|
Foydalanilgan adabiyotlar
1. To’laganov A, To’laganov G’. “Mehnat darslarida rangli didaktik materiallar tayyorlash” Qarshi-“Nasaf” 2010 yil.
ШАРИПОВ АЪЗАМ АСАДОВИЧ
– преподаватель технологии, школа № 27 Вобкентского района
Бухарской области, Узбекистан.
ISSN 2223-4047
Вестник магистратуры. 2020. № 5-2 (104)
__________________________________________________________________________________
105
УДК 002:001.4
М.И. Раззоқова, М.А. Саидова
УСВОЕНИЕ ВОСПИТАНИЯ ЭЛЕГАНТНОСТИ У УЧАЩИХСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ
В статье представлена информация о том, как впитать воспи-
тание элегантности к ученикам начальных классов.
Ключевые слова
: начальный класс, ученик, учитель, образование,
воспитание, воспитание элегантности.
Boshlang’ich sinf o’quvchilarida nafosat tarbiyasini singdirishda sinf jamoasi maktab jamoasining ajralmas
bir kichik bo’lagi sifatida ishtirok etadi. Bolalar jamoasi katta kuch. Sinf o’quvchilarining xilma-xil faoliyati xuddu
anashu jamoada to’planadi va tarbiya tizimi amalga oshiriladi. Barcha sinflarda bolalarga mustaqillik berish, sinfda
jamoat ishini yuzaga keltirish haqida g’amxo’rlik qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Sog’lom fikrli o’quvchilar
xulq atvoriga baho berish mezoni bo’lib, sinf rahbarlari jamoatda ko’pchilik fikriga tayanib, o’quvchilar orasida
kelishmovchiliklarni bartaraf etadi.
O’qituvchi ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarni har tomonlama kamol topishiga xizmat qiladigan mu-
loqatni yulga quyib boradi. Boshlang’ich sinf o’qituvchisi yesh avlodni har tomonlama kamol toptirishda uquv
fanlarini to’liq o’zlashtirishiga yerdam berishi va shu orqali ularni jamiyatning faol a’zosi qilib tarbiyalab boradi.
Tarbiya jarayonida boshlang’ich sinf o’qituvchisining rivojlantiruvchi funksiyasi boshlang’ich sinf o’quvchilariga
insoniy fazilatlarga xos tushunchalarni o’quvchilar ongi va qalbiga singdirishda ularning ertangi kundagi sa-
marasini, yutuqlarini misollar yerdamida tushuntirib, istiqbolli tomonlarini ko’rsatib borishi jarayonida
o’quvchilarda hayot to’g’risida bilimlari ortib undan amalda foydalanish malakalari oshib boradi. Boshlang’ich
sinf o’quvchilarida nafosat tarbiyasini shakllantirishda badiiy adabiyotlarning o’rnini alohida qayd qilish kerak
bo’ladi. Chunki boshlang’ich sinf o’quvchilarini go’zal xulqqa, go’zal odobga, go’zal fikrga, go’zal munosaba-
tlarga o’rgatishda badiiy adabiyotlardagi obrazlar, peyzaj, go’zal tuyg’u va munosabatlardan foydalanish yaxshi
samara beradi.
Boshlang’ich sinf o’qituvchisi san’atning barcha turlari bilan yaqindan tanish bo’lishi kerak. Ana shund-
agina u yosh avlodga eng nafis tuyg’ularni singdirish qobiliyatiga ega bo’ladi. O’quvchilarga: badiiy bezaklarda;
rang tasvirda; arxeologik qazilmalarda; teatrda; kinoda; konsertlarda; badiiy kechalarda; badiiy asarlarda; xalq
amaliy san’atida singdirib borish muhim ahamiyat kasb etadi. Boshlang’ich sinf o’qituvchisining o’quvchilarda
nafosat tarbiyasini shakllantitrishda tarbiya jarayonini umuminsoniy va milliy qadriyatlar bilan bog’lab olib bor-
ishidagi vazifalarida boshlang’ich sinf o’qituvchisi o’quvchilarga insoniy fazilatlar to’g’risida tushunchalar berib,
ularning ma’naviy dunyoqarashini shakllantirib boradi. Madaniyat – insoniyat faoliyati mahsuli natijasi sifatida,
insonlarning moddiy va ma’naviy faoliyatlari jarayonlarida vujudga keladi. Olimlarning izohlashicha, madaniyat
keng ma’noli tushuncha bo’lib, u ijtimoiy amaliyotda va ongda mustahkamlanadigan faoliyatning moddiy-
ma’naviy mahsulotlari: ijtimoiy hayot va ishlab chiqarishni tashkil etish shakllari, kishi holati hamda uning faoli-
yati turlari yig’indisidan iboratdir.
Demak boshlang’ich ta’lim mazmunini boyitishda milliy qadriyatlar o’ziga
xos axamiyat kasb etadi. Biz o’quvchilar ongiga ma’naviyatni singdirishda fanlar
mazmunini qadriyatlar bilan to’ldirib, boyitib, o’quvchilarga singdirishimiz zarur.
Qadriyat – tevarak-atrofdagi narsalarning, kishining jamiyat uchun ijobiy yoki salbiy ahamiyatini ko’rsatu-
vchi tushuncha bo’lib, axloqiy tamoyillar, g’oyalar, yo’l-yo’riqlar va maqsadlarda ifodalangan ana shu
tushunchaga baho berish mezoni va usullari hisoblanadi.
Qadriyatlar ishlab chiqarish sohasidagi faoliyat, insonlar o’rtasidagi munosabatlar uchun foyda keltiradigan
narsalar majmuasi sifatida yuzaga kelib, ayrim kishilar ijtimoiy guruhlar harakatini tartibga soladigan ma’naviy
hodisaga aylanadi. Muayyan bir elat, milat, xalqning hayoti, turmush tarzi, tili, madaniyati, an’analari o’tmishi va
kelajagi bilan bog’liq qadriyatlar milliy qadriyatlar hisoblanadi. Qadriyatlar faqat o’tmish uchun qadrli
bo’lmasdan, balki hozirda ham kelajak taraqqiyotida ham qadrli bo’lib, ular jamiyat taraqqiyotiga ijobiy ta’sir
qiladi hamda kishilar ongiga singib ijtimoiy ahamiyat kasb etadigan moddiy, ma’naviy, tabiiy, diniy, axloqiy,
falsafiy va h.k.lar majmui tushuniladi.
Nafosat tarbiya - o’quvchilarni voqyelikdagi, san’atdagi, tabiatdagi, kishilarning ijtimoiy va mehnat
munosabatlaridagi, turmushdagi go’zallikni idrok qilish hamda to’g’ri tushunishga o’rgatish, ularning badiiy did-
ini o’stirish, go’zallikka muhabbat uyg’otish va xayotiga go’zallikni olib kirish qobiliyatlarini tarbiyalashdir.
Tarbiya nazariyasida ikki xil tushuncha mavjud: estetika va badiiy tarbiya tushunchalari. Nafosat tarbiyasi keng
ma’noga ega bo’lib, tabiat va jamiyat, mehnatdagi go’zalliklarni ideal nuqtai nazardan idrok etishga, shuningdek
© Раззоқова М.И., Саидова М.А., 2020.
Вестник магистратуры. 2020. № 5-2 (104)
ISSN 2223-4047
__________________________________________________________________________________
106
estetik faoliyatga, voqyelikni go’zallik qonun-qoidalari asosida o’zgartirishga qodir shaxsni tarbiyalashga qaratil-
gandir.
Nafosat tarbiyasini rivojlantirish- bu shaxsning estetik ongi, munosabatlari va estetik faoliyatining vujudga
kelishi hamda takomillashuvidan iborat uzoq davom etadigan jarayondir. Bu jarayon yosh va ijtimoiy omillar bilan
belgilanadigan turli darajalariga egadir. U shaxsning jamiyat estetik madaniyatini egallab olishga bog’liq bo’lib,
turli yo’llar va shakllar yordamida amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
