истеъмолчилар танлови назарияси истеъмолчининг авзал кўриши ва нафлилик

5.3.- расм. Бефарқликнинг эгри чизиғи.
Истеъмолчига Х неъматнинг ОА бирлик тўплами ва Y неъматнинг ОВ бирлик тўплами, келтирадиган нафни , Х неъматнинг ОС бирлик тўплами ва Y неъматнинг ОД бирлик тўплами,хам беради. Бефарқлик эгри чизиқлари ҳар доим салбий нишабга эга, чунки рационал ҳаракат қиладиган истеъмолчилар ҳар доим иккалла неъматдан кўпроқ истеъмол қилишни афзал кўришади. Шунинг учун товарларни икки тўплами, иккала товар кўп
бўлган тўплам, иккинчи тўпламга нисбатан кўпроқ наф келтирди, яни бу икки тўплам истеъмолчи назрида бир хил бўлмайди. Бошқача қилиб айтганда, истеъмолчилар,бир неъматни истеъмолини маълум бир қисмидан воз кечишлари мумкин қачонки улар бошқа неъматдан кўпроқ миқдорда наф олсалар. 
Шундай қилиб, улар бирон бир тўпламга устунлик бермайдилар: на кўп миқдордаги Х товар ва оз миқдордаги Y товарни ўз ичига олган Е тўплам, на кўп миқдордаги Y ва камроқ миқдорда Х товарни ўз ичига олган Е тўплам ҳам.
Икки товар маконидаги бефарқлик эгри чизиқларининг барчаси бефарқлик харитасини ҳосил қилади.
5.2- жадвал
Истеъмолчи учун умумий нафлилиги бир хил нафлилига эга, олма ва ширинликлар тўпламлари



Бефарқлик харитаси истеъмолчиларни авзал кўришларини аниқ ифодалайди ва унинг ҳар хил товарларнинг ҳар қандай иккита комбинациясига бўлган муносабатини тахмин қилишга имкон беради.
Келинг, буни бир мисол билан тушунтирайлик. Кимдир 10 та олма ва 20 та ширинлик сотиб олишга қарор қилсин. Истеъмолчи нуқтаи назаридан олма
ва ширинликларнинг яна қайси тўпламлари (комбинациялари) ушбу дастлабки тўпламнинг нафлилига тенг бўлган умумий нафликга эга эканлигини аниқлашга ҳаракат қилайлик. Бошқача қилиб айтганда, истеъмолчи ушбу тўпламлардан қайси бирини танлашига аҳамият бермайди (бундан ташқари, у нархларга эмас, дидга нисбатан бефарқ). Олинган маълумотларни жадвалда тақдим этамиз. (5.2.-жадвал).
Энди жадвалдаги маълумотларни графикга кўчирамиз(5.4. - расм) Биз вертикал ўқда олма сонини ва горизонтал ўқда ширинликлар сонини шу иккита маҳсулотнинг ҳар бир тўплами график "маҳсулот макони" даги нуқтага тўғри келадиган қилиб чизамиз.Кейин эса А-F тўпламларига мос