Italiya iqtisodiyoti

---

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS 
TA`LIM VAZIRLIGI 
MIRZO ULUG`BEK NOMIDAGI O`ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI 
JIZZAX FILIALI 
“AMALIY MATEMATIKA” FAKULTETI 
“IQTISODIYOT” KAFEDRASI 
“MENEJMENT VA MARKETING” FANIDAN 
MAVZU: MENEJMENTNI TASHKIL QILISHNING ITALIYA TAJRIBASI
Topshirdi: 140-20 guruh talabasi 
J. O’ralov 
Qabul qildi:
A. Nizomiddinov 
Jizzax 2021 
MUSTAQIL ISH 

---

MAVZU: Menejmentni tashkil qilishning Italiya tajribasi
Reja 
1. Italiya iqtisodiyoti. 
2. Sanoat. 
3. Qishloq xo’jaligi. 
4. Turizm. 
5. Xo’jalik boshqaruvidagi islohotlar. 
6. Davlat mablag’larini sog’lomlashtirish. 
7. Sog’liq, sog’liqni saqlash, nafaqa pensiya ta’minoti. 
8. Mehnat bozori. 
9. Yer islohoti. 
10. Shimol va Janub o’rtasidagi iqtisodiy keskinliklar. 
 

---

Italiya iqtisodiyoti 
Italiya Respublikasi Yevropaning janubida, Apennin yarimorolida, Sitsiliya, 
Sardiniya va kichik orollar qo‘ynida joylashgan. Hududi – 301 ming kv. km. Aholi 
soni 58 mln. dan ortiqni tashkil etadi, ularning 98 foizi esa italyanlardir. Poytaxti – 
Rim. Asosiy dini katolik. 
Davlat tuzumi-parlament. Davlat boshlig‘i-prezident. Qonun chiqaruvchi 
hokimiyat senat va palata deputatlaridan iborat parlamentdir. 
Italiya NATO bloki a’zosi. U G‘arbiy Yevropa integratsiyasining faol a’zosi. 
Aynan 1957 yilda Yevropa iqtisodiy hamjamiyatini tuzish haqida bitim 
imzolangan. U agrar – industriya sohada keng taraqqiy etgan davlat. Dunyo yalpi 
ichki mahsuloti (YAIM) da uning ulushi uch foizga teng. Aholi jon boshiga YAIM 
qariyb 20 minng dolarga to‘g‘ri keladi. Mamlakat mahsuloti hajmini dunyo sanoati 
mollari bilan solishtirganda 3,2 foizni (dunyoda 6-o‘rin) tashkil etadi. Har xil 
ko‘rsatkichlar bo‘yicha olib qaraganda, quyidagi manzara hosil bo‘ladi: sanoat va 
qurilish-35 %, turli xizmatlar – 6%, qishloq xo‘jaligi -4%. 
Qishloq xo‘jalik tarmog‘ida qariyib 18 mln. aholi band bo‘lib, o‘rtacha 
fermerlar maydoni Yevropa Ittifokining boshqa mamlakatlaridagidan ancha kam 
ya’ni 7 gektar. Italiya yer osti boyliklariga unchalik boy davlat emas. Bu yerda 
asosan kam miqdorda ko‘mir, neft, rux, qo‘rg‘oshin, oltingugurt, simob, boksid va 
marmar qazib olinadi. 
Italiya iqtisodiyotining o‘ziga xos tomoni aksariyat mulkning yirik 
monopolistlar ixtiyorida ekanidir. Masalan, uchta yirik xususiy monopolist firma-
«Montedison», «FIAT», «Pirelli» davlat iqtisodiy tuzilmasining asosini tashkil 
etadi. Mamlakatdagi IRI, ENI, EFIM, ENEL singari iqtisodiy tashkilotlar 
Italiyadagi ana shu-«FIAT», «Falk», «Montedison», «Zanussi», «Sina-Vikoza», 
«Olivetti» kabi salohiyatli firmalar iqtisodiyotning ichki va tashqi aloqalardagi 
kapital muammolarini nazorat qiladi. 
Sanoat 
Italiya iqtisodiyotining barqarorligini ta’minlovchi soha. U mamlakat yalpi 
ichki mahsulotida 35 foizdan ziyod ulushga ega. Mamlakat ishchilarining teng 
yarmi shu sohada faoliyat yuritadi. Italiya sanoati tizimining muhim ko‘rinishi 
sanoatdagi mavjud barcha yo‘nalishlardagi zahiralarni katta miqdorda ishlab 
chiqarish va kam miqdorda foydali qazilmalarni qazishda aks etadi. Hozirda neft, 
neftkimyo, kimyo, metallurgiya, elektroenergetika, avtomobil, mashinasozlikning 

---

bir necha sohalari, stanoksozlik, tabiiy va sintetik tola mahsulotlarini qayta ishlash 
bo‘yicha Italiya sanoati yuqori suratda taraqqiy etmoqda. 
Zamonaviy texnologiyalar ishlab chiqish bo‘yicha Italiya dunyoda yetakchi 
mamlakatlar sirasiga kiradi. Ya’ni bu borada u AQSH va Yaponiyadan keyingi 3 
o‘rinni egallaydi.