги Юнона саройида ушбу антик давлатнинг янги зарбхонаси жойлашган бўлган.

Juno Moneta

1816 йилдан 1900 йилгача мамлакатларнинг кўпчилиги олтин ёки олтин тангали стандартга ўтганлар,бу стандартда мамлакатнинг асосий пул бирлиги муомалада бўладиган олтин тангада зарб қилинган. Унинг номинали унинг таркибидаги олтин қийматига тенг бўлган. Кумуш ва мис тангалар эса майда пул ролини ўйнарди.

• 1816 йилдан 1900 йилгача мамлакатларнинг кўпчилиги олтин ёки олтин тангали стандартга ўтганлар,бу стандартда мамлакатнинг асосий пул бирлиги муомалада бўладиган олтин тангада зарб қилинган. Унинг номинали унинг таркибидаги олтин қийматига тенг бўлган. Кумуш ва мис тангалар эса майда пул ролини ўйнарди.

• Қоғоз пуллар-тўлақонли пулларни тақдим этувчи пул белгиларидир.
• Илк қоғоз пуллар эрамизнинг XII асрида Хитойда,Европа ва Америкада эса-фақат XVII-XVIII асрларда пайдо бўлди.Россияда қоғоз пуллар 1769 йилда жорий этилган.

Пулнинг турлари

• Кишилар стихияли тарзда ҳаёт кечирган ва натурал ҳўжалик тузуми шароитида турли буюмлар, ҳайвонлар, маҳсулотлар пулнинг вазифасини бажарган бўлса, милоддан олдинги VII – VI металлар пул сифатида амал қилган, XI ва XII асрларда қоғоз пуллар, XX асрдан эса электрон пуллар иқтисодиётга тўлов воситаси сифатида кириб келди.