Issn 2221-7347 Экономика и право

krossvord
jumboqini tuzishda, mavzu bo’yicha 
rebus
, tarqatma qo’llanmalari kimyo darslarida 
qo’llash o’z samarasini beradi. 
Crossword Forge 
–krossvord jumboqlarni yaratish uchun ajoyib dastur. 
Krossvordni yaratish uchun faqat bir qator savollar va javoblarni yaratish kerak, qolgan jarayon esa avtomatik 
ravishda amalga oshiriladi. Dastur fon, shriftlar va matn o’lchamlari uchun maxsus ranglardan foydalanishga im-
kon beradi. Bundan tashqari, jumboq uchun har qanday tasvirdan foydalanish mumkin. An’anaviy vertikal gori-
zontal Crossword jumboqlariga qo’shimcha ravishda, dastur foydalanuvchi krossvord mavzusiga tegishli so’zlarni 
topishi kerak bo’lgan og’zaki jumboqlarni yaratishga imkon beradi. Bundan tashqari, lug’atlarni import qilish va 
eksport qilish imkoniyati mavjud. Natijada siz rasm, matn fayli yoki internetda joylashtirilishi mumkin bo’lgan 
SWF fayli sifatida saqlash mumkin. 
Edraw Max 
- grafikalar, sxemalar, diagrammalar, ish jarayoni rejalari, indeks 
kartalari va ma’lumotlar bazasi diagrammasi uchun ideal yechimga ega bo’lgan ko’p funksiyali dasturdir. Bu 
dasturdan kimyo fanida foydalaniladigan didaktik materiallarni yaratish uchun qo’llaniladi. 
Kompyuter simulyatsiyasi kimyoviy jarayonlarni o’rganishda ajralmas bo’lib, ularni bevosita kuzatish 
haqiqiy emas yoki qiyin. Kompyuter texnologiyalari portlovchi yoki zaharli moddalar, noyob yoki qimmatbaho 
reagentlar, juda tez yoki asta-sekin sodir bo’lgan jarayonlar bilan reaktsiyalarni namoyish etish imkonini beradi, 
bu esa maktab sharoitida mumkin emas. Misol uchun, elektrokimyoviy korroziyani o’rganishda o’quvchilar bir 
necha daqiqada ushbu juda sekin boradigan jarayonning mexanizmini ko’rib chiqishlari mumkin. 
Amaliy mashg’ulotlar o’tkazishda kompyuter simulyatsiyasini qo’llash yana o’qituvchining o’quvchilar 
amaliy mashg’ulotlarni to’g’ri yoki noto’g’ri bajarayotganliklarini nazorat qilishiga imkon beradi. Shunday qilib, 
ta’lim jarayonida AKTdan foydalanish ta’limning muhim vazifalaridan biri - bilim darajasini oshirish imkonini 
beradi. 
Hozirgi davrda umumta’lim maktablari tizimiga ham internet ommaviy kirib kelmoqda. Barcha fanlar, shu 
jumladan, kimyo fani bo’yicha axborot resurslari soni ortib bormoqda. Internetdan ta’lim jarayonida samarali foy-
dalanish mumkin bo’lmoqda. Axborotni topish qobiliyati zamonaviy dunyoda muhim ahamiyatga ega. Bugungi 
kunda Internet tarmog’i kitob bilan birga axborotning asosiy manbai bo’lib kelmoqda. Kerakli ma’lumotni tezda 
topish qobiliyati, undan keyingi ishni muvaffaqiyatli bajarish uchun foydalanish kerak.
Ta’limda axborot tarmoqlaridan foydalanish birdan-bir maqsad bo’lib qolishi kerak emas. Aksincha, tar-
moq resurslaridan biror axborotni idrok etish masalalarini hal etishda juda zarur bo’lgandagina foydalanish kerak. 
Ularni qo’llash ta’lim berish uslubini o’zgartirishga imkon beradi: barcha axborot resurslaridan foydalanish im-
koniyatlari mavjud sharoitlarida faoliyat usullarini o’zlashtirish bilan bilim olish demakdir. Internet resurslaridan 
foydalanish bilan ishlarni texnik jihatdan ikki usulda tashkil etish mumkin.
O’qituvchining o’z bilimini mustaqil oshirishi va darslarga tayyorgarlik ko’rishda tarmoqning boy resurs-
laridan foydalanish jamiyati juda kattaligini aytib o’tish zarur. Shu bian birga, fanlar bo’yicha maxsus saytlarga 
albatta kirish kerak, chunki ularda juda qiziqarli illyustratsiyalar bo’lishi mumkin, ularni saqlab qolish va multi-
mediyali taqdimotlarni yaratishda foydalanish mumkin. 
© Наврузова Н.Х., Шомуротова Д.О.

---

Вестник магистратуры. 2020. № 5-2 (104)
ISSN 2223-4047
__________________________________________________________________________________ 
108
Keyingi yillarda barcha maktab fanlari bo’yicha axborot resurslari soni ancha oshdi. Kimyo fani o’qitu-
vchisi o’quvchilar tayyorlagan ko’plab referatlardan foydali ko’rgazmali materiallarni topishi mumkin. ziyo-
net.uz, serveridan yoki rambler.ru, aport.ru, yahoo.com va google.uz kabi izlash tizimlari orqali izlashni amalga 
oshirish mumkin.
Hozirgi zamon o’qituvchisi tadbirkor tarbiyachi va pedagog, o’z fanining ustasi hamda dars berayotgan 
fanni, ilmiy haqiqatni yosh avlodga san’atkorona o’rgatadigan, o’z mehnati bilan jamiyatning ma’naviy talablarini 
bolalarga anglatadigan, o’z ustida muntazam ish olib bordigan, pedagogik texnologiyalardan xabardor shaxs 
bo’lishi lozim.