Истайсизми? Болтабоева Гузал Равшановна

Болани қўшимча овқатлантириш 
Уялма маърифатни ўрганурдин, 
Танур жойинг бўлур қолсанг танурдан. 
«Саботул ожизийн» дан
 
Лекин болага бундай қўшимча озуқалар берилганида қуйидаги асосий 
қоидаларга риоя қилиш лозим: 
1. Қўшимча овқатни бола тўлиқ соғлом бўлгандагина беринг; 
2. Овқат тайёрлаётганда гигиеник қоидаларга риоя қатъий қилинг. 
Яъни, қўлингизни яхшилаб ювинг, болага овқат тайёрлаш учун 
алохида идиш тайёрлаб қўйинг, бу идишни болалар совуни билан 
яхшилаб ювинг ва ундан сўнг бу идишни қайноқ сув билан чайиб 
олинг; 
3. Овқатни болага бериш вақтидагина тайёрланг ва уни кейинги 
озиқлантириш учун қолдирманг; 
4. Қўшимча овқатни болани эмизишдан олдин беринг, чунки боланинг 
қорни тўйиб қолиб, овқатланишдан воз кечиши мумкин; 
5. Овқатни аста-секинлик билан беринг: олдин 5-6 томчи ёки чоракта 
чой қошиғи миқдорида бериб, 6-7 кун давомида керакли дозага 
ўтилади. Болага овқатни чой қошиғида беринг; 
6. Боланинг қўшимча овқат беришингизга нисбатан муносабатини 
диққат билан ўрганинг. Агарда болада бу овқатга нисбатан бироз 
бўлса ҳам аллергия пайдо бўлса, овқатлантиришни дарҳол 
тўхтатинг. Ундан сўнг, овқатнинг қайси таркибий қисми аллерген 
ролини ўйнаганини топиб, худди шуни бола рационидан чиқариб 
ташланг; 
7. Болани овқатлантиришга икки ёки учта янги маҳсулотларни бир 
вақтда ишлатманг. Бола қўшимча овқатнинг биттасига тўла ўрганиб 
олганидан сўнггина, иккинчисига ўтиш мумкин бўлади. 

---

Болтабоева Г.Р., Умарова Н. А. 
16 
Болани 
қўшимча 
озиқлантиришни 
соклардан 
(шарбатлардан) 
бошланади. Масалан, олма, сабзи, лавлаги, олхўри ва бошқа табиий соклар 
шулар жумласига киради. Аммо билиб қўйинг, ранги қизил ёки оловранг 
бўлган сабзавот ва мевалар турли хил аллергик реакцияларни келтириб 
чиқариши мумкин. Бу холларда болада қизил тошмалар пайдо бўлиб, унда 
экссудатив диатез пайдо бўлади. Кўпинча бу тошмалар боланинг юзида, 
қулоғининг орқаси ва думбасида пайдо бўлади.
Шуни ҳам билиб олиш керакки, анор ва нок соклари болаларга ични 
қотирувчи сифатида, олхўри ва лавлаги соклари эса ични юмшатувчи восита 
сифатида таъсир қилади. Шунинг учун витаминларга бой ва нейтрал таъсир 
қилувчи сокни танлаб олган маъқул. Масалан, сок чиқарадиган ускунада янги 
тайёрланган ва консервантларсиз олма соки худди шу турга киради. Болага 
кунига бериладиган олма соки бир ҳафта давомида 1 ош қошиққа етказилади 
(тахминан 30 грамм).
Бола бир турдаги қўшимча овқатга ўрганиб бўлганидан сўнг, уни 
эҳтиёткорлик билан иккинчисига ўргатилади. Масалан, унга сабзи ёки 
лавлаги сокини беришни ҳам бошлаш мумкин. Болага икки ойлигидан 
бошлаб олма пюресини бериш лозим. Биринчи кунлари яхшилаб 
майдаланган олмани олма соки билан суюлтириб бериш ҳам мумкин.